Και καθώς είμαστε στα «μαθήματα Ιστορίας» από το – όχι και τόσο μακρινό – παρελθόν, να υπενθυμίσουμε και μια άλλη πλευρά. Τη βαθιά σύγκρουση μεταξύ δυο κορυφαίων της Ορθοδοξίας των μακαριστών πλέον Χριστόδουλου και Αναστάσιου.
Αντιπροσώπευαν δύο αντιδιαμετρικές «σχολές» του Χριστιανισμού, αλλά και της εθνικής συνείδησης. Ο πρώτος πρωτοστάτησε την εποχή του στα συλλαλητήρια, «πολιτικοποίησε» την Εκκλησία, έβλεπε παντού εχθρούς, τόσο εντός όσο και εκτός των συνόρων. Ο δεύτερος, πράος, μετριοπαθής, με το πνεύμα της καταλλαγής, έβλεπε παντού γέφυρες και διάλογο.
Επίσης, είναι δεδομένο ποιον δικαίωσε η μακρά διάρκεια της Ιστορίας.