Ξεκινά το διπλωματικό πρέσινγκ των μεγάλων για να δρομολογηθεί ο τερματισμός του πολέμου στην Ουκρανία, καθώς η εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ για τον προεδρικό θώκο στις ΗΠΑ αλλάζει τις διεθνείς ισορροπίες στο πολιτικό σκηνικό.

Το τηλεφώνημα του Όλαφ Σολτς με τον Βλαντιμίρ Πούτιν την Παρασκευή (15/11) έρχεται αμέσως μετά τις αμερικανικές προεδρικές εκλογές, ως πρώτη ένδειξη για ενδεχόμενη στάση της Δύσης απέναντι στη Μόσχα. Ήταν η πρώτη επικοινωνία Σολτς – Πούτιν έπειτα από δύο χρόνια και ο Γερμανός καγκελάριος πρόκειται να ενημερώσει εκτενώς για τη συνομιλία τους συμμάχους στις δυτικές χώρες.

Η πρώτη αντίδραση ήρθε από τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι, με τον πρόεδρο της Ουκρανίας να σπεύδει να δηλώσει ότι «ανοίγει το κουτί της Πανδώρας».

Σε κάθε περίπτωση, σημαντικό ρόλο θα παίξουν και οι επικείμενες εκλογές στη Γερμανία, με τον νυν καγκελάριο να βρίσκεται ήδη σε πολύ δύσκολη θέση όσον αφορά την παραμονή του στην κεφαλή της χώρας.

Η Καγκελαρία ανακοίνωσε ότι ο Σολτς είχε μια συνομιλία διάρκειας μιας ώρας με τον Πούτιν. Συνεπώς, η κίνηση και μόνο δείχνει ότι κάτι αλλάζει πλέον στη στάση του Βερολίνου ενόψει των επικείμενων εκλογών του Φεβρουαρίου στη Γερμανία, αλλά και ως συνέπεια του εκλογικού αποτελέσματος στις ΗΠΑ, αφού η νίκη Τραμπ εγείρει ανησυχίες πως η Ουάσιγκτον μπορεί να τερματίσει τη στρατιωτική της βοήθεια προς το Κίεβο.

Ο Όλαφ Σολτς έχει ήδη συνομιλήσει με τον Ντόναλντ Τραμπ από τις πρώτες κιόλας ημέρες της επανεκλογής του Ρεπουμπλικάνου προέδρου. Προφανώς, στο τραπέζι τέθηκε το θέμα του πολέμου στην Ουκρανία. Πιστεύεται επίσης ότι ο Γερμανός καγκελάριος προσπάθησε να εκμαιεύσει τις πραγματικές προθέσεις του συνομιλητή του πάνω στο ζήτημα, όπως ανέφεραν διεθνή ΜΜΕ.

Ο Πούτιν έθεσε τρεις όρους στον Σολτς για την Ουκρανία

Σύμφωνα με το Κρεμλίνο, κατά τη διάρκεια της συνομιλίας τους των Παρασκευή (15/11), ο Πούτιν τόνισε στον Σολτς ότι οποιαδήποτε συμφωνία για τον πόλεμο στην Ουκρανία θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη της τα ρωσικά συμφέροντα ασφαλείας, να βασίζεται στη «νέα εδαφική πραγματικότητα» και να αντιμετωπίζει στη ρίζα τις αιτίες της σύγκρουσης.

Σε απλή «μετάφραση», η Ρωσία ζητά την παράδοση από την Ουκρανία των εδαφών που έχει καταλάβει, περίπου το 20% της Ουκρανίας, τη μη ένταξη της χώρας στο ΝΑΤΟ και τη στρατιωτική ουδετερότητά της.

Πρόκειται για τα πάγια αιτήματα του Κρεμλίνου, το οποίο «πόνταρε» στον παράγοντα χρόνο και φαίνεται πλέον να εδραιώνει τη θέση ισχύος που επιδίωκε στο δρόμο προς πιθανές διαπραγματεύσεις.

{https://x.com/RusBotschaft/status/1857462119723315358]

Ακόμη, στη συνομιλία του με τον Σολτς, ο Πούτιν κατηγόρησε το Βερολίνο για την «άνευ προηγουμένου υποβάθμιση» των σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών.

Όπως ανακοίνωσε το Κρεμλίνο, κατά την πρώτη τους τηλεφωνική συνομιλία των δύο ηγετών μετά τον Δεκέμβριο του 2022, ο πρόεδρος Πούτιν είπε στον καγκελάριο Σολτς ότι η Μόσχα είναι πρόθυμη να εξετάσει ενεργειακές συμφωνίες, εάν το Βερολίνο ενδιαφέρεται.

Σημειώνεται ότι τα ρωσικά στρατεύματα ελέγχουν πλέον το ένα πέμπτο της Ουκρανίας, παρά τις προσπάθειες που έχουν γίνει από την πλευρά του Κιέβου να περιορίσει τις απώλειες ακόμη και σε επικοινωνιακό επίπεδο, με την εισβολή των δυνάμεων που ελέγχει το Κίεβο στην περιφέρεια του Κουρσκ.

