Μπορεί στην αρχή να προκάλεσε δυσπιστία και κάποιοι να το αντιμετώπισαν ως αστείο, ωστόσο, το τολμηρό σχέδιο του Ντόναλντ Τραμπ να αποκτήσει τη Γροιλανδία -ενδεχομένως με τη βία- τελικά προκάλεσε φρενήρεις συνομιλίες μεταξύ των ευρωπαίων ηγετών, με στόχο να τον σταματήσουν.
Ειδικότερα, σύμφωνα με το Politico, η πρωθυπουργός της Δανίας Μέτε Φρεντέρικσεν έκανε αγώνα δρόμου μεταξύ Βερολίνου, Βρυξελλών και Παρισιού χθες Τρίτη (28/1) με στόχο την ενίσχυση της υποστήριξης απέναντι τις ολοένα και πιο επιθετικές διαθέσεις του Τραμπ για την εν λόγω περιοχή. Τραμπ και Φρεντέρικσεν συγκρούστηκαν κατά τη διάρκεια μίας τεταμένης τηλεφωνικής επικοινωνίας 45 λεπτών πριν από δύο εβδομάδες, όταν έγινε σαφές στη δανή πρωθυπουργό ότι ο πρόεδρος των ΗΠΑ μιλούσε πολύ σοβαρά.
Ο Τραμπ δήλωσε ότι είναι ζήτημα ζωτικής εθνικής ασφάλειας για τις ΗΠΑ να αποκτήσουν τον έλεγχο της αυτοδιοικούμενης περιοχής της Αρκτικής, η οποία αποτελεί μέρος του Βασιλείου της Δανίας, ιδρυτικού μέλους του ΝΑΤΟ. Δεδομένου ότι η Δανία είναι κράτος μέλος της ΕΕ, οι κάτοικοι της Γροιλανδίας είναι πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η Φρεντέρικσεν δήλωσε ότι οι συνομιλίες της με τον γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν στο Παρίσι και με τον γερμανό καγκελάριο Όλαφ Σολτς στο Βερολίνο την Τρίτη πήγαν «απίστευτα καλά». Είναι «απολύτως ζωτικής σημασίας» για την Ευρώπη να «σταθεί ενωμένη» στο θέμα της Γροιλανδίας, δήλωσε η ίδια.
«Δεν ταξιδεύω τριγύρω για να βγάζω λόγους. Δεν το χρειάζομαι», δήλωσε η Φρεντέρικσεν. «Αλλά διαφυλάσσω τα συμφέροντα της Δανίας και το κάνω πολύ αποφασιστικά αυτή τη στιγμή».
Και πρόσθεσε: «Πρέπει να υπάρχει σεβασμός για το έδαφος και την κυριαρχία των κρατών. Αυτό είναι ένας απολύτως κρίσιμος ακρογωνιαίος λίθος της διεθνούς παγκόσμιας τάξης που οικοδομήσαμε μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο».
«Συστημένο» Σολτς σε Τραμπ
Ο γερμανός καγκελάριος ενίσχυσε την άποψη αυτή, όπως και άλλοι ανώτεροι ευρωπαίοι αξιωματούχοι που μίλησαν κατ’ ιδίαν. «Το απαραβίαστο των συνόρων αποτελεί θεμελιώδη αρχή του διεθνούς δικαίου», δήλωσε ο Σολτς. «Η Ρωσία παραβίασε αυτή την αρχή με την εισβολή της στην Ουκρανία, θέτοντας έτσι και το τσεκούρι στην ειρηνευτική τάξη στην Ευρώπη. Η αρχή αυτή πρέπει να ισχύει για όλους».
Ο Σολτς προειδοποίησε ότι «τα σύνορα δεν πρέπει να μετακινούνται με τη βία», απευθύνοντας το σχόλιό του «σε όποιον μπορεί να αφορά».
Εκτός από τη συνάντηση με τους ηγέτες της Γαλλίας και της Γερμανίας, η Φρεντέρικσεν είχε επίσης συνομιλίες με τον Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε στις Βρυξέλλες και την περασμένη εβδομάδα μίλησε τηλεφωνικά με τον βρετανό πρωθυπουργό Κιρ Στάρμερ.
«Η κατάσταση είναι πραγματικά σοβαρή»
Οι διπλωμάτες έχουν τώρα διαθέσει χρόνο για να συζητήσουν τις ευρωπαϊκές σχέσεις με τον Τραμπ -πιθανότατα συμπεριλαμβανομένης της κρίσης στη Γροιλανδία- σε μια άτυπη συνάντηση των ηγετών της ΕΕ στις Βρυξέλλες στις 3 Φεβρουαρίου, σύμφωνα με αρκετούς ανθρώπους που γνωρίζουν τα σχέδια. Ο Στάρμερ αναμένεται επίσης να παραστεί στη συνάντηση, καθώς το Λονδίνο και οι Βρυξέλλες επιδιώκουν στενότερη συνεργασία σε θέματα άμυνας και ασφάλειας.
Η επιστροφή του Τραμπ στον Λευκό Οίκο πριν από μόλις μία εβδομάδα έχει ήδη δοκιμάσει την αποφασιστικότητα των συμμάχων της Αμερικής στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Η στρατηγική στην Ευρώπη και το Ηνωμένο Βασίλειο μέχρι στιγμής ήταν να αγνοήσουν τον θόρυβο και να επικεντρωθούν σε ό,τι πραγματικά κάνει ο Τραμπ. Η αποφυγή ενός δημόσιου λεκτικού πολέμου, όπου είναι δυνατόν, θεωρείται ευρέως ως η καλύτερη προσέγγιση στις πρωτεύουσες από το Λονδίνο έως την Κοπεγχάγη.
«Υπήρχε σαφής συναίνεση ότι την τελευταία φορά καταλήξαμε σε μια κατάσταση όπου απαντούσαμε σε κάθε tweet», δήλωσε ένας διπλωμάτης, ο οποίος, όπως και άλλοι, έμεινε ανώνυμος για να συζητήσει ευαίσθητα θέματα.
«Δεν μπορούμε να περάσουμε τέσσερα χρόνια αντιδρώντας σε κάθε tweet».
Όσον αφορά στη Γροιλανδία, ωστόσο, η οποία διαθέτει τεράστια αποθέματα ορυκτών πόρων και κατέχει στρατηγική θέση στην Αρκτική, η προσέγγιση της ΕΕ να παρακολουθεί και να περιμένει τα προφανή σχέδια των ΗΠΑ για την περιοχή, φαίνεται να εξαντλείται.
«Η κατάσταση είναι πραγματικά σοβαρή και όλοι πιστεύουν ότι η ευρωπαϊκή αντίδραση μέχρι στιγμής δεν ήταν πολύ αξιόπιστη», δήλωσε άλλος Ευρωπαίος διπλωμάτης. «Έχουμε προχωρήσει από το σοκ και την άρνηση, αλλάζουμε τώρα ταχύτητα».
Ο Φρέντερικσεν και ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Αντόνιο Κόστα έχουν πραγματοποιήσει αρκετές συζητήσεις για τον Τραμπ και τη Γροιλανδία τις τελευταίες εβδομάδες. «Συντονίζουμε ό,τι θα λέγαμε για τη Γροιλανδία πολύ στενά με τους Δανούς από την αρχή», επιβεβαίωσε ανώτερος αξιωματούχος της ΕΕ.
«Υποστηρίζουμε απόλυτα και πλήρως ό,τι αποφασίσουν η Δανία και η Γροιλανδία», δήλωσε ο ανώτερος αξιωματούχος της ΕΕ. «Είμαστε έτοιμοι, και οι Δανοί το γνωρίζουν αυτό, να το επιβεβαιώσουμε αυτό όποτε χρειαστεί».