Οι ΗΠΑ απορρίπτουν κατηγορηματικά την απόφαση του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου να εκδώσει εντάλματα σύλληψης σε βάρος του πρωθυπουργού του Ισραήλ Μπενιαμίν Νετανιάχου και του πρώην υπουργού Άμυνας Γιοάβ Γκάλαντ, δήλωσε σήμερα ένας εκπρόσωπος του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας του Λευκού Οίκου.

«Οι ΗΠΑ απορρίπτουν ριζικά την απόφαση του Δικαστηρίου να εκδώσει εντάλματα σύλληψης κατά ανωτέρων Ισραηλινών αξιωματούχων. Παραμένουμε βαθιά ανήσυχοι για τη βιασύνη του Εισαγγελέα να επιδιώξει εντάλματα σύλληψης και τα ανησυχητικά λάθη της διαδικασίας που οδήγησαν σε αυτήν την απόφαση», είπε ο εκπρόσωπος, προσθέτοντας ότι οι ΗΠΑ συζητούν τα επόμενα βήματα με τους εταίρους τους.

Ο εκπρόσωπος επανέλαβε ότι σύμφωνα με την Ουάσινγκτον «το ΔΠΔ δεν έχει νομική δικαιοδοσία σε αυτή την υπόθεση».

Σε ποιες χώρες θα μπορούσαν να συλληφθούν οι Νετανιάχου και Γκάλαντ

Το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο ανακοίνωσε την έκδοση ενταλμάτων σύλληψης σε βάρος του ισραηλινού πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου και του πρώην υπουργού Άμυνας Γιοάβ Γκαλάντ «για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας» και «εγκλήματα πολέμου».

Η δίωξη τους αφορά τα εγκλήματα που έχουν διαπράξει από τις 8 Οκτωβρίου του 2023 έως τουλάχιστον τις 20 Μαΐου του 2024 ως υπεύθυνοι του Ισραηλινού Στρατού στη Λωρίδα της Γάζας. «Σκόπιμα και εν γνώσει τους στέρησαν από τον άμαχο πληθυσμό στη Γάζα αγαθά απαραίτητα για την επιβίωσή του, όπως τρόφιμα, νερό, φάρμακα και ιατρικές προμήθειες, καθώς και καύσιμα και ηλεκτρισμό», αναφέρεται στη σχετική απόφαση.

Σημειώνεται πως από τις επιχειρήσεις του Ισραηλινού στρατού στη Γάζα έχουν σκοτωθεί περισσότεροι από 44.000 άνθρωποι, στη συντριπτική πλειονότητά τους (πάνω από 70%) άμαχοι, γυναίκες και παιδιά, και έχει προκληθεί μια πρωτοφανής ανθρωπιστική κρίση.

Στην ίδια λίστα με Χαμάς και Πούτιν – Τι ισχύει με το ένταλμα σύλληψης

Βάσει της απόφασης του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου, ο Νετανιάχου και ο Γκάλαντ είναι πλέον το ίδιο εγκληματίες με την ηγεσία της Χαμάς, η οποία από τη Δύση αναγνωρίζεται ως τρομοκρατική οργάνωση. Επιπλέον ο ισραηλινός πρωθυπουργός τοποθετείται στην ίδια κατηγορία με τον Βλαντιμίρ Πούτιν, σε βάρος του οποίου έχει επίσης εκδοθεί ένταλμα σύλληψης από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο λόγω του πολέμου στην Ουκρανία.

Η έκδοση ενταλμάτων σημαίνει πως οι Νετανιάχου και Γκάλαντ θα μπορούσαν να συλληφθούν σε περίπτωση επίσκεψης τους σε άλλη χώρα, που αποτελεί συμβαλλόμενο μέλος του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου. Σε αυτήν την κατηγορία περιλαμβάνονται όλες οι ευρωπαϊκές χώρες, ο Καναδάς, η Αυστραλία, όλες οι χώρες της Λατινικής Αμερικής, αλλά και πολλές χώρες της Αφρικής.

