Κάτω από έναν όμορφο χειμωνιάτικο ήλιο στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη, λίγος κόσμος περπατά γύρω από τον Ναό της Γέννησης στη Βηθλεέμ, κοιτίδα του χριστιανισμού, όπου για δεύτερη συνεχή χρονιά τα Χριστούγεννα γιορτάζονται χωρίς μεγαλοπρέπεια με φόντο τον πόλεμο στη Λωρίδα της Γάζας.
Όλες οι γιορταστικές εκδηλώσεις, που έδιναν ζωή κάθε χρόνο αυτές τις μέρες σε αυτήν την εμβληματική πόλη, τον τόπο γέννησης του Θεανθρώπου, ακυρώθηκαν. Όπως και πέρσι, έτσι και φέτος τα ρυθμικά ταμπούρλα και οι ήχοι της παραδοσιακής γκάιντας – απόηχος της εποχής της Βρετανικής Εντολής στην Παλαιστίνη, όταν άρχισε να αναπτύσσεται το προσκοπικό κίνημα κατά τα αγγλικά πρότυπα, δεν θα αντηχήσουν στα σοκάκια της Βηθλεέμ. Οι περίπου 5.500 κλίνες σε ξενώνες και ξενοδοχεία που άλλοτε υποδέχονταν χιλιάδες Χριστιανούς προσκυνητές από όλα τα δόγματα και τις τέσσερεις γωνιές του κόσμου, θα μείνουν και πάλι άδειες. Τα λουκέτα στις πόρτες των γραφικών μαγαζιών του παζαριού δίνουν την εντύπωση ότι έχουν αντικαταστήσει οριστικά τα γιορτινά στολίδια.
Απογοητευμένα παραμένουν τα πρόσωπα των μαθητών σε γυμνάσια και λύκεια της πόλης, ύστερα από πολύμηνες πρόβες για την παραδοσιακή γιορτινή τους παρέλαση, για να καταλήξουν την κεντρική πλατεία της Βηθλεέμ, όπου θα έβρισκαν το τεράστιο στολισμένο δέντρο με λαμπιόνια να τους περιμένει. Εκεί θα βρίσκονταν υπό διαφορετικές συνθήκες και οι συγκινημένοι τους γονείς, οι συγγενείς και οι φίλοι, με χιλιάδες τουρίστες και προσκυνητές να απαθανατίζουν τις σκηνές μίας Βηθλεέμ που γιορτάζει. Εικόνες από μία Βηθλεέμ που, τη σημερινή μέρα τουλάχιστον, φαντάζει δυστυχώς πολύ μακρινή.
Αστυνομικοί, στρατιώτες, αξιωματούχοι και δημοσιογράφοι είναι σχεδόν οι μόνοι στην περιοχή του Ναού της Γέννησης, που χτίστηκε πάνω από το σπήλαιο στο οποίο γεννήθηκε ο Ιησούς Χριστός, σύμφωνα με τη χριστιανική παράδοση.
Ένα μεγάλο έλατο έχει τοποθετηθεί για τα Χριστούγεννα στην παρακείμενη Πλατεία της Φάτνης, αλλά, όπως και πέρυσι, οι τοπικές αρχές αποφάσισαν να μην διοργανώσουν μεγάλες εορταστικές εκδηλώσεις.,
«Δεν βάλαμε δέντρο, δεν στολίσαμε τους δρόμους», είπε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Άντον Σαλμάν, δήμαρχος της Βηθλεέμ, μιας πόλης στην κατεχόμενη από το Ισραήλ Δυτική Όχθη που βρίσκεται περίπου δέκα χιλιόμετρα από την Ιερουσαλήμ, στην άλλη πλευρά του διαχωριστικού τείχους του Ισραήλ.
«Θέλουμε (…) να δείξουμε στον κόσμο ότι η Παλαιστίνη εξακολουθεί να υποφέρει από την ισραηλινή κατοχή και την αδικία», τόνισε ο Σαλμάν.
Μπροστά από ένα κτίριο του δήμου, με μια ονομασία πιο επίκαιρη ίσως από ποτέ, το Κέντρο Ειρήνης της Βηθλεέμ (Bethlehem Peace Center), υπαίθριοι πωλητές καλαμποκιού περιμένουν απεγνωσμένα πελάτες πίσω από τις κατσαρόλες τους που αχνίζουν.
Ο 57χρονος Μοχάμαντ Αουάντ πουλάει καφέ για περισσότερο από ένα τέταρτο του αιώνα στους πρόποδες του τεμένους Ομάρ, του οποίου ο κομψός μιναρές “κοιτά” τον Ναό της Γέννησης και είναι μια από τις σπάνιες φορές που ο κόσμος είναι τόσο λίγος.
«Οι δουλειές πήγαιναν καλά πριν από τον πόλεμο, αλλά δεν υπάρχει κανείς εκεί τώρα. Είναι πολύ δύσκολο», λέει ο πωλητής, φορώντας την κεφίγιε (την παραδοσιακή παλαιστινιακή μαντίλα). «Ελπίζω ότι ο πόλεμος στη Γάζα θα τελειώσει και οι τουρίστες θα επιστρέψουν».
