Η εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ στην προεδρία των ΗΠΑ ήταν ένα σενάριο που απεύχονταν στο Κίεβο. Οι προεκλογικές δηλώσεις του νέου ηγέτη των ΗΠΑ προμήνυαν δύσκολες μέρες για τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι για τον οποίο έχει εκφραστεί επανειλλημένα με απαξιωτικούς χαρακτηρισμούς. «Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι θα αντιμετωπίσει μια μάχη εξουσίας το 2025», αναφέρει ο Economist, υπογραμμίζοντας πως παρά τις διαψεύσεις από το Κίεβο, στην Ουκρανία προετοιμάζονται για εκλογές. 

Ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ έχει επικρίνει τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι, αλλά και την κυβέρνηση του Τζο Μπάιντεν για την υποστήριξη, οικονομική και πολιτική, που του έχει προσφέρει.  Μάλιστα σε προεκλογική συγκέντρωση τον χαρακτήρισε ως τον «μεγαλύτερο πλασιέ στην ιστορία», καθώς κάθε φορά που επισκέπτεται στις ΗΠΑ επιστρέφει με δεκάδες δισεκατομμύρια στη βαλίτσα του, παρότι αρνείται να κάνει την παραμικρή υποχώρηση για μια ειρηνευτική συμφωνία.  

Ο Τραμπ σε συνάντηση με τον Ουκρανό Πρόεδρο είχε τονίσει – μπροστά στον Ζελένσκι – πως διατηρεί καλές σχέσεις με τον Πούτιν, ενώ έχει διαμηνύσει πως με την εκλογή του στην προεδρία θα προχωρήσει σε πρωτοβουλία για άμεσο τερματισμό του πολέμου, φέρνοντας τις δύο πλευρές στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.

Ωστόσο, όπως υπογράμμισε και ο Θέμης Τζήμας, διδάκτορας δημοσίου διεθνούς δικαίου και πολιτικής επιστήμης, στο ΑΠΘ και στο Ανοιχτό Πανεπιστήμιο, στο podcast του iEidiseis.gr «Global View», ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν τα όσα ενδεχομένως να συμβούν μέχρι την επίσημη ορκωμοσία του Τραμπ τον Ιανουάριο του 2026.

Οι αποτυχίες στο πεδίο των μαχών σε συνδυασμό με τις αμφιβολίες για το κατά πόσο οι ΗΠΑ του θα συνεχίσουν να υποστηρίζουν την Ουκρανία στον ίδιο βαθμό, θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε εσωτερικές πολιτικές εξελίξεις στο Κίεβο, πιθανόν και με κάποια κίνηση κατά του Ζελένσκι.

Economist: Ο Ζελένσκι αντιμέτωπος με μια μάχη εξουσίας το 2025

Ο Economist, σε δημοσίευμά του (13/11), αναφέρει πως ο «ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι θα αντιμετωπίσει μια μάχη εξουσίας το 2025», σημειώνοντας πως είναι πιθανό να διεξαχθούν προεδρικές εκλογές στην Ουκρανία τον Μάιο. «Καθώς το ηθικό στην Ουκρανία πέφτει γίνεται ήδη λόγος για αλλαγή στην ηγεσία της χώρας. Στην παρούσα φάση όλη η συζήτηση αφορά στον Ντόναλντ Τραμπ και σε ένα παιχνίδι αναμονής. Θα κλιμακώσει η νέα αμερικανική κυβέρνηση υπέρ της Ουκρανίας ή της Ρωσίας; Μπορεί να επιβάλει μια εκεχειρία; Και εν τέλει θα υπάρξουν εκλογές;».

Αυτά είναι τα ερωτήματα που φαίνεται να εντείνονται στο εσωτερικό της Ουκρανίας και σύμφωνα με τον Economist «οι πολιτικοί του Κιέβου έχουν στα χείλη τους δύο ημερομηνίες: Την 20^η Ιανουαρίου του 2025, ημερομηνία ορκωμοσίας του Ντόναλντ Τραμπ, ως την αρχή για οποιαδήποτε πιθανή κατάπαυση του πυρός και άρση του στρατιωτικού νόμου, και την 25^η Μαΐου, ως μια πιθανή ημερομηνία εκλογών».

Η προεδρική διοίκηση αρνείται πως προετοιμάζεται για εκλογές. Ο ίδιος ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι μιλώντας στην Washington Post είχε απορρίψει, τον περασμένο μήνα, το ενδεχόμενο διεξαγωγής εκλογών εν μέσω πολέμου. Εξάλλου εκ του συντάγματος απαγορεύεται η διεξαγωγή προεδρικών εκλογών όσο βρίσκεται σε ισχύ στρατιωτικός νόμος. Επίσημα η θητεία του Ζελένσκι, που έχει παραταθεί λόγω του στρατιωτικού νόμου, θα μπορούσε να λήξει τον Μάρτιο του επόμενου έτους.

«Αν έχουμε στρατιωτικό νόμο, δεν μπορούμε να έχουμε εκλογές. Το σύνταγμα απαγορεύει οποιεσδήποτε εκλογές κατά τη διάρκεια του στρατιωτικού νόμου. Αν δεν υπάρχει στρατιωτικός νόμος, τότε θα διεξαχθούν εκλογές. Σύμφωνα με το σύνταγμα της Ουκρανίας, μετά τη λήξη του στρατιωτικού νόμου, νομίζω πως μπορούν να διεξαχθούν εκλογές εντός 90 ημερών», είχε τονίσει ο πρόεδρος της Ουκρανίας.