Η ιδρυτική συνθήκη του ΔΠΔ, σε συνδυασμό με παλαιότερες υποθέσεις που αφορούσαν εντάλματα σύλληψης κατά εν ενεργεία αρχηγών κρατών, υποχρεώνουν όλα τα κράτη που έχουν υπογράψει το ΔΠΔ να συλλαμβάνουν και να παραδίδουν οποιοδήποτε άτομο που υπόκειται σε ένταλμα σύλληψης του ΔΠΔ, εάν πατήσει το πόδι του στο έδαφός τους.

Ωστόσο, πρέπει να σημειωθεί, το δικαστήριο δεν διαθέτει κανένα μέσο για να επιβάλει την απόφασή του και η σύλληψη εξαρτάται από τις αρχές κάθε χώρας. Υπενθυμίζεται πως ο Βλαντιμίρ Πούτιν ταξίδεψε πρόσφατα στη Μογγολία, κράτος μέλος του ΔΠΔ, όπου αντί για σύλληψη τον περίμενε τελικά μια θερμή υποδοχή. Οπότε και στην περίπτωση του Νετανιάχου τα πάντα εξαρτώνται από τις κυβερνήσεις των χωρών. Για παράδειγμα η Ολλανδία ανακοίνωσε πως σκοπεύει να τηρήσει το ένταλμα.

Εάν μια χώρα δεν εφαρμόσει την απόφαση του ΔΠΔ, τότε θεωρητικά θα μπορούσε να υπάρξει παραπομπή της στη συνέλευση των κρατών μελών του ΔΠΔ και τελικά η παραπομπή στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ.

Ο χάρτης του ΔΠΔ

Σε κάθε περίπτωση η εντολή θα σταλεί σε όλα τα κράτη μέλη του ΔΠΔ, συνολικά 125. Στον παρακάτω χάρτη, με πράσινο χρώμα εμφανίζονται τα συμβαλλόμενα κράτη, χώρες δηλαδή που θα μπορούσε να συλληφθεί ο Νετανιάχου και ο Γκάλαντ, με πορτοκαλί τα κράτη που υπέγραψαν την ιδρυτική διακήρυξη αλλά δεν την επικύρωσαν τελικά και με γκρι τα κράτη που δεν συμμετείχαν εξαρχής στην ίδρυση του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου.

Μπορεί η απόφαση να επηρεάσει και τις πωλήσεις όπλων;

Αξίζει επίσης να σημειωθεί πως το γεγονός ότι ο Νετανιάχου είναι επίσημα «καταζητούμενος» βάσει της απόφασης του ΔΠΔ θα μπορούσε θεωρητικά να προκαλέσει προβλήματα και σε εμπορικές συμφωνίες του Ισραήλ, πρώτα και κύρια στις προμήθειες όπλων.

Εάν ο ηγέτης της κυβέρνησης της χώρας κατηγορείται για εγκλήματα πολέμου και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας τότε αυτό θα σημαίνει πως τα όπλα που στέλνονται στο Ισραήλ χρησιμοποιούνται για διάπραξη των εν λόγω εγκλημάτων. Οπότε μπορεί πλέον να γίνεται αναφορά κατά των ηγεσιών που προμηθεύουν με όπλα το Ισραήλ, αναγκάζοντάς τες ενδεχομένως και σε επανεξέταση των συμφωνιών.

«Ο πρωθυπουργός Νετανιάχου είναι πλέον και επισήμως καταζητούμενος», δήλωσε η Γενική Γραμματέας της Διεθνούς Αμνηστίας Ανιές Καλαμάρ και πρόσθεσε: «Τα κράτη μέλη του ΔΠΔ και ολόκληρη η διεθνής κοινότητα δεν πρέπει να σταματήσουν σε τίποτα έως ότου αυτά τα άτομα προσαχθούν σε δίκη ενώπιον των ανεξάρτητων και αμερόληπτων δικαστών του ΔΠΔ».

