Το κυνήγι του TikTok στις ΗΠΑ: Το χρονικό μιας αμερικανικής… υστερίας
Η συζήτηση για την απαγόρευση του TikTok είναι μία παλιά ιστορία και το τελευταίο κεφάλαιο αυτής είναι αναμφίβολα η απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου.
Πώς όμως φτάσαμε ως εδώ; Το BBC παρουσιάζει το χρονικό.
- Αύγουστος 2020: Ο Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος βρισκόταν στο τέλος της πρώτης προεδρίας του, πρωτοστατεί σε μια αρχική προσπάθεια απαγόρευσης του TikTok με εκτελεστικό διάταγμα, επικαλούμενος ανησυχίες για την εθνική ασφάλεια. Πιέζει για την εξαγορά του από τη Microsoft, αλλά αυτό πέφτει στο κενό. Μετά από αυξανόμενες πιέσεις, ο γίγαντας λογισμικού Oracle παρεμβαίνει και συνεργάζεται με την TikTok για την προστασία των δεδομένων των ΗΠΑ
- Μάρτιος 2023: Το Κογκρέσο εξακολουθεί να ανησυχεί για την επιρροή της Κίνας στο TikTok και καλεί τον διευθύνοντα σύμβουλο της εταιρείας Shou Zi να καταθέσει για να υπερασπιστεί την εφαρμογή. Παρόλα αυτά, οι νομοθέτες τάχθηκαν υπέρ της πλήρους απαγόρευσης
- Απρίλιος 2024: Ο Μπάιντεν υπογράφει νομοσχέδιο, το οποίο εγκρίθηκε από τη Βουλή και τη Γερουσία, που υποχρεώνει την κινεζική μητρική εταιρεία του TikTok να αποεπενδύσει από τις δραστηριότητές της στις ΗΠΑ, αλλιώς θα αντιμετωπίσει την απαγόρευση της εφαρμογής
- Μάιος 2024: Η TikTok και η ByteDance μηνύουν τις ΗΠΑ για το νομοσχέδιο, λέγοντας ότι είναι αντισυνταγματικό
- Δεκέμβριος 2024: Ένα ομοσπονδιακό εφετείο επικυρώνει την απαγόρευση, θέτοντας τις βάσεις για μια μάχη για το νόμο στο Ανώτατο Δικαστήριο. Αργότερα τον ίδιο μήνα, ο Τραμπ ζητά από το ανώτατο δικαστήριο να αναστείλει την απαγόρευση για να «επιλύσει τη διαμάχη με πολιτικά μέσα»
- 10 Ιανουαρίου 2025: Το Ανώτατο Δικαστήριο ακούει τα επιχειρήματα των δικηγόρων εκ μέρους του TikTok και των χρηστών του. Οι δικαστές εμφανίζονται διατεθειμένοι να την επικυρώσουν, υποστηρίζοντας ότι η ByteDance, ο κινέζος ιδιοκτήτης του TikTok, δεν έχει δικαιώματα της Πρώτης Τροπολογίας για την ελευθερία του λόγου
- 17 Ιανουαρίου 2025: Το Ανώτατο Δικαστήριο αποφασίζει ομόφωνα να διατηρήσει την απαγόρευση, η οποία αναμένεται να τεθεί σε ισχύ την Κυριακή
Το ευχαριστώ του CEO του TikTok στον Τραμπ
Ο διευθύνων σύμβουλος του TikTok, Shou Zi Chew, ευχαρίστησε τον εκλεγμένο πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ για τη δέσμευσή του να «συνεργαστεί μαζί μας για να βρούμε μια λύση που θα διατηρεί το TikTok διαθέσιμο στις Ηνωμένες Πολιτείες».
Ο Chew δημοσίευσε τα σχόλια για το TikTok αφού το Ανώτατο Δικαστήριο επικύρωσε έναν νόμο που θα μπορούσε να απαγορεύσει την εφαρμογή εκτός αν πωληθεί από τον σημερινό κινεζικό ιδιοκτήτη της ByteDance.
Ο Τραμπ δήλωσε ότι η όποια απόφαση για το μέλλον της εφαρμογής θα εξαρτηθεί από τον ίδιο, αλλά ότι «πρέπει να έχει χρόνο να εξετάσει την κατάσταση». Δημοσιεύματα των μέσων ενημέρωσης ανέφεραν προηγουμένως ότι ο Τραμπ μπορεί να εκδώσει εκτελεστικό διάταγμα για να καθυστερήσει την απαγόρευση για 60 έως 90 ημέρες.
Τα αμερικανικά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν χθες ότι ο Shou Zi Chew προσκλήθηκε από την ομάδα του εκλεγμένου προέδρου να παραστεί στην ορκωμοσία τη Δευτέρα. Κάτι που τελικά αναμένεται να συμβεί.
TikTok: Θα ακολουθήσει την απαγόρευση και ο υπόλοιπος κόσμος;
Από τότε που ο πρόεδρος Τραμπ άρχισε να εκφράζει ανησυχίες για το TikTok το 2019, ο φόβος έχει επεκταθεί σαν ιός σε όλο τον κόσμο σχετικά με την ταχέως αναπτυσσόμενη και εξαιρετικά δημοφιλή εφαρμογή.
Έχει απαγορευτεί σε συσκευές κυβερνητικών υπαλλήλων, δημοσίων υπαλλήλων ή στρατιωτικού προσωπικού σε πολλές χώρες, όπως οι ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο, ο Καναδάς, η Νέα Ζηλανδία, η Αυστραλία, η Αυστρία, το Βέλγιο, η Εσθονία, η Γαλλία, οι Κάτω Χώρες, η Νορβηγία, η Ταϊβάν.
Η τσεχική υπηρεσία παρακολούθησης της ασφάλειας στον κυβερνοχώρο έφτασε στο σημείο να προειδοποιήσει να μην χρησιμοποιεί κανείς το TikTok.
Υπήρξαν και άλλες αποφάσεις του δημόσιου τομέα, όπως όταν ο δημόσιος ραδιοτηλεοπτικός φορέας της Δανίας απαγόρευσε στους υπαλλήλους να έχουν το TikTok στα τηλέφωνα εργασίας. Το BBC εξέδωσε επίσης παρόμοια προειδοποίηση προς το προσωπικό, αλλά δεν εφαρμόστηκε ποτέ.
Άλλες χώρες το απαγόρευσαν για λόγους προστασίας των παιδιών, όπως η Ινδία, το Πακιστάν και το Αφγανιστάν.
Αυτές οι απαγορεύσεις είναι απίθανο να επηρεαστούν, καθώς πρόκειται για πολιτικές και πολιτιστικές αποφάσεις. Ωστόσο, η απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου των ΗΠΑ υπογραμμίζει περαιτέρω τις ανησυχίες για την ασφάλεια σχετικά με την εφαρμογή και θα μπορούσε να δει άλλες χώρες να αυξάνουν τους περιορισμούς.
Ή – αυτό που φαίνεται πιο πιθανό – είναι ότι ο επερχόμενος πρόεδρος Τραμπ θα σώσει το TikTok και οι ίδιοι φόβοι για την ασφάλεια μπορεί να εκλείψουν και αλλού. Πολλά διακυβεύονται με μια κίνηση της πένας του Τραμπ.
Τι συνέβη την τελευταία φορά που εξετάστηκε το ενδεχόμενο απαγόρευσης του TikTok;
To TikTok έχει βρεθεί και στο παρελθόν σε αυτή τη θέση: Τον Αύγουστο του 2020, ο τότε πρόεδρος Τραμπ υπέγραψε εκτελεστικό διάταγμα με το οποίο καλούσε την ByteDance να πουλήσει την εταιρεία εντός 90 ημερών, αλλιώς θα αντιμετώπιζε απαγόρευση.
Εκείνη την εποχή, ο ιδρυτής της ByteDance, Zhang Yiming, δέχτηκε σφοδρά πυρά στην Κίνα, επειδή έδωσε σήμα ότι θα μπορούσε να εκποιήσει τις δραστηριότητες της TikTok στις ΗΠΑ, συμφωνώντας σε συμφωνία με την αμερικανική εταιρεία τεχνολογίας Oracle.
Οι χρήστες του δημοφιλούς κινεζικού κοινωνικού δικτύου Weibo του έδωσαν το παρατσούκλι «Zhang the Kneeler», θεωρώντας ότι είχε δείξει αδυναμία και δεν είχε το θάρρος να σταθεί απέναντι στις ΗΠΑ.
Παραιτήθηκε από τη θέση του διευθύνοντος συμβούλου της εταιρείας τον Μάιο του 2021 και υπήρχαν αντιλήψεις ότι δεν ανέκτησε ποτέ την εύνοια στο εσωτερικό της χώρας μετά την αντιμετώπιση αυτής της πρόκλησης.
Αυτή τη φορά, λοιπόν, υπάρχει εμπιστοσύνη στην Κίνα ότι η TikTok δεν θα πουληθεί σε μια συμφωνία της τελευταίας στιγμής.