Σύμφωνα με τον Economist, φαίνεται πως παρά τις διαψεύσεις οι προετοιμασίες έχουν ξεκινήσει. Τα περιφερειακά εκλογικά στρατηγεία έχουν αρχίσει να κινητοποιούνται και έχουν ξεκινήσει οι εργασίες για τις λίστες των υποψηφίων. Έρευνα που διεξήχθη τον Σεπτέμβριο έδειξε ότι σχεδόν το 70% των Ουκρανών πίστευε ότι θα έπρεπε να διεξαχθούν εκλογές παρά τον στρατιωτικό νόμο.

Αν οι εκλογές γίνονταν αύριο, θα ήταν δύσκολο για τον Ζελένσκι να επαναλάβει την επιτυχία της συντριπτικής νίκης του το 2019, σημειώνεται στο δημοσίευμα. Μάλιστα το αποτέλεσμα εκτιμάται, βάσει δημοσκοπήσεων, πως θα μπορούσε να είναι αρνητικό σε περίπτωση που αντίπαλός του στον τελικό γύρο για την προεδρία ήταν ο πρώην γενικός διοικητής των Ενόπλων Δυνάμεων και νυν πρεσβευτής της Ουκρανίας στη Μεγάλη Βρετανίας, Βαλερί Ζαλούζνι.  

Ανώνυμη πηγή, που έχει συνεργαστεί στο παρελθόν με τον Ζελένσκι, ανέφερε πως η καλύτερη επιλογή θα ήταν να παραιτηθεί. «Ο Ζελένσκι έχει μόνο μία επιλογή… Αυτή είναι η διεξαγωγή εκλογών», προσθέτοντας ότι η εναλλακτική είναι ο κίνδυνος ο Ζελένσκι να συνδεθεί με μια στρατιωτική κατάρρευση ή μια «ημιτελή ειρήνη».

Πληροφορίες από Ρωσία για σχέδιο αντικατάστασης του Ζελένσκι από τις ΗΠΑ

Εν τω μεταξύ, σύμφωνα με το TASS, η Υπηρεσία Εξωτερικών Πληροφοριών της Ρωσίας (SVR) φέρεται να έχει πληροφορίες ότι το υπουργείο Εξωτερικών ΗΠΑ εργάζεται παρασκηνιακά για την απομάκρυνση του Βολοντίμιρ Ζελένσκι από την ηγεσία της Ουκρανίας.

«Σύμφωνα με πληροφορίες που έλαβε το SVR, το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ συνεχίζει να εργάζεται για σενάρια για την αντικατάσταση της τρέχουσας ηγεσίας στην Ουκρανία, εάν χρειαστεί. Μεταξύ άλλων “νόμιμων” τρόπων απομάκρυνσης του, η Ουάσιγκτον εξετάζει το ενδεχόμενο να διεξαγάγει προεδρικές και βουλευτικές εκλογές [στην Ουκρανία] εν μέσω συνεχιζόμενων εχθροπραξιών με τη Ρωσία το επόμενο έτος», αναφέρεται στο σχετικό έγγραφο.

Μάλιστα σύμφωνα με την SVR, η αμερικανική διπλωματική υπηρεσία φέρεται να έχει αποφασίσει να θέσει τις βάσεις για τη διεξαγωγή προεκλογικής εκστρατείας στην Ουκρανία, χωρίς να δείχνει πως παρεμβαίνει.

«Στο αρχικό στάδιο, σχεδιάζεται να ενθαρρυνθούν οι οντότητες εντός της ουκρανικής κοινωνίας των πολιτών υπό τον έλεγχό τους, μέσω ιδρυμάτων “εκδημοκρατισμού” των ΗΠΑ και think tank, να αναλάβουν μια αντίστοιχη πρωτοβουλία. Αυτό θα λάβει “ευρεία δημόσια υποστήριξη”. Οι υποψήφιοι θα επιλέγονταν σε συντονισμό με το Στέιτ Ντιπάρτμεντ (μέσω μη κυβερνητικών οργανώσεων) και θα επιλεχθούν συγκεκριμένοι τοπικοί δημόσιοι οργανισμοί για να παρακολουθήσουν την εκλογική διαδικασία», αναφέρει η SVR.

Επίσης, σύμφωνα πάντα με την ίδια πηγή, με την προτροπή των Ηνωμένων Πολιτειών, Ουκρανοί ακτιβιστές που υποστηρίζονται από τη Δύση φέρονται να έχουν ξεκινήσει ήδη συζητήσεις για τη δημιουργία ενός νέου φιλοαμερικανικού κόμματος στη χώρα. «Σύμφωνα με το σενάριο του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ, μια τέτοια πολιτική δύναμη θα πρέπει να ενταχθεί στο Verkhovna Rada (το κοινοβούλιο της Ουκρανίας) για να διαδραματίσει βασικό ρόλο στον περιορισμό οποιουδήποτε Ουκρανού ηγέτη», αναφέρει η SVR.