Αναστάτωση και φόβο έχει προκαλέσει η έντονη σεισμική δραστηριότητα μεταξύ Σαντορίνης και Αμοργού. Κάτοικοι και επισκέπτες της Θήρας εγκαταλείπουν το νησί, ενώ ο κρατικός μηχανισμός έχει τεθεί σε επιφυλακή. Την ίδια στιγμή, σε δημόσια σφαίρα, οι αντικρουόμενες – κατά περίπτωση – παρεμβάσεις σεισμολόγων επιτείνουν τη σύγχυση και την ανησυχία.

Το ρήμα της Αμοργού και ο καταστροφικός σεισμός του 1956

Σε τελευταία του ανάρτηση ο Άκης Τσελέντης, σεισμολόγος και πρώην διευθυντής του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου, αναφερόμενος στη σεισμική δραστηριότητα ανάμεσα στη Σαντορίνη και την Αμοργό, υποστήριξε σε ανάρτησή του πως «είναι φανερό ότι το μεγάλο ρήγμα της Αμοργού που μας έδωσε το καταστροφικό σεισμό του 1956 έχει ενεργοποιηθεί». Σημείωσε δε πως η όλη δραστηριότητα έχει ξεκάθαρα τα χαρακτηριστικά προσεισμικής ακολουθίας και «δυστυχώς όσο δεν γίνεται ο κύριος σεισμός τόσο θα αυξάνει και το αναμενόμενο μέγεθός του».

Κατά τον κ. Τσελέντη, «το χειρότερο σενάριο είναι να φτάσουμε τα μεγέθη του 1956 αλλά το πλέον πιθανό είναι να έχουμε σύντομα τον κυρίως σεισμό, (όχι όπως το Αρκαλοχώρι που είχαμε προσεισμική ακολουθίες 4 μηνών), οπότε θα μπούμε στη καθαρά μετασεισμική φάση ή οποία όμως θα διαρκέσει για αρκετούς μήνες μέχρι το καλοκαίρι, με δραματικές επιπτώσεις στο τουρισμό του νησιού το οποίο δεν είναι ότι καλύτερο από συνθήκες δόμησης».

{https://www.facebook.com/Prof.Akis.Tselentis/posts/pfbid02DyR9JJuF6SKYUqSwFU8DA4FgfG2cEjrZ1UgS62ruCTFqmeJUTdnJxiGt3qZTXrxMl}

Λίγη ώρα αργότερα, και κληθείς να σχολιάσει την ανάρτηση του Άκη Τσελέντη, ο καθηγητής Γεωλογίας & Γεωπεριβαλλόντος και πρώην πρόεδρος ΟΑΣΠ, Δημήτρης Παπανικολάου, μιλώντας στον Σκάι, υποστήριξε πως δεν θα πρέπει να γίνεται σύνδεση με τον γεγονός του 1956 και το τσουνάμι που είχε προκληθεί.  Όπως τόνισε ο κ. Παπανικολάου το γεγονός του 1956 προήλθε από «μια περιοχή που είναι πολύ πιο βορειοανατολικά από την περιοχή που έχει σήμερα δραστηριοποιηθεί». «Μεσολαβεί μια απόσταση 10 χλμ και εν συνεχεία ήταν το ρήγμα 40 χλμ που έδωσε τον σεισμό του 1956. Και βεβαίως να πούμε πως τα μεγάλα αυτά γεγονότα θέλουν πολλούς αιώνες για να επαναληφθούν, πάνω από 2 με 3 αιώνες».

Σχετικά με την τρέχουσα σεισμική δραστηριότητα και το μέγεθος των σεισμών που μπορεί να δοθεί από το συγκεκριμένο ρήγμα, ο κ. Παπανικολάου τόνισε πως σε περίπτωση που έχουμε πλήρη δραστηριοποίηση θα μπορούσαμε να φτάσουμε έως και τα 6 ρίχτερ. «Το πιθανότερο όμως είναι πως θα δραστηριοποιηθούν επιμέρους μικρότερα κομμάτια, οπότε η ένταση θα είναι χαμηλότερη από 5 έως 5,5. Έτσι όπως βλέπω τα στοιχεία το πιο πιθανό είναι να μείνουμε κοντά σε αυτό που βρισκόμαστε σήμερα, στο 5 ή 5,1 ή 5,2 και να μη σπάσει μεγάλο κομμάτι ώστε να πάμε στο 5,5 – 6», κατέληξε.

Τεκτονική ή ηφαιστειακή δραστηριότητα

Ένα ακόμη θέμα που βρέθηκε στο επίκεντρο της δημόσιας συζήτησης είναι ο φόβος για μια πιθανή ηφαιστειακή έκρηξη στη Σαντορίνη. Τα τελευταία 24ωρα, αρκετοί σεισμολόγοι υποστηρίζουν πως τα στοιχεία δείχνουν ότι δεν έχουμε μια ηφαιστειακή δραστηριότητα, αλλά μια τεκτονική. Ενδειτικά, ο πρόεδρος του Οργανισμού Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας (ΟΑΣΠ), Ευθύμιος Λέκκας, εκτός του ότι έχει επισημάνει πως οι σεισμοί δεν σχετίζονται με το ρήγμα που έδωσε τον μεγάλο σεισμό του 1956, έχει υπογραμμίσει πως πρόκειται για μια τεκτονική σεισμική δραστηριότητα από μικρότερων ρηγμάτων στην περιοχή.

«Η παρούσα σεισμική δραστηριότητα δεν έχει καμία μα καμία σχέση με τις εξελισσόμενες σεισμοηφαιστειακές διεργασίες στην Καλντέρα και στο Κολούμπο. Δεν συνδέονται αυτές οι δύο δραστηριότητες, είναι τελείως διαφορετικά πράγματα, τουλάχιστον μέχρι στιγμής», τόνισε.

Ότι οι σεισμοί προκύπτουν από την τεκτονική δραστηριότητα επισήμαναν και πολλοί σεισμολόγοι στο ρεπορτάζ του iEidiseis.gr (Διαβάστε ΕΔΩ αναλυτικά). Σε ανάλογες δηλώσεις έχουν προχωρήσει και άλλοι ειδικοί όπως ο καθηγητής Γεράσιμος Παπαδόπουλος, ο διευθυντής ερευνών του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου Αθανάσιος Γκανάς και ο καθηγητής σεισμολογίας Κώστας Παπαζάχος. 

Ωστόσο, ο καθηγητής Γεωλογίας, Αβραάμ Ζεληλίδης, μιλώντας στο Πρώτο Πρόγραμμα, ανέφερε πως «η τρέχουσα σεισμική δραστηριότητα συνδέεται με την άνοδο της λάβας». «Θεωρώ ότι αυτή είναι η αιτία που έχουμε τέτοια έντονη σεισμική δραστηριότητα». «Η αλήθεια είναι ότι παρακολουθώντας τη σεισμική ακολουθία φαίνεται ότι είμαστε κοντά, ή στο τελείωμα ή στην έκρηξη», δήλωσε και πρόσθεσε:

«Αυτό σημαίνει ότι σιγά σιγά ανεβαίνοντας η λάβα, υπάρχουν αυτές οι διαρρήξεις, υπάρχουν οι σεισμοί. Αλλά δεν είναι πάντα έτσι. Υπάρχουν πολλές φορές περιπτώσεις που αυτή η δραστηριότητα εκτονώνεται, αυτή η πίεση από κάτω προς τα πάνω και σταματάει. Όπως είπε, εκτονώνεται επειδή η λάβα, όπως ανεβαίνει έχει μέσα της υδρατμούς, αέρια, είναι υπό πίεση και μέσα από τα σπασίματα αυτά αρχίζουν και βγαίνουν αυτά στην ατμόσφαιρα, οπότε εκτονώνεται».

{https://www.youtube.com/watch?v=bNBKxoOgk8g}

«Γι’ αυτό λέω ότι σήμερα βρισκόμαστε σε ένα επόμενο στάδιο. Άρα η λάβα κοντεύει να ανέβει. Σπάνε τα πετρώματα, δημιουργούνται οι σεισμοί. Αν λοιπόν κάποια στιγμή σταματήσουν οι σεισμοί, σημαίνει ότι πιθανά να έχει εκτονωθεί το φαινόμενο, άρα δεν ανεβαίνει ακόμα η λάβα. Για αυτό το παρακολουθούμε με τόσο προσοχή για να δουν πώς εξελίσσεται. Αλλά δεν μπορείς να παρέμβεις. Αυτό είναι το θέμα» ανέφερε.

Απαντώντας στο ποια είναι κύρια τα στοιχεία που δείχνουν ότι μπορεί να οδηγείται ένα ηφαίστειο σε έκρηξη, ο κ. Ζεληλίδης ανέφερε επιγραμματικά τη σταδιακή αύξηση των σεισμικών δονήσεων, την έκλυση αερίων, μετακινήσεις εδαφών, αύξηση της θερμοκρασίας. «Τώρα, το γεγονός ότι το Κολούμπο είναι υποθαλάσσιο δημιουργεί ένα θέμα γιατί δεν μπορείς να το παρακολουθήσεις εύκολα. Μόνο με μηχανήματα», κατέληξε.