Ο πόλεμος στη Λωρίδα της Γάζας πυροδοτήθηκε από την επίθεση στις 7 Οκτωβρίου 2023 από μαχητές του παλαιστινιακού ισλαμιστικού κινήματος Χαμάς που είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο περισσότερων από 1.200 ανθρώπων από την ισραηλινή πλευρά, στην πλειονότητά τους αμάχους, σύμφωνα με καταμέτρηση του Γαλλικού Πρακτορείου που βασίζεται σε στοιχεία Ισραηλινών αξιωματούχων.
Περισσότεροι από 45.000 Παλαιστίνιοι έχουν σκοτωθεί έπειτα από 14 μήνες της στρατιωτικής εκστρατείας του Ισραήλ ως αντίποινα στον παλαιστινιακό θύλακα, με τα θύματα στην πλειονότητά τους να είναι άμαχοι, σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Υγείας της κυβέρνησης της Χαμάς στη Λωρίδα της Γάζας, που θεωρούνται αξιόπιστα από τον ΟΗΕ.
Οι πρόσφατες έμμεσες διαπραγματεύσεις μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς αναπτέρωσαν τις ελπίδες για μια συμφωνία εκεχειρίας.
Παρά τις μάχες που συνεχίζουν να μαίνονται στην παλαιστινιακή παράκτια λωρίδα, η Κριστιάνα φον ντερ Ταν ήρθε από τη Γερμανία με τον σύζυγό της για να περάσουν τις διακοπές μαζί με την κόρη τους, ανταποκρίτρια μέσου ενημέρωσης στο Τελ Αβίβ.
«Είναι λυπηρό που είναι τόσο άδειο. Είναι πολύ δύσκολο για τους ανθρώπους εδώ, που δεν μπορούν να πουλήσουν τα προϊόντα τους», είπε η φον ντερ Ταν. «Αλλά υπάρχουν και κάποια θετικά: μπορεί εύκολα κανείς να έχει πρόσβαση στον Ναό της Γέννησης για να προσευχηθεί και να ξεκουραστεί, χωρίς συνωστισμό».
Ακόμα και χωρίς εορταστικό κλίμα λόγω του πολέμου οι Χριστιανοί στους Αγίους Τόπους -περίπου 185.000 στο Ισραήλ και 47.000 στα παλαιστινιακά εδάφη- καταφεύγουν εκεί για να προσευχηθούν.
«Θα προσευχηθούμε και θα ζητήσουμε από τον Θεό να δώσει τέλος στα βάσανά μας, να φέρει σε αυτή την περιοχή του κόσμου την ειρήνη που περιμένει, την ειρήνη που έφερε στον κόσμο ο Ιησούς», λέει ο δήμαρχος της Βηθλεέμ.
Με τα μάτια στραμμένα στη Γάζα
Όπως μεταδίδει η DW, παρότι η σκιά του συνεχιζόμενου πολέμου φαίνεται να έχει αλλάξει τα πάντα, ο κόσμος της Βηθλεέμ παρακολουθεί καθημερινά τις εξελίξεις στη Γάζα. Η χθεσινή δήλωση του Ισραηλινού πρωθυπουργού Νετανιάχου ενώπιον της Ολομέλειας της Κνέσετ έκανε λόγο για ένα «παράθυρο ευκαιρίας» που θα μπορούσε να οδηγήσει το Ισραήλ και την Χαμάς να καταλήξουν σε μία συμφωνία εκεχειρίας, στο πλαίσιο της οποίας θα απελευθερωθούν, αν όχι όλοι, τουλάχιστον ένας σημαντικός αριθμός ομήρων.
Σε αντίθεση με τις διαρροές που διακινούνταν ενόσω διαρκούσαν οι προγενέστεροι αλλεπάλληλοι κύκλοι διαπραγματεύσεων, το τελευταίο δεκαήμερο οι πληροφορίες που διακινούνται από τα τοπικά και διεθνή μέσα αφορούν πτυχές των διαπραγματεύσεων, που δεν είχαν θιγεί δημοσίως κατά το παρελθόν. Συγκεκριμένα, η Χαμάς φέρεται να υιοθετεί πιο ευέλικτη στάση ως προς τα κριτήρια απελευθέρωσης των Ισραηλινών ομήρων και εμφανίζεται πρόθυμη να απελευθερώσει ομήρους με στρατιωτική ιδιότητα ακόμα και από το πρώτο στάδιο της εκεχειρίας. Από την άλλη, η κρατική ισραηλινή τηλεόραση μετέδωσε προ ημερών ότι τα επιτελεία έχουν καταλήξει από ποια σημεία της Λωρίδας της Γάζας ο στρατός θα αποσυρθεί.
