Σε κατάσταση συναγερμού παραμένει η Σαντορίνη, όπως και τα γύρω νησιά -Αμοργός, Ανάφη και Ίος- λόγω της διαρκούς και έντονης σεισμικής δραστηριότητας στην περιοχή.

Οι ειδικοί έχουν συγκλίνει σε τρία σενάρια για το πότε και πόσο δυνατά θα «χτυπήσει» ο Εγκέλαδος. Ενδεικτικά είναι όσα δήλωσαν τις τελευταίες ώρες τόσο ο Ευθύμιος Λέκκας όσο και ο Κωνσταντίνος Συνολάκης.

Η ανησυχία είναι έντονη και στο πλαίσιο αυτό νωρίς το απόγευμα της Τετάρτης (6/2) στη Σαντορίνη μετέβησαν οχήματα του Στρατού, του Πυροσβεστικού Σώματος, της Αστυνομίας (μία ομάδα ΟΠΚΕ με 10 άτομα), με στόχο να ενισχυθούν οι δυνάμεις που βρίσκονται στο νησί, προκειμένου να συνδράμουν σε περίπτωση που χρειαστεί.

Παράλληλα, δύο φορτηγά του ΔΕΔΔΗΕ με γεννήτριες ,καθώς και οχήματα με κεραίες κινητής τηλεφωνίας αποβιβάστηκαν επίσης από το καράβι που έδεσε στο λιμάνι του νησιού.

Σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης η Σαντορίνη

Παράλληλα, με απόφαση της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας, ο δήμος Θήρας ενημέρωσε επίσημα πως «κηρύσσει κατάσταση έκτακτης ανάγκης, για την αντιμετώπιση των εκτάκτων αναγκών και την διαχείριση των συνεπειών που προέκυψαν από την σεισμική δραστηριότητα που εκδηλώνεται το τελευταίο διάστημα στην παραπάνω περιοχή. Η εν λόγω κήρυξη θα ισχύει από την 1η Φεβρουαρίου και θα διαρκέσει για έναν μήνα δηλαδή έως την 1η Μαρτίου».

Μάλιστα, η δημοτική Αρχή με ανάρτησή της στα social media διευκρίνισε ότι «αποτελεί μια καθαρά διοικητική απόφαση εκ μέρους της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας, η οποία αποσκοπεί στην επιτάχυνση των διαδικασιών που απαιτούνται για τη λήψη άμεσων και αποτελεσματικών μέτρων.

Στόχος αυτής της απόφασης είναι η διευκόλυνση του συντονισμού των αρμόδιων φορέων και η ταχύτερη αντιμετώπιση ζητημάτων που σχετίζονται με τη σεισμική δραστηριότητα στην περιοχή.

Οι αρμόδιες αρχές βρίσκονται σε συνεχή επαγρύπνηση, παρακολουθώντας στενά την κατάσταση και ενεργώντας με γνώμονα την προστασία της Σαντορίνης και των πολιτών της».

Έστησαν αναχώματα με σακιά στον Μονόλιθο

Ήδη στη Σαντορίνη έχουν ξεκινήσει προετοιμασίες για το ενδεχόμενο εκδήλωσης τσουνάμι σε περίπτωση που σημειωθεί ικανό «χτύπημα» του Εγκέλαδου.

Όπως κατέγραψε ο φακός του ΣΚΑΪ, στον Μονόλιθο βάζουν αναχώματα με σακιά, ώστε να προφυλαχθούν τα κτήρια που βρίσκονται σε απόσταση αναπνοής από τη θάλασσα, σε περίπτωση μιας ισχυρότερης δόνησης.

Στη Σαντορίνη την Παρασκευή 7/2 Μητσοτάκης και Κικίλιας

Οι ειδικοί προειδοποιούν ότι το ενδεχόμενο ενός σεισμού μεγέθους 6 Ρίχτερ δεν μπορεί να αποκλειστεί. Αυτό προκαλεί δεδομένα ανησυχία σε κατοίκους και τον κρατικό μηχανισμό.

Στο πλαίσιο αυτό, στη Σαντορίνη θα μεταβούν την Παρασκευή (7/2) ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, και ο υπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, Βασίλης Κικίλιας, προκειμένου να ενημερωθούν από τους αρμόδιους για την έντονη σεισμική δραστηριότητα.

