Στα χέρια τζιχαντιστών και οργανώσεων ανταρτών που έχουν συμμαχήσει μαζί τους από την περασμένη Τετάρτη πέρασε το Χάλεπι, στη Συρία, με τον πρόεδρο Μπασάρ αλ Άσαντ να επιδιώκει να εξασφαλίσει περισσότερη υποστήριξη από τους συμμάχους του.

Μέχρι στιγμής οι εχθροπραξίες έχουν στοιχίσει τη ζωή σε πάνω από 410 ανθρώπους, σύμφωνα με τους αριθμούς μιας ΜΚΟ.

Είναι η πρώτη φορά από το ξέσπασμα του πολέμου στη Συρία, την άνοιξη του 2011, που το συριακό καθεστώς, σύμμαχος του Ιράν και της Ρωσίας, χάνει εντελώς τον έλεγχο αυτής της πόλης του βορρά.

Υποδεχόμενος στη Δαμασκό τον επικεφαλής της διπλωματίας του Ιράν, τον Αμπάς Αραγτσί, ο Άσαντ τόνισε τη «σημασία της υποστήριξης των συμμάχων και των φίλων» της κυβέρνησής του ώστε «να αντιμετωπιστούν οι επιθέσεις τρομοκρατών υποστηριζόμενων από το εξωτερικό και να ματαιωθούν τα σχέδιά τους». Νωρίτερα, διεμήνυσε πως θα χρησιμοποιήσει τη στρατιωτική ισχύ του για να «τσακίσει τους τρομοκράτες». Ο Αραγτσί είπε πως η κατάσταση είναι «δύσκολη», αλλά εξέφρασε την πεποίθησή του πως η Δαμασκός θα υπερισχύσει.

Η Ρωσία ανακοίνωσε πως η αεροπορία της βοηθά τον συριακό στρατό να «απωθήσει» τους αντικαθεστωτικούς στις επαρχίες Ιντλίμπ (βορειοδυτικά), Χάμα (κεντρικά) και Χαλέπι (βόρεια), ενώ το Ιράν επαναβεβαίωσε πως προσφέρει «σθεναρή» υποστήριξη στο καθεστώς στη Συρία.

Μετά τη Δαμασκό, ο Αραγτσί έφθασε χθες Κυριακή το βράδυ στην Άγκυρα, όπου σήμερα αναμένεται να συναντηθεί με τον τούρκο ομόλογό του Χακάν Φιντάν και κατόπιν να γίνει δεκτός από τον πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, σύμφωνα με αξιωματούχους.

Το 2015, με την καίριας σημασίας στρατιωτική υποστήριξη της Μόσχας και της Τεχεράνης, η Δαμασκός εξαπέλυσε αντεπίθεση που της επέτρεψε να ανακτήσει προοδευτικά τον έλεγχο του μεγαλύτερου μέρους της χώρας και το 2016 τον πλήρη έλεγχο του Χαλεπιού, οικονομικού πνεύμονα της Συρίας προπολεμικά. Οι μάχες, οι πιο εκτενείς από το 2020 στη Συρία, εγείρουν ανησυχία για αναζωπύρωση του πολέμου στο κράτος που έχει κατατμηθεί σε ζώνες επιρροής, με τα εμπόλεμα μέρη να υποστηρίζονται από διάφορες περιφερειακές και διεθνείς δυνάμεις.

Την περασμένη Τετάρτη, η Χαγιάτ Ταχρίρ ας Σαμ (ΧΤΣ), οργάνωση στην οποία κυρίαρχος είναι ο άλλοτε συριακός βραχίονας της Αλ Κάιντα, και οργανώσεις σύρων ανταρτών, κάποιες υποστηριζόμενες από την Τουρκία, εξαπέλυσαν έφοδο με ορμητήριο την επαρχία Ιντλίμπ, το έσχατο οχυρό των αντικαθεστωτικών, και κατέλαβαν δεκάδες κοινότητες στις επαρχίες του Χαλεπιού, της Ιντλίμπ και της Χάμας, νοτιότερα. Και, το Σάββατο, κατέλαβαν το μεγαλύτερο μέρος της πόλης του Χαλεπιού, σύμφωνα με το Συριακό Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

Η ΧΤΣ και οι σύμμαχοί της «ελέγχουν την πόλη του Χαλεπιού, με την εξαίρεση συνοικιών στα χέρια κουρδικών δυνάμεων. Για πρώτη φορά από το 2011, το Χαλέπι είναι εκτός του ελέγχου του καθεστώτος», επισήμανε ο Ράμι Άμπντελ Ραχμάν, ο διευθυντής αυτής της μη κυβερνητικής οργάνωσης με έδρα τη Βρετανία, που βασίζεται σε ευρύ δίκτυο πηγών στην εμπόλεμη χώρα.

Η ΜΚΟ έκανε λόγο για τουλάχιστον 412 νεκρούς στις εχθροπραξίες — 214 τζιχαντιστές και αντάρτες, 137 μέλη των κυβερνητικών δυνάμεων και βοηθητικών τους παραστρατιωτικών και 61 άμαχους.

«Αν δεν εξαπολύσει αντεπίθεση σύντομα ή αν η Ρωσία και το Ιράν δεν στείλουν πολλή περισσότερη υποστήριξη, δεν νομίζω πως η κυβέρνηση μπορεί να ανακαταλάβει» το Χαλέπι, εκτίμησε μιλώντας στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Άρον Λουντ του κέντρου μελετών Century International. Ο συριακός στρατός επιβεβαίωσε την παρουσία αντικαθεστωτικών μαχητών σε «μεγάλα τμήματα» του Χαλεπιού και πρόσθεσε πως υπέστη «δεκάδες απώλειες».

