Το Ισραήλ και η Χαμάς συμφώνησαν σε συμφωνία κατάπαυσης του πυρός στη Γάζα και απελευθέρωσης ομήρων, δήλωσαν οι ΗΠΑ και οι διαμεσολαβητές του Κατάρ.

Αφού το ισραηλινό υπουργικό συμβούλιο και η κυβέρνηση ενέκριναν επίσημα τη συμφωνία, η πρώτη φάση των έξι εβδομάδων ξεκίνησε στις 19 Ιανουαρίου.

Η συμφωνία ακολουθεί 15 μήνες μαχών μεταξύ του Ισραήλ και της Χαμάς, μιας παλαιστινιακής ένοπλης ομάδας και πολιτικού κινήματος.

Η τρέχουσα σύγκρουση ξεκίνησε όταν εκατοντάδες μαχητές της Χαμάς εισέβαλαν στα νότια σύνορα του Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου 2023, σκοτώνοντας περίπου 1.200 ανθρώπους και παίρνοντας περισσότερους από 250 ομήρους πίσω στη Γάζα.

Το Ισραήλ απάντησε με μια στρατιωτική εκστρατεία, ξεκινώντας με άμεσο αεροπορικό βομβαρδισμό και στη συνέχεια με μια χερσαία εισβολή πλήρους κλίμακας που ξεκίνησε στις 27 Οκτωβρίου. Έκτοτε, το Ισραήλ επιτέθηκε σε στόχους σε όλη τη Γάζα από ξηράς, θάλασσας και αέρος, ενώ η Χαμάς επιτέθηκε στο Ισραήλ με ρουκέτες.

Περισσότεροι από 46.700 άνθρωποι -στην πλειονότητά τους άμαχοι- έχουν σκοτωθεί από τις επιθέσεις του Ισραήλ, σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας της Χαμάς στη Γάζα.

Ακολουθεί το χρονικό των βασικών γεγονότων που οδήγησαν στο να σιγήσουν – έστω και προσωρινά – τα όπλα.  

Τι οδήγησε στη συμφωνία κατάπαυσης του πυρός

2023

• 7 Οκτωβρίου: Εκατοντάδες ένοπλοι υπό την ηγεσία της Χαμάς εξαπολύουν μια άνευ προηγουμένου επίθεση στο νότιο Ισραήλ, διαπερνώντας τον συνοριακό φράχτη και στοχεύοντας κοντινές κοινότητες, αστυνομικά τμήματα και στρατιωτικές βάσεις. Περίπου 1.200 άνθρωποι σκοτώνονται και 251 όμηροι επιστρέφουν στη Γάζα. Η Χαμάς εκτοξεύει επίσης χιλιάδες ρουκέτες στο Ισραήλ. Ο ισραηλινός στρατός απαντά αμέσως με αεροπορικές επιδρομές και πλήγματα πυροβολικού στη Γάζα.
• 27 Οκτωβρίου: Το Ισραήλ εξαπολύει χερσαία εισβολή στη Γάζα. Η μαζική στρατιωτική εκστρατεία του Ισραήλ θα συνεχίσει να καταστρέφει τη Γάζα, θα εκτοπίσει το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού των 2,3 εκατομμυρίων κατοίκων και θα σκοτώσει περισσότερους από 46.000 ανθρώπους, σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας της Χαμάς.
• 21 Νοεμβρίου: Με τη μεσολάβηση των ΗΠΑ, του Κατάρ και της Αιγύπτου η Χαμάς απελευθερώνει 105 από τους ομήρους με αντάλλαγμα περίπου 240 Παλαιστίνιους κρατούμενους στις ισραηλινές φυλακές κατά τη διάρκεια μιας εβδομάδας εκεχειρίας. Το Ισραήλ και η Χαμάς κατηγορούν η μία την άλλη για την κατάρρευση της εκεχειρίας.
• 28 Δεκεμβρίου: Ξεκινά η διπλωματία για μια νέα συμφωνία κατάπαυσης του πυρός και απελευθέρωσης των ομήρων.