Παπανικολάου: Περιμένουμε έναν σεισμό κοντά στα 6 Ρίχτερ

Μεταξύ των ειδικών που κρούουν πιο έντονα τον κώδωνα του κινδύνου για έναν μεγαλύτερο σεισμό από αυτούς που έχουν ήδη σημειωθεί στην περιοχή, είναι ο καθηγητής Τεκτονικής Γεωλογίας και Γεωδυναμικής, Δημήτρης Παπανικολάου.

Μιλώντας στην εκπομπή «Live News» του Mega, εξήγησε πως ο σεισμός των 5,2 Ρίχτερ που σημειώθηκε την Τετάρτη (5/2) και ταρακούνησε τη Σαντορίνη, δεν ήταν ο κύριος και πως αναμένεται η κύρια δόνηση να ανέρχεται σε 6 βαθμούς της κλίμακας Ρίχτερ.

«Δεν έχει αλλάξει η άποψή μου, με βάση τα ρήγματα που υπάρχουν. Είναι σαφές ότι το μέγεθος είτε είναι το ρήγμα της Ανύδρου που είναι στο κέντρο της διεγερμένης περιοχής είτε είναι της Ίου που είναι 2-3 χιλιόμετρα πιο βόρεια, πιο κοντά στην Ίο δηλαδή, στην ακτή. Και τα δύο αυτά ρήγματα που έχουν τέτοιες διαστάσεις και μετατόπιση. Το ρήγμα της Ίου έχει μεγαλύτερη μετατόπιση. Αυτή έχει βυθίσει όλο το κομμάτι με το Κολούμπο μέσα, που μπορεί κάλλιστα να δώσει έναν σεισμό της τάξεως των 6 Ρίχτερ. Το οποίο δικαιολογείται και με βάση τη δραστηριότητα αυτή των σεισμών που έχουμε φτάσει μέχρι τα 5,2 (Ρίχτερ)», σημείωσε αρχικά ο καθηγητής.

«Το Σαββατοκύριακο περάσαμε τα τεσσάρια είχαμε 4 4,1 Ρίχτερ. Τώρα έχουμε 5,2… Αυξήθηκε σταδιακά, έγινε μια κλιμάκωση του μεγέθους των σεισμών, των μεγαλύτερων, γιατί πάντα γίνονται και μικρότεροι, πάνω από μια μονάδα της κλίμακας Ρίχτερ. Τα πιο δύσκολα, με την έννοια ότι μόνο όταν γίνει ένας σεισμός που θα έχει εκτονώσει όλο το μήκος του ρήγματος, είτε της Ανύδρου, είτε της Ίου. Πιθανό να είναι η Ίος, γιατί το βλέπουμε να είναι μακριά της Ίου αλλά έχει μια κλίση 45-50 μοίρες», συμπλήρωσε ο κ. Παπανικολάου.

«Τα ρήγματα είναι γεγονός πως όσο κι αν φαίνονται στον χάρτη σαν συνέχεια, είναι τεμαχισμένα σε μεγαλύτερα, σε κάποια κομμάτια. Αλλιώς αν ήταν να το δούμε το ρήγμα της Ίου από βορειοδυτικά της Σαντορίνης μέχρι να φτάσει στην Αμοργό, τότε αυτό είναι ένα τεράστιο ρήγμα που αν τυχόν ενεργοποιούταν αυτή η ζώνη θα φτάναμε τα 7 Ρίχτερ και πάνω όπως είχαμε το 1956. Δεν πρόκειται περί αυτού. Κάτω από την Άνυδρο, σ’ εκείνο το σημείο αυτό το ρήγμα περνάει περίπου στα 10 χιλιόμετρα. Της Ίου το ρήγμα είναι 10 χιλιόμετρα κάτω από το νησάκι της Ανύδρου», τόνισε.

«Δεν νομίζω ότι μπορούμε να πούμε ότι ο σεισμός 5,2 Ρίχτερ είναι ο κύριος, σε καμία περίπτωση. Είναι μια συνεχής σειρά, έγιναν 5,1 κ.λπ. και πήγε 5,2 (Ρίχτερ) και σε καμία περίπτωση μπορεί να θεωρηθεί ότι είναι ο κύριος σεισμός αυτής της ακολουθίας που έχουμε ήδη ζήσει. Δεν αντιστοιχεί και στις διαστάσεις της περιοχής που έχει διεγερθεί», υπογράμμισε χαρακτηριστικά ο καθηγητής.