Η Γερμανία εξαρτιόταν σε μεγάλο βαθμό από το ρωσικό φυσικό αέριο πριν από τον πόλεμο, αλλά οι άμεσες αποστολές σταμάτησαν, όταν ανατινάχθηκαν οι αγωγοί Nord Stream στον πυθμένα της Βαλτικής Θάλασσας το 2022.

Το Βερολίνο, μαζί με άλλες κυβερνήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έχουν επιβάλει διαδοχικά κύματα κυρώσεων στη Μόσχα λόγω του πολέμου και έχουν λάβει μέτρα για να απεξαρτηθούν από το ρωσικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο. Όμως, η θέληση από την πραγματικότητα αποδείχθηκε ότι έχουν μεγάλη απόσταση μεταξύ τους και δεν είναι λίγοι που έχουν χαρακτηρίσει τις κινήσεις του Βερολίνου ως «αυτογκόλ».

Η Γερμανία, ο δεύτερος μεγαλύτερος υποστηρικτής της Ουκρανίας -μετά τις ΗΠΑ- βρίσκεται αντιμέτωπη με δομικά οικονομικά προβλήματα, αλλά και ραγδαίες πολιτικές εξελίξεις, καθώς ο κυβερνητικός συνασπισμός υπό τον Σολτς κατέρρευσε και οδεύει ολοταχώς προς πρόωρες εκλογές. Το ζήτημα του πολέμου βρίσκεται ήδη στο επίκεντρο της πολιτικής αντιπαράθεσης. 

«Μούδιασμα» Ζελένσκι: Ανοίγει το κουτί της Πανδώρας

Η τηλεφωνική επικοινωνία του Σολτς με τον Πουτιν έρχεται σε μια κρίσιμη καμπή της ευρείας κλίμακας ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία.

Η Μόσχα, με την υποστήριξη Βορειοκορεατών στρατιωτών, σχεδιάζει μια σημαντική αντεπίθεση για να εκδιώξει τις ουκρανικές δυνάμεις από το Κουρσκ, την ώρα που οι δυνάμεις της «καλπάζουν» στο ανατολικό μέτωπο.

Σχολιάζοντας τις τελευταίες εξελίξεις, ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι τόνισε χαρακτηριστικά ότι «ανοίγει το κουτί της Πανδώρας».

{https://x.com/ZelenskyyUa/status/1857479437111144827}

Η προθυμία του Γερμανού καγκελάριου να συνεργαστεί με τον Ρώσο πρόεδρο είναι πιθανό να προκαλέσει απογοήτευση στην Ουκρανία, το μέλλον της οποίας έγινε αβέβαιο μετά τη νίκη του Ντόναλντ Τραμπ, εγείροντας ανησυχίες ότι η Ουάσιγκτον μπορεί να τερματίσει τη στρατιωτική της βοήθεια προς το Κίεβο.

Σύμφωνα με το Reuters, ο Ζελένσκι προειδοποίησε τον Σολτς να μην μιλήσει τηλεφωνικά με τον Πούτιν, λέγοντας ότι θα μειώσει την απομόνωση του Ρώσου ηγέτη.

«Τώρα μπορεί να υπάρχουν άλλες συνομιλίες, άλλες κλήσεις. Μόνο πολλά λόγια… Και αυτό ακριβώς ήθελε ο Πούτιν εδώ και καιρό: είναι εξαιρετικά σημαντικό γι’ αυτόν να αποδυναμώσει την απομόνωσή του», σημείωσε ο Ζελένσκι.

Ζελένσκι: Ο πόλεμος θα τελειώσει πιο γρήγορα με την κυβέρνηση Τραμπ

Παράλληλα, ο πρόεδρος της Ουκρανίας προχώρησε στην εκτίμηση πως ο πόλεμος της Ρωσίας εναντίον της χώρας του θα «τελειώσει πιο γρήγορα» με την κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ.

«Ο πόλεμος θα τελειώσει, αλλά δεν υπάρχει ακριβής ημερομηνία. Φυσικά, με την πολιτική αυτής της ομάδας, η οποία θα ηγηθεί τώρα του Λευκού Οίκου, ο πόλεμος θα τελειώσει πιο γρήγορα», δήλωσε στον ουκρανικό ραδιοτηλεοπτικό σταθμό Suspilne.

Ακόμη, ο Ζελένσκι τόνισε ότι η «δίκαιη ειρήνη» είναι ζωτικής σημασίας για την Ουκρανία.

Πώς αντιμετωπίζει ο Τραμπ τον πόλεμο στην Ουκρανία

Ο Ντόναλντ Τραμπ κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας κατηγόρησε τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι για την έναρξη του πολέμου και αρνήθηκε να δηλώσει ξεκάθαρα πως επιθυμεί τη νίκη της Ουκρανίας. Αντίθετα, τόνισε πως επιθυμεί να τερματίσει τη σύγκρουση με το που θα αναλάβει τα προεδρικά του καθήκοντα.

«Η Ουκρανία θα είναι η λυδία λίθος της αμερικανικής στρατιωτικής και διπλωματικής ισχύος. Σίγουρα για την Ευρώπη», είχε γράψει ι ο Μάθιου Καμίνσκι, συνιδρυτής και αρχισυντάκτης του Politico, συμπληρώνοντας όμως πως οι κινήσεις των ΗΠΑ στο Ουκρανικό αφορούν και τις χώρες της Ασίας.

«Βλέπουν τι κάνουν οι ΗΠΑ στην Ουκρανία μέσα από το πρίσμα του τι θα μπορούσαν να κάνουν ως αποτρεπτική πολιτική για την Κίνα στην Ανατολική και Νοτιοανατολική Ασία. Από την πλευρά τους, οι Ευρωπαίοι ανησυχούν για το πόσο δεσμευμένες θα είναι οι ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ και τη σταθερότητα στο ανατολικό μέτωπο με τη Ρωσία. Και οι δύο πλευρές επιθυμούν σαφήνεια», είεχε προσθέσει.

Ακόμη, ο Καμίνσκι είχε εκφράσει την άποψη πως ο Τραμπ δεν θα πρέπει να προχωρήσει σε μια τέτοια κίνηση. «Οτιδήποτε δίνει στον Πούτιν ή την Κίνα μια νίκη, αποδυναμώνοντας την Ευρώπη και τις ΗΠΑ, σίγουρα δεν είναι μια συνταγή ισχυροποίησης».

Ουκρανία: O Economist προανήγγειλε το τέλος του Ζελένσκι

Σημειώνεται πως η εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ στην προεδρία των ΗΠΑ ήταν ένα σενάριο που απεύχονταν στο Κίεβο. Οι προεκλογικές δηλώσεις του νέου Αμερικανού ηγέτη προμήνυαν δύσκολες μέρες για τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι, για τον οποίο έχει εκφραστεί επανειλημμένα με απαξιωτικούς χαρακτηρισμούς. 

Ο Ζελένσκι «θα αντιμετωπίσει μια μάχη εξουσίας το 2025», είχε σημειώσει σε άρθρο του ο Economist, υπογραμμίζοντας πως παρά τις διαψεύσεις από την ουκρανική ηγεσία, στη χώρα πληθαίνουν οι φωνές για πολιτικές εξελίξεις και έχουν ξεκινήσει ήδη προετοιμασίες για εκλογές.

Ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ έχει επικρίνει τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι, αλλά και την κυβέρνηση του Τζο Μπάιντεν για την υποστήριξη -οικονομική και πολιτική- που του έχει προσφέρει. Μάλιστα, σε προεκλογική συγκέντρωση τον χαρακτήρισε ως τον «μεγαλύτερο πλασιέ στην ιστορία», καθώς κάθε φορά που επισκέπτεται στις ΗΠΑ επιστρέφει με δεκάδες δισεκατομμύρια στη βαλίτσα του, παρότι αρνείται να κάνει την παραμικρή υποχώρηση για μια ειρηνευτική συμφωνία.

Ο Τραμπ σε συνάντηση με τον Ουκρανό πρόεδρο είχε τονίσει -μπροστά στον Ζελένσκι- πως διατηρεί καλές σχέσεις με τον Βλαντιμίρ Πούτιν, ενώ έχει διαμηνύσει πως με την εκλογή του στην προεδρία θα προχωρήσει σε πρωτοβουλία για άμεσο τερματισμό του πολέμου, φέρνοντας τις δύο πλευρές στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.

Παρότι ο Ρεπουμπλικάνος πρόεδρος δεν έχει διευκρινίσει πώς ακριβώς θα μπορούσε να τερματίσει τον πόλεμο στην Ουκρανία, οι διαρροές για το σχέδιό του αναφέρουν πως αυτό προβλέπει πιέσεις προς το Κίεβο να αποδεχτεί την παράδοση εδαφών που έχει καταλάβει ο Ρωσικός Στρατός.

Ο Ζελέσνκι έχει απορρίψει ένα τέτοιο ενδεχόμενο, υποστηρίζοντας πως θα ισοδυναμεί με ήττα. Ωστόσο, όπως υπογράμμισε και ο Θέμης Τζήμας, διδάκτορας δημοσίου διεθνούς δικαίου και πολιτικής επιστήμης στο ΑΠΘ και στο Ανοιχτό Πανεπιστήμιο, μιλώντας στο podcast του iEidiseis.gr «Global View», ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν τα όσα ενδεχομένως να συμβούν μέχρι την επίσημη ορκωμοσία του Τραμπ τον Ιανουάριο του 2025.

Οι αποτυχίες στο πεδίο των μαχών σε συνδυασμό με τις αμφιβολίες για το κατά πόσο οι ΗΠΑ του Τραμπ θα συνεχίσουν να υποστηρίζουν την Ουκρανία στον ίδιο βαθμό, θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε εσωτερικές πολιτικές εξελίξεις στο Κίεβο, πιθανόν και με κάποια κίνηση κατά του Ζελένσκι.