Παράλληλα, οι Ισραηλινοί φέρονται να έχουν προτείνει, οι Παλαιστίνιοι καταδικασθέντες για τρομοκρατικές ενέργειες που κρατούνται στις φυλακές ασφαλείας, αντί να αφεθούν να επιστρέψουν στην Δυτική Όχθη, να εξορισθούν με εγγυήσεις για την προσωπική τους ασφάλεια σε χώρες του εξωτερικού. Ειδικά αυτή η πληροφορία δεν αποκλείεται να αποτελεί ένδειξη για όσα πιθανώς θα προβλεφθούν για το μέλλον των ηγετικών στελεχών της Χαμάς, που βρίσκονται ακόμα στη Γάζα. Ειδικότερα, και με δεδομένη την άρνηση της ισραηλινής πλευράς να αποδεχθεί την διατήρηση της παραμονής της Χαμάς στην μεταπολεμική Γάζα, δεν αποκλείεται να συζητείται πίσω από κλειστές πόρτες η πιθανότητα να προβλεφθεί η «ασφαλής εξορία» των ηγετικών της στελεχών σε μία ή περισσότερες χώρες. Κατά το ιστορικό προηγούμενο που ίσχυσε στην περίπτωση του Γιασέρ Αραφάτ, όταν συμφωνήθηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1980 να μετεγκατασταθεί από τον Λίβανο στην Τυνησία μεγάλος αριθμός ηγετικών στελεχών της PLO. Μάλιστα, ως πιθανές χώρες φιλοξενίας φέρεται να συγκαταλέγονται η Τουρκία, το Ιράν ή ακόμα και η Μαλαισία. Ειδικότερα, ως προς την τελευταία, ο τότε εν ζωή Ισμαήλ Χανίγια φερόταν να είχε εξετάσει, αλλά εν τέλει απέρριψε λόγω της μακρινής γεωγραφικής της θέσης.
Φουντώνουν και πάλι τα εμφύλια πάθη
Ωστόσο, υπάρχει και ένας πρόσθετος λόγος που βαραίνει ακόμα περισσότερο το κλίμα τα φετινά Χριστούγεννα των Αγίων Τόπων. Εδώ και μια εβδομάδα, οι δυνάμεις ασφαλείας της Παλαιστινιακής Αρχής αναμετρώνται με ένοπλους πυρήνες της Χαμάς και της Ισλαμικής Τζιχάντ, με επίκεντρο των επιχειρήσεων το στρατόπεδο προσφύγων της Τζενίν, στο βόρειο τμήμα της Δυτικής Όχθης.
Οι αιματηρές συγκρούσεις που στοίχισαν τη ζωή και τον τραυματισμό αρκετών διαδηλωτών έρχονται να υπενθυμίσουν στην παλαιστινιακή κοινωνία ότι τα παραταξιακά πάθη υπάρχουν ακόμα. Αναλυτές εκτιμούν ότι, με αυτόν τον τρόπο, η Παλαιστινιακή Αρχή επιδιώκει να αποδείξει προς πάσα κατεύθυνση – και κυρίως προς τον νέο ένοικο του Λευκού Οίκου, Ντόναλντ Τραμπ, και το περιβάλλον του – ότι οι δυνάμεις ασφαλείας της θα είναι σε θέση να επιβάλουν την δημόσια τάξη, όταν θα φτάσει η στιγμή, η κυβέρνηση της Ραμάλας, να ανακτήσει τον έλεγχο της μεταπολεμικής Γάζας. Η χθεσινή απόφαση της παράταξης Φατάχ να εμποδίσει τους δημοσιογράφους του τηλεοπτικού δίκτυο Al Jazeera να καλύπτουν τις δραματικές εξελίξεις στην Τζενίν και στα περίχωρά της, καταδεικνύει το βαρύ ενδοπαλαιστινιακό κλίμα που αρχίζει να διαμορφώνεται.
Υπάρχει ελπίδα;
Παρ’ όλα αυτά, στην Βηθλεέμ υπάρχουν ακόμα αισιόδοξοι άνθρωποι, που τολμούν να εκφράσουν την ελπίδα τους ότι, ίσως, μέχρι τις 7 Ιανουαρίου – οπότε τα Χριστούγεννα θα .. ξαναγιορταστούν από τα Ορθόδοξα Πατριαρχεία της Αγίας Γης – ίσως κάτι να έχει αλλάξει προς το καλύτερο. Μέχρι τότε, τις σωστές απαντήσεις θα δώσουν μόνο οι πολιτικές εξελίξεις και ο χρόνος, που σε αυτήν την γωνιά του κόσμου, από τον Οκτώβριο του 2023 και μέχρι σήμερα, κυλάει πολύ γρήγορα.
Διαβάστε επίσης:
Xριστουγεννιάτικα κάλαντα στην Kωνσταντινούπουλη! (Video)
Τουρκικά ΜΜΕ: «Καθ΄οδόν» συμφωνία με τη Συρία για ΑΟΖ