«Δεν μίλησε κανείς για μείζονα καταστροφή. Δεν νομίζω ότι είναι κάποιος που να έχει μιλήσει για μεγάλη καταστροφή. Έχουμε εξηγήσει ότι και το 6 Ρίχτερ που είναι το πιο πιθανό να συμβεί και να κλείσει αυτός ο κύκλος και να ησυχάσουμε και εμείς και οι κάτοικοι, απλά θα δημιουργήσει κάποια προβλήματα σε κάποιες κατασκευές στη Σαντορίνη και μόνο εκεί και κυρίως στις περιοχές που είναι η Καλντέρα, επειδή εκεί θα έχουμε κατολισθήσεις και καταπτώσεις», είπε ακόμη και συμπλήρωσε:

«Αυτό είναι το κύριό μας θέμα, που δεν ξέρουμε τι ακριβώς θα γίνει. Δεν είναι καμιά καταστροφή. Έτσι κι αλλιώς και στην περιοχή που φοβόμαστε ότι θα έχει κατολισθήσεις και θα υπάρχουν ζημιές σε σπίτια που κατά τα άλλα φαίνονται μια χαρά, δεν μένει και κανένας τώρα. Απλά θα γίνουν κάποιες ζημιές σε κάποια σπίτια, αλλά ο κόσμος έχει φύγει από εκεί».

«Καμπανάκι» ΕΚΠΑ: 7.700 σεισμοί στη ζώνη Σαντορίνης – Αμοργού

Περισσότεροι από 7.700 σεισμοί σημειώθηκαν στη ζώνη Σαντορίνης – Αμοργού από τις 26 Ιανουαρίου μέχρι και τις 4 Φεβρουαρίου, όπως αναφέρεται σε ανακοίνωση που εξέδωσε το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ).

Όπως αναφέρεται σχετικά, η κατανομή των επικέντρων στις 4 Φεβρουαρίου ήταν παρόμοια με εκείνη της 3ης Φεβρουαρίου, με τους περισσότερους σεισμούς να εντοπίζονται πλησίον της Ανύδρου.

Στην έκθεση τονίζεται ακόμη ότι εκτός από τον σεισμικό κίνδυνο, η ευρύτερη περιοχή αλλά κυρίως η Σαντορίνη καταγράφει πιθανότητα για εκδήλωση συνοδών των σεισμών γεωκινδύνων, όπως οι κατολισθήσεις.

Η ανακοίνωση του ΕΚΠΑ αναφέρει:

Από την έναρξη του σεισμικού σμήνους στη ζώνη Σαντορίνης-Αμοργού στις 26 Ιανουαρίου έως και τις 4 Φεβρουαρίου 2025, το Εργαστήριο Σεισμολογίας του ΕΚΠΑ έχει ανιχνεύσει και εντοπίσει συνολικά πάνω από 7,700 σεισμούς με μεθόδους μηχανικής μάθησης, εκ των οποίων άνω των 6,100 με μεγέθη Μ³1.0. Στις 4 Φεβρουαρίου καταγράφηκαν πάνω από 1,300 σεισμοί με Μ³1.0 (συγκριτικά λιγότεροι απ’ ότι στις 3 Φεβρουαρίου που καταγράφηκαν ~1,450 σεισμοί με Μ³1.0). Το μέγιστο μέγεθος έφτασε το 4.9-5.0, ενώ εκδηλώθηκαν 21 σεισμοί με μεγέθη Μ³4.0 και 9 σεισμοί με Μ³4.5.

Η κατανομή των σεισμικών επικέντρων στις 4 Φεβρουαρίου ήταν παρόμοια με εκείνη της 3ης Φεβρουαρίου, με τους περισσότερους σεισμούς να εντοπίζονται πλησίον της Ανύδρου. Η εικόνα γίνεται ευκρινέστερη προς το τέλος της ημέρας, κατά το οποίο τα επίκεντρα ευθυγραμμίζονται σε διεύθυνση ΝΔ-ΒΑ στα νοτιοδυτικά της Ανύδρου. Μέρος της δραστηριότητας διαχέεται βόρεια της Ανύδρου με περισσότερο διάσπαρτα επίκεντρα.