Χθες Κυριακή ρωσικά και συριακά αεροσκάφη προχώρησαν σε βομβαρδισμούς στο Χαλέπι με αποτέλεσμα να σκοτωθούν τουλάχιστον 12 άνθρωποι, ενώ ρωσικά αεροσκάφη βομβάρδισαν επίσης την πόλη της Ιντλίμπ σκοτώνονταν άλλους οκτώ, σύμφωνα με το Συριακό Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

Τα «Λευκά Κράνη», οργάνωση αρωγής προσκείμενη στους αντικαθεστωτικούς στη Συρία, έκαναν από την πλευρά τους λόγο τις πρώτες πρωινές ώρες σήμερα για τουλάχιστον 25 άμαχους που σκοτώθηκαν σε συριακούς και ρωσικούς αεροπορικούς βομβαρδισμούς.

Σύμφωνα με το συριακό επίσημο πρακτορείο ειδήσεων SANA, ρωσικά και συριακά αεροσκάφη έβαλαν στο στόχαστρο «συγκέντρωση διοικητών τρομοκρατικών οργανώσεων» στην επαρχία Χαλέπι και σκότωσαν «δεκάδες», ενώ κατέστρεψαν επίσης οχηματοπομπή που μετέφερε όπλα στο ανατολικό τμήμα της επαρχίας Ιντλίμπ.

Η Ρώμη ανακοίνωσε ότι «η φραγκισκανική σχολή Terra Sancta του Χαλεπιού χτυπήθηκε σε ρωσική επίθεση που προκάλεσε μεγάλες ζημιές».

Με κοινή ανακοίνωσή τους, οι κυβερνήσεις των ΗΠΑ, της Γαλλίας, της Γερμανίας και του Ηνωμένου Βασιλείου απηύθυναν έκκληση χθες να υπάρξει «αποκλιμάκωση» στη Συρία, κρίνοντας πως η «κλιμάκωση» του πολέμου «υπογραμμίζει την επείγουσα ανάγκη» να εξευρεθεί «πολιτική λύση».

«Την πρώτη νύχτα επικρατούσε πανικός και πολύς κόσμος προσπάθησε να διαφύγει», είπε τηλεφωνικά κάτοικος του Χαλεπιού στο Γαλλικό Πρακτορείο, λέγοντας πως θα προτιμούσε να μη μεταδοθεί το όνομά του για την ασφάλειά του. Κατόπιν, πρόσθεσε, οι αντικαθεστωτικοί «προσπαθούν να δείξουν αγαθοεργό πρόσωπο. Διένειμαν ψωμί δωρεάν σε διασταυρώσεις σήμερα».

Τη μεθεπομένη της έναρξης της επίθεσής τους η ΧΤΣ και οι αντάρτες κυρίευσαν προχθές το μεγαλύτερο μέρος της πόλης «χωρίς να συναντήσουν ιδιαίτερη αντίσταση», σύμφωνα με το Συριακό Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Κυρίευσαν το ιστορικό φρούριο της πόλης, κυβερνητικά κτήρια, φυλακές και το διεθνές αεροδρόμιο, σύμφωνα με τη ΜΚΟ. Ωστόσο, συνοικίες του βόρειου Χαλεπιού κατοικούνται κατά πλειονότητα από σύρους Κούρδους, που ορκίζονται πίστη στις κουρδικές δυνάμεις οι οποίες έχουν εγκαθιδρύσει αυτόνομη κυβέρνηση σε περιοχές της βορειοανατολικής Συρίας.

Ήδη πριν από την επίθεση που άρχισε την περασμένη εβδομάδα, η ΧΤΣ και οργανώσεις που έχουν συμμαχήσει μαζί της έλεγχαν σχεδόν όλη την επαρχία Ιντλίμπ, καθώς και τομείς των γειτονικών επαρχιών του Χαλεπιού, της Χάμας και της Λαττάκειας. Στη βορειοδυτική Συρία επικρατούσε τα τελευταία χρόνια επισφαλής ηρεμία, έπειτα από ανακωχή που συμφωνήθηκε με μεσολάβηση της Μόσχας και της Άγκυρας έπειτα από επίθεση των δυνάμεων του καθεστώτος τον Μάρτιο του 2020

Σε άλλο μέτωπο, οργανώσεις ανταρτών προσκείμενες στην Άγκυρα απέσπασαν χθες από τις κουρδικές δυνάμεις την πόλη Ταλ Ριφάατ (βόρεια), κοντά στη μεθόριο Συρίας-Τουρκίας, ανέφερε το Συριακό Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, χωρίς να υπεισέλθει σε λεπτομέρειες. Η κυβέρνηση της Τουρκίας —ο στρατός της οποίας ελέγχει αρκετούς τομείς της βόρειας Συρίας— διαβεβαίωσε πως υποστηρίζει τις προσπάθειες για «να τερματιστεί η ένταση».

Αφού ξέσπασε την άνοιξη του 2011, με έναυσμα την αιματηρή καταστολή διαδηλώσεων με κεντρικό αίτημα τον εκδημοκρατισμό της χώρας, ο πόλεμος στη Συρία έχει στοιχίσει τη ζωή σε πάνω από μισό εκατομμύριο ανθρώπους κι έχει μετατρέψει εκατομμύρια άλλους σε εσωτερικά εκτοπισμένους και πρόσφυγες.