Δήμητρα Λουκά

Η Περσεφόνη στο στόμα του λύκου

Εκδόσεις: Κίχλη

Η Δήμητρα Λουκά είναι αναμφισβήτητα μια δεξιοτέχνης της μικρής φόρμας, μια ιδιοσυγκρασιακή δημιουργός. Στην πρώτη της συλλογή ιστοριών «Κόμπο τον κόμπο» όσο και στη δεύτερη, με τίτλο «Η Μούτα και άλλες ιστορίες» (Κίχλη, 2021), η συγγραφέας κατάφερε επιδέξια να συνδυάσει το μεταφυσικό στοιχείο με τον (ωμό) ρεαλισμό, γράφοντας σκοτεινά «παραμύθια» που χτυπάνε κατευθείαν στην καρδιά.

Στην πρόσφατη ανθολογία ιστοριών της, «Η Περσεφόνη στο στόμα του λύκου», η Λουκά φεύγει σχεδόν από τη γενέτειρά της (Πρέβεζα) και ταξιδεύει απλώνοντας τις ιστορίες της ώς την άκρη του κόσμου, με οδηγό της τον μύθο της Περσεφόνης και της αρπαγής της, μιας αρπαγής που λειτουργεί ως κεντρικό μοτίβο, ώστε μέσω των αλληγορικών διηγημάτων να μπουν στο μικροσκόπιο οι σκληροί κανόνες της πατριαρχίας, ανεξαρτήτως χώρας και εποχής.

Η Λουκά πλάθει 27 αφηγήματα με υποβόσκουσα ειρωνεία, με χιούμορ, πλάγια ματιά, ευρηματικότητα, ανατρεπτική τάση και κριτική, παιγνιώδη διάθεση, σκαλίζοντας τη σχέση μάνας και κόρης, θίγοντας ευθέως και πλαγίως τα ζητήματα της άσκησης εξουσίας, του βίαιου αποχωρισμού από μια συνηθισμένη ζωή και μεταφοράς σε μια άγνωστη, της επιθυμίας, του φόβου, του πεπρωμένου, της γυναικείας φύσης, της υποταγής των αδύναμων απέναντι στους ισχυρούς. Βουτά τ’ ακροδάχτυλά της στα νερά των παραμυθιών της παγκόσμιας παράδοσης κι ενώνει τη μαγεία τους με παλιά, σπουδαία λογοτεχνικά κείμενα, με λαϊκούς μύθους και δοξασίες, φλερτάροντας με την επιστημονική φαντασία. Ανασύρει την Περσεφόνη από τον μύθο της και, μέσω συμβολισμών και παραλλαγών, την κάνει ηρωίδα των ιστοριών της, τη μετακινεί στον χώρο και τον χρόνο, της αλλάζει ρόλους και πρόσωπα.

Από τη Σκοτία στις αμερικανικές Μεσοδυτικές Πολιτείες. Από το μεσαιωνικό Λονδίνο στην Ισπανία της βασιλείας του Φιλίππου Β’. Από το Χονσού της Ιαπωνίας στην Αχερουσία. Από τον αλβανικό Βορρά στη χώρα των Ιρακουά κι από εκεί, στο στόμα του λύκου, στο χθες, στο σήμερα, στο αύριο, η πρωταγωνίστρια «Περσεφόνη» της κάθε ιστορίας απάγεται, ερωτεύεται, βασανίζεται, περιμένει μια επιστροφή. Δίπλα της και μακριά της, η μητέρα της «Δήμητρα», που συνάπτει και σπάει συμφωνίες, και επίσης αλλάζει πρόσωπα, εποχές και τόπους.

Οι ηρωίδες βρίσκονται σε αναμέτρηση με τα συναισθήματά τους, το τραύμα, την απώλεια και τον πόνο, με τη λαγνεία, τη βία και τη δύναμη των αρσενικών. Άλλες αποδέχονται τη μοίρα τους κι άλλες επαναστατούν, μάχονται, νικούν ή χάνουν. Παίρνουν τον νόμο στα χέρια τους, φοράνε την αντρική εξουσία, από θύματα γίνονται θύτες, σκοτώνουν, σκοτώνονται, σκάβουν με τα νύχια τα χώματα της ύπαρξής τους.

Από το στόμα του λύκου, η κάθε «Περσεφόνη» ονειρεύεται τον γυρισμό της από τα σκοτεινά κελιά του Άδη στη ζωή και στο φως, μεταμορφώνει την Αχερουσία σε πράσινο κάμπο, μεταφέρεται στη ζώνη του Κάιπερ, κάνει μανικιούρ και καλλωπίζεται περιμένοντας τον Πλούτωνα, είναι «Εκείνη που γνωρίζει», γίνεται ποιήτρια / σαμάνα / δαίμονας / μητροκτόνος / συζυγοκτόνος, υποτάσσει και υποτάσσεται, διαβάζει παραμύθια των αδερφών Γκριμ, φυλακίζεται σ’ ανήλιαγο παλάτι, είναι κορίτσι που θέλει να γράψει ένα μυθιστόρημα, είναι κόρη εορτάζουσα σε σύγχρονο αστικό σπίτι, είναι γυμνό κορμί που ξεβράζει ο Αχέροντας, είναι ο θρήνος της μάνας της, είναι ο λυγμός των βουνών και των θαλασσών, είναι μούσα ενός σεξομανούς ποιητή, είναι σύζυγος – κτήμα, είναι γυναίκα που ταξιδεύει στα νησιά του άλλου κόσμου, νεκρή κόρη που επανενώνεται με τη μητέρα της μέσω εικονικής πραγματικότητας, σπασμένο γυαλί που αστράφτει κάτω απ’ τον ήλιο.

Ένα απολαυστικό παιχνίδι φαντασίας και πραγματικότητας, έρευνας και επινόησης, που απλώνεται σε είκοσι επτά δρόμους και διαφορετικές χρονικές περιόδους, σε είκοσι επτά ιστορίες που στήνουν διάλογο με το υπερβατικό και το ρεαλιστικό και με ένα μείγμα υπαινιγμών, αναφορών, συμβολισμών και αντικατοπτρισμών συνθέτουν έναν τόμο με υψηλής ποιότητας, σκοτεινής ομορφιάς και αφηγηματικής ακρίβειας υποδειγματικά διηγήματα.

Διαβάστε επίσης:

Περί ανάγνωσης και βιβλίων – Περί ισλαμικού φασισμού ή «Μα δεν το φανταζόμασταν!»

Βιβλιο: Η διαχρονική παγκόσμια μνήμη του μακεδονικού ελληνισμού

Περί ανάγνωσης και βιβλίων – Ένα σημαντικό έργο της ευρωπαϊκής λογοτεχνίας