Σύμφωνα με τα στοιχεία καθημερινής ανάλυσης σεισμικών δεδομένων του Εργαστηρίου Σεισμολογίας του ΕΚΠΑ, στις 5 Φεβρουαρίου η σεισμικότητα συνέχισε να μεταναστεύει προς τα βορειοανατολικά με περίπου τον ίδιο ρυθμό όπως και τις αμέσως προηγούμενες ημέρες. Οι μεγαλύτεροι σεισμοί (M³4.0) εντοπίζονται βόρεια της Ανύδρου, σε επικεντρικές αποστάσεις έως ~6 km. Στις 5 Φεβρουαρίου καταγράφηκαν πάνω από 120 σεισμοί, εκ των οποίων 19 με M³4.0, ενώ ο μεγαλύτερος σεισμός είχε μέγεθος Μ=5.1. Κατά τις πρώτες ώρες της 6ης Φεβρουαρίου έχουν καταγραφεί πάνω από 30 σεισμοί, εκ των οποίων 11 με μεγέθη M³4.0 και 5 με Μ³4.5, ενώ ο μεγαλύτερος σεισμός είχε μέγεθος 4.6, με τους περισσότερους σεισμούς να σημειώνονται νοτιοδυτικά της Ανύδρου.

* Χάρτης κατανομής σεισμών στην περιοχή των Κυκλάδων (Σαντορίνη-Αμοργός-Ίος). Η ακτίνα των κύκλων είναι ανάλογη του μεγέθους του σεισμού (επεξήγηση επάνω δεξιά), ενώ τα μεγέθη σεισμών μεγαλύτερα ή ίσα του 4.5 σημειώνονται με αστέρι. Ο χρωματισμός ανταποκρίνεται στο εστιακό βάθος, σύμφωνα με τη χρωματική κλίμακα (δεξιά).

Εκτός από τον σεισμικό κίνδυνο, η ευρύτερη περιοχή αλλά κυρίως η Σαντορίνη καταγράφει πιθανότητα για εκδήλωση συνοδών των σεισμών γεωκινδύνων, όπως οι κατολισθήσεις. Οι κατολισθήσεις που έχουν εκδηλωθεί κατά καιρούς στη Σαντορίνη, η οποία είναι ιδιαίτερα επιδεκτική στα φαινόμενα αυτά, ποικίλλουν στον τύπο και τον όγκο των ασταθών υλικών που κινητοποιούνται. Περιλαμβάνουν καταπτώσεις και ανατροπές βραχωδών τεμαχών, και ολισθήσεις εδαφών.

Από πρόσφατη έρευνα επί των κατολισθήσεων σε εθνικό επίπεδο από τον Τομέα Δυναμικής Τεκτονικής και Εφαρμοσμένης Γεωλογίας του ΕΚΠΑ διαπιστώνεται ότι το ιστορικό των κατολισθήσεων από σεισμούς στη Σαντορίνη είναι αξιόλογο. Κατολισθήσεις έχουν καταγραφεί στα πρανή της καλδέρας ήδη από τους ιστορικούς χρόνους, και ειδικότερα από το 1507 και μετά. Οι κατολισθήσεις αυτές προέρχονται τόσο από ιστορικούς σεισμούς όσο και από πρόσφατους, με τους σημαντικότερους κατά τα έτη 1507, 1508, 1870, 1926 και 1956.

Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι οι κατολισθήσεις αυτές δεν έχουν προέλθει από σεισμούς εντός της καλδέρας της Σαντορίνης, αλλά από σεισμικά γεγονότα των οποίων τα επίκεντρα έχουν προσδιοριστεί και έξω από το ηφαιστειακό σύμπλεγμα της Σαντορίνης, π.χ. από την Κρήτη και τη Ρόδο στα νότια και νοτιοανατολικά του νησιού αντίστοιχα.