2024

• 31 Μαΐου: Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν δίνει το περίγραμμα της ισραηλινής πρότασης για κατάπαυση του πυρός σε τρεις φάσεις με αντάλλαγμα την απελευθέρωση των ισραηλινών ομήρων. Αποτελεί τη βάση της συμφωνίας που συμφωνείται οκτώ μήνες αργότερα.
• 10 Ιουνίου: Το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών εκδίδει ψήφισμα που υποστηρίζει το σχέδιο κατάπαυσης του πυρός.
• 31 Ιουλίου: Οι συνομιλίες αναστέλλονται μετά τη δολοφονία από το Ισραήλ του πολιτικού ηγέτη της Χαμάς και επικεφαλής διαπραγματευτή Ισμαήλ Χανίγια στην ιρανική πρωτεύουσα Τεχεράνη. Οι συζητήσεις επαναλαμβάνονται δύο εβδομάδες αργότερα, αρχικά απουσία της Χαμάς.
• 17 Οκτωβρίου: Οι ισραηλινές δυνάμεις σκοτώνουν τον ηγέτη της Χαμάς Γιαχία Σινουάρ στη νότια Γάζα. Ο Νετανιάχου κάνει λόγο για την «αρχή του τέλους» του πολέμου.
• 9 Νοεμβρίου: Μετά από μήνες χωρίς σημαντική πρόοδο, το Κατάρ αναστέλλει τις προσπάθειές του ως διαμεσολαβητής στις διαπραγματεύσεις. Λέει ότι το Ισραήλ και η Χαμάς πρέπει να αλλάξουν τις θέσεις τους. Και οι δύο πλευρές κατηγορούν η μία την άλλη για το αδιέξοδο.
• 20 Νοεμβρίου: Οι ΗΠΑ ασκούν βέτο σε σχέδιο απόφασης του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ που καλεί σε άμεση κατάπαυση του πυρός, λέγοντας ότι «εγκαταλείπει» την ανάγκη να υπάρξει «σύνδεση μεταξύ της κατάπαυσης του πυρός και της απελευθέρωσης των ομήρων».
• 27 Νοεμβρίου: Το Ισραήλ συμφωνεί κατάπαυση του πυρός με τον Λίβανο για να τερματιστεί η 13μηνη σύγκρουση με την ένοπλη οργάνωση Χεζμπολάχ, σύμμαχο της Χαμάς, η οποία προκλήθηκε από τον πόλεμο στη Γάζα. Αναζωπυρώνεται η ελπίδα για συμφωνία στη Γάζα, με τον Μπάιντεν να δηλώνει ότι θα κάνει άλλη μια προσπάθεια με τις περιφερειακές δυνάμεις.
• 2 Δεκεμβρίου: Αν οι όμηροι που εξακολουθούν να κρατούνται στη Γάζα δεν απελευθερωθούν μέχρι την επιστροφή του στον Λευκό Οίκο στις 20 Ιανουαρίου 2025, ο εκλεγμένος πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ λέει ότι θα πληρώσει με «κόλαση».
• 17 Δεκεμβρίου: Ανώτερος Παλαιστίνιος αξιωματούχος λέει ότι οι συνομιλίες βρίσκονται σε «αποφασιστική και τελική φάση», ενώ ο Ισραηλινός υπουργός Άμυνας Ισραέλ Κατζ λέει ότι μια συμφωνία είναι πιο κοντά από ποτέ.

2025

• 13 Ιανουαρίου: Μπάιντεν και Νετανιάχου μιλούν τηλεφωνικά για τις διαπραγματεύσεις κατά τη διάρκεια της τελευταίας εβδομάδας της θητείας του Μπάιντεν, αφού ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν δήλωσε ότι μια συμφωνία είναι «πολύ κοντά» και ότι ελπίζει να «περάσει τη γραμμή» πριν από την ανάληψη των καθηκόντων του Τραμπ.
• 15 Ιανουαρίου: Ο πρωθυπουργός του Κατάρ δηλώνει ότι το Ισραήλ και η Χαμάς συμφώνησαν σε συμφωνία κατάπαυσης του πυρός στη Γάζα και απελευθέρωσης ομήρων και ότι αυτή θα τεθεί σε ισχύ στις 19 Ιανουαρίου. Ο Μπάιντεν λέει ότι «θα σταματήσουν οι μάχες στη Γάζα, θα εκτοξεύσει την αναγκαία-ανθρωπιστική βοήθεια στους Παλαιστίνιους πολίτες και θα επανενώσει τους ομήρους με τις οικογένειές τους».
• 17 Ιανουαρίου: Το υπουργικό συμβούλιο του Ισραήλ εγκρίνει τη συμφωνία, μετά από πολύωρη συζήτηση και παρά την καταψήφιση δύο ακροδεξιών υπουργών, επιτρέποντας τη συμφωνία να τεθεί σε ισχύ στις 19 Ιανουαρίου.
• 19 Ιανουαρίου: Η κατάπαυση του πυρός τίθεται σε ισχύ στις 11:15 τοπική ώρα, μετά από καθυστέρηση αρκετών ωρών από την προγραμματισμένη ώρα έναρξης, αφού το Ισραήλ δήλωσε ότι η Χαμάς δεν είχε παραδώσει τα ονόματα των πρώτων 33 ομήρων που επρόκειτο να απελευθερωθούν.