Αντιδράσεις για τα εντάλματα σύλληψης κατά Νετανιάχου, Γκάλαντ, Ντέιφ

Άμεσες και έντονες ήταν οι αντιδράσεις χωρών και οργανώσεων στα εντάλματα σύλληψης που εξέδωσε σήμερα το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για τον ηγέτη της ένοπλης πτέρυγας της Χαμάς Μοχάμεντ Ντιάμπ Ιμπραχίμ Αλ-Μάσρι, τον επονομαζόμενο Μοχάμεντ Ντέιφ, τον πρωθυπουργό του Ισραήλ Μπενιαμίν Νετανιάχου και τον μέχρι πρότινος υπουργό Άμυνας του Ισραήλ Γιόαβ Γκάλαντ.

«Το Δικαστήριο εξέδωσε εντάλματα σύλληψης κατά δύο ιδιωτών, του κ. Μπενιαμίν Νετανιάχου και του κ. Γιόαβ Γκάλαντ, για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας και εγκλήματα πολέμου τα οποία διαπράχθηκαν τουλάχιστον από τις 8 Οκτωβρίου 2023 μέχρι τουλάχιστον τις 20 Μαΐου 2024, ημερομηνία κατά την οποία η κατηγορούσα αρχή κατέθεσε τα αιτήματα για την έκδοση των ενταλμάτων σύλληψης», αναφέρεται στην ανακοίνωση του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου.

Η ηγεσία του εβραϊκού κράτους ήταν η πρώτη που αντέδρασε σφόδρα.

Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Νετανιάχου χαρακτήρισε ως «αντισημιτική» την απόφαση, θεωρώντας τον εαυτό του θύμα μιας νέας «υπόθεσης Ντρέιφους».

«Η αντισημιτική απόφαση του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου είναι συγκρίσιμη με την υπόθεση Ντρέιφους που θα καταλήξει με τον ίδιο τρόπο», σύμφωνα με ανακοίνωση του γραφείου του.

Καταδικασμένος για κατασκοπεία ο Γαλλοεβραίος λοχαγός Άλφρεντ Ντρέιφους καθαιρέθηκε ατιμωτικά από το αξίωμά του και καταδικάστηκε σε ισόβια κάθειρξη στα τέλη του 19ου αιώνα στη Γαλλία. Αθωώθηκε και αποκαταστάθηκε λίγα χρόνια αργότερα.

«Το Ισραήλ απορρίπτει με απέχθεια τις παράλογες και ψευδείς ενέργειες που στρέφονται εναντίον του από το ΔΠΔ», ανέφερε το γραφείο του πρωθυπουργού, προσθέτοντας ότι το Ισραήλ δεν «θα υποκύψει στην πίεση» για την υπεράσπιση των πολιτών του.

Ο Γκάλαντ από την πλευρά του τόνισε πως η απόφαση του ΔΠΔ δημιουργεί «ένα επικίνδυνο προηγούμενο» που «ενθαρρύνει την τρομοκρατία».

Η απόφαση αυτή «θέτει το κράτος του Ισραήλ και τους δολοφόνους ηγέτες της Χαμάς στο ίδιο επίπεδο και έτσι νομιμοποιεί τη δολοφονία βρεφών, τον βιασμό γυναικών και την απαγωγή ηλικιωμένων από το κρεβάτι τους», αντέδρασε ο Γκάλαντ.

Ο πρόεδρος Ισαάκ Χέρτσογκ έκανε λόγο για «παράλογη απόφαση», λέγοντας ότι η «απόφαση επέλεξε την πλευρά της τρομοκρατίας και του κακού έναντι της δημοκρατίας και της ελευθερίας και μετέτρεψε το ίδιο το διεθνές δικαστικό σύστημα σε ανθρώπινη ασπίδα για τα εγκλήματα της Χαμάς κατά της ανθρωπότητας».

Το ΔΠΔ «απώλεσε κάθε νομιμότητα» μετά την έκδοση εντάλματος σύλληψης για τον Νετανιάχου και τον Γκάλαντ, δήλωσε σήμερα ο Ισραηλινός υπουργός Εξωτερικών Γκίντεον Σάαρ. «Μια σκοτεινή στιγμή για το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο», είπε ο Σάαρ με ανάρτηση στο X, προσθέτοντας ότι το Δικαστήριο εξέδωσε «παράλογες εντολές χωρίς εξουσιοδότηση».

Ο πρώην πρωθυπουργός Ναφτάλι Μπένετ χαρακτήρισε «στίγμα ντροπής» τα εντάλματα του ΔΠΔ, ενώ ο ηγέτης της ισραηλινής αντιπολίτευσης Γιαΐρ Λαπίντ κατήγγειλε μία «επιβράβευση της τρομοκρατίας».

«Το Ισραήλ θα συνεχίσει να υπερασπίζεται τους πολίτες του και την ασφάλειά του με αποφασιστικότητα», δήλωσε ο ακροδεξιός υπουργός Μπεζαλέλ Σμότριτς, προτρέποντας τον Νετανιάχου να διακόψει κάθε επαφή με το Δικαστήριο και να επιβάλει κυρώσεις στην Παλαιστινιακή Αρχή και τους ηγέτες της «μέχρι το σημείο της κατάρρευσής της».

Το άλλο ακροδεξιό μέλος της κυβέρνησης, ο υπουργός Ασφάλειας Ιταμάρ Μπεν-Γκβιρ δήλωσε: «Το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο της Χάγης δείχνει για άλλη μια φορά ότι είναι πέρα για πέρα αντισημιτικό».

Από την πλευρά της, η Χαμάς χαιρέτισε την έκδοση των συγκεκριμένων ενταλμάτων. «Καλούμε το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο να διευρύνει το εύρος της λογοδοσίας σε όλους τους ηγέτες της εγκληματικής κατοχής», ανέφερε η οργάνωση σε ανακοίνωσή της.

«Η Παλαιστινιακή Αρχή χαιρετίζει την απόφαση και προτρέπει τα μέλη του Δικαστηρίου να την εφαρμόσουν», αναφέρει σε ανακοίνωσή της, την οποία μετέδωσε το παλαιστινιακό πρακτορείο ειδήσεων WAFA.

Από αμερικανικής πλευράς, η Ουάσινγκτον απέρριψε κατηγορηματικά την απόφαση του ΔΠΔ, δήλωσε ένας εκπρόσωπος του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας του Λευκού Οίκου. «Οι ΗΠΑ απορρίπτουν ριζικά την απόφαση του Δικαστηρίου να εκδώσει εντάλματα σύλληψης κατά ανωτέρων Ισραηλινών αξιωματούχων. Παραμένουμε βαθιά ανήσυχοι για τη βιασύνη του εισαγγελέα να επιδιώξει εντάλματα σύλληψης και για τα ανησυχητικά λάθη της διαδικασίας που οδήγησαν σε αυτήν την απόφαση», είπε ο εκπρόσωπος, προσθέτοντας ότι οι ΗΠΑ συζητούν τα επόμενα βήματα με τους εταίρους τους. Ο εκπρόσωπος επανέλαβε ότι σύμφωνα με την Ουάσινγκτον «το ΔΠΔ δεν έχει νομική δικαιοδοσία σε αυτή την υπόθεση».

Ο Ρεπουμπλικάνος γερουσιαστής Λίντσεϊ Γκράχαμ, στενός σύμμαχος του εκλεγμένου προέδρου Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε αναφορικά με την απόφαση του ΔΠΔ: «Το Δικαστήριο είναι ένα επικίνδυνο αστείο. Είναι πλέον καιρός η Γερουσία των ΗΠΑ να δράσει και να επιβάλει κυρώσεις σε αυτό το ανεύθυνο σώμα».

Από ευρωπαϊκής πλευράς, ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Ζοζέπ Μπορέλ δήλωσε ότι τα εντάλματα σύλληψης που εξέδωσε το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο θα πρέπει «να γίνουν σεβαστά και να εφαρμοστούν», σημειώνοντας ότι η απόφαση του Δικαστηρίου είναι δεσμευτική για όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ.

«Δεν πρόκειται για πολιτική απόφαση. Είναι απόφαση δικαστηρίου, ενός διεθνούς δικαστηρίου. Και η απόφαση του δικαστηρίου πρέπει να γίνει σεβαστή και να εφαρμοστεί», είπε ο Μπορέλ στη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε στο Αμάν μαζί με τον Ιορδανό ομόλογό του, τον Αϊμάν Σαφάντι.

Ο Σαφάντι δήλωσε ότι η απόφαση του ΔΠΔ πρέπει να γίνει σεβαστή και να εφαρμοστεί, προσθέτοντας ότι οι Παλαιστίνιοι αξίζουν δικαιοσύνη μετά από αυτά που ονόμασε «εγκλήματα πολέμου» του Ισραήλ στη Γάζα.

Η Βρετανία σέβεται την ανεξαρτησία του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου, δήλωσε ένας εκπρόσωπος του πρωθυπουργού Κιρ Στάρμερ. «Σεβόμαστε την ανεξαρτησία του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου, το οποίο είναι ο πρωταρχικός διεθνής θεσμός για τη διερεύνηση και τη δίωξη των πιο σοβαρών εγκλημάτων διεθνούς ενδιαφέροντος», είπε ο εκπρόσωπος στους δημοσιογράφους.

Ο πρωθυπουργός της Ιρλανδίας Σάιμον Χάρις χαρακτήρισε «σημαντικό και σοβαρό βήμα» τα εντάλματα σύλληψης που εξέδωσε το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο με τις κατηγορίες των εγκλημάτων πολέμου και εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας.

«Η απόφαση (…) είναι ένα πολύ σημαντικό βήμα. Οι κατηγορίες αυτές δεν θα μπορούσαν να είναι πιο σοβαρές», σχολίασε ο Χάρις. «Η Ιρλανδία σέβεται τον ρόλο του ΔΠΔ. Όποιος είναι σε θέση να το βοηθήσει στην εκτέλεση του ζωτικής σημασίας έργου του πρέπει να το κάνει τώρα κατεπειγόντως», πρόσθεσε.

Ο εκπρόσωπος του γαλλικού υπουργείου Εξωτερικών Κριστόφ Λεμουάν τόνισε ότι η γαλλική αντίδραση στα εντάλματα θα είναι «σύμφωνη με το καταστατικό του ΔΠΔ», αλλά αρνήθηκε να πει αν η Γαλλία θα συλλάβει τον Νετανιάχου αν επισκεφτεί τη χώρα. «Αυτό είναι ένα σημείο που είναι νομικά περίπλοκο», είπε.

Ο Ολλανδός υπουργός Εξωτερικών Κασπάρ Φέλντκαμπ δήλωσε στο κοινοβούλιο: «Η Ολλανδία προφανώς και σέβεται την ανεξαρτησία του ΔΠΔ», προσθέτοντας: «Δεν θα εμπλακούμε σε μη απαραίτητες επαφές και θα ενεργήσουμε σύμφωνα με τα εντάλματα σύλληψης. Συμμορφωνόμαστε πλήρως με το Καταστατικό της Ρώμης του ΔΠΔ», πρόσθεσε.

Ο υπουργός Εξωτερικών της Ιταλίας Αντόνιο Ταγιάνι ανέφερε ότι η Ρώμη θα εξετάσει με τους συμμάχους πώς θα ερμηνεύσει την απόφαση και θα ενεργήσει από κοινού. «Στηρίζουμε το ΔΠΔ… το Δικαστήριο πρέπει να διαδραματίσει νομικό και όχι πολιτικό ρόλο», πρόσθεσε.

«Είναι σημαντικό το ΔΠΔ να φέρνει σε πέρας την αποστολή του με συνετό τρόπο. Έχω εμπιστοσύνη ότι το Δικαστήριο θα προχωρήσει στην υπόθεση με βάση τα υψηλότερα πρότυπα δίκαιης δίκης», δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών της Νορβηγίας Έσπεν Μπαρθ Άιντε.

Η υπουργός Εξωτερικών της Σουηδίας Μαρία Μάλμερ Στένεργκαρντ δήλωσε ότι η Στοκχόλμη και η ΕΕ «στηρίζουν το σημαντικό έργο του Δικαστηρίου και προστατεύουν την ανεξαρτησία και την ακεραιότητά του». Οι σουηδικές αρχές επιβολής του νόμου αποφασίζουν για τη σύλληψη ατόμων που τα βαραίνουν εντάλματα του ΔΠΔ στη σουηδική επικράτεια, πρόσθεσε.