Κάτι παρόμοιο συμβαίνει και στην περίπτωση της τρέχουσας σεισμικής ακολουθίας. Η καλδέρα της Σαντορίνης έχει υποστεί κατολισθητικά φαινόμενα που έχουν πυροδοτηθεί από τη σεισμική ακολουθία που λαμβάνει χώρα στον υποθαλάσσιο χώρο βορειοανατολικά του νησιού. Από τις 27 Ιανουαρίου 2025 μέχρι σήμερα έχουν ήδη καταγραφεί περιορισμένες κατολισθήσεις σε διάφορες τοποθεσίες, όπως η Κόκκινη Παραλία, η Παραλία Βλυχάδας, ο Όρμος Αθηνιού, περίπου 1,5 χιλιόμετρο βόρεια του λιμανιού στην περιοχή Άκρα Αλωνάκι, ο Όρμος Αθηνιού στην περιοχή του λιμανιού, το Παλιό Λιμάνι Φηρών, η περιοχή του Ημεροβιγλίου (θέση Σκάρος) και άλλες θέσεις κατά μήκος των πρανών της καλδέρας.

Οι κατολισθήσεις, που προαναφέρθηκαν, αποδίδονται στο συνδυασμό και τη συνέργεια πολλών παραγόντων και διεργασιών που σχετίζονται με τη γεωμορφολογία, τη γεωλογία, την τεκτονική και την ηφαιστειότητα στο χώρο αυτό των Κυκλάδων. Ο πρώτος από αυτούς τους παράγοντες είναι η λιθολογία των γεωλογικών σχηματισμών, που περιλαμβάνει ηφαιστειακά πετρώματα ποικίλης σύστασης, κυμαινόμενης συνεκτικότητας, και διακυμάνσεων στους βαθμούς αποσάθρωσης, εξαλλοίωσης και διάρρηξης. Τα χαρακτηριστικά αυτά σε συνδυασμό με τις εναλλαγές συνεκτικών και μη συνεκτικών σχηματισμών διαμορφώνουν μια αλληλουχία γεωλογικών πετρωμάτων με τελείως διαφορετικά χαρακτηριστικά, που συμβάλλουν στην επιδεκτικότητα σε κατολισθήσεις. Επιπλέον, σε αρκετές περιοχές οι σχηματισμοί αυτοί είναι έντονα διαρρηγμένοι και παραμορφωμένοι από ρήγματα και ζώνες ρηγμάτων που κατανέμονται ακτινικά προς τον ηφαιστειακό κώνο, αυξάνοντας την πολυπλοκότητα της ηφαιστειακής δομής και την ευστάθεια των πρανών της καλδέρας.

Επιπρόσθετα, η παρουσία των σχηματισμών αυτών στα απότομα πρανή της καλδέρας, των οποίων η μορφολογική κλίση φτάνει μέχρι και τις 80 μοίρες, καθιστούν την καλδέρα ιδιαίτερα επιδεκτική σε φαινόμενα κατολισθήσεων. Πολλά από τα πρανή αυτά κάτω από την επίδραση εξωγενών διεργασιών, όπως η αιολική δράση (ισχυροί άνεμοι), η κυματική δράση (θαλάσσια κύματα), η ραγδαία βροχόπτωση και η επιφανειακή απορροή, αποσταθεροποιούνται περαιτέρω με αποτέλεσμα να αστοχήσουν κατά τη διάρκεια εκδήλωσης ενός σεισμού ή κατά τη διάρκεια μιας σεισμικής έξαρσης, όπως η τρέχουσα μεταξύ Σαντορίνης και Αμοργού.

Ο τρομακτικός «χορός» του Εγκέλαδου σε 3D βίντεο

Tο μέγεθος του τεκτονικού φαινομένου στην περιοχή ανάμεσα σε Σαντορίνη και Αμοργό καταγράφεται σε ένα πρωτότυπο 3D βίντεο, το οποίο δημιούργησε ο ερευνητής και πτυχιούχος του Τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του ΕΚΠΑ, Παύλος Κρασάκης.

Τα επιστημονικά δεδομένα για τη δημιουργία του βίντεο έχουν αντληθεί από τις μελέτες της Εύης Νομικού, καθηγήτριας Γεωλογικής Ωκεανογραφίας και Φυσικής Γεωγραφίας και από το Τμήμα Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών (Δεδομένα βαθυμετρίας: Νομικού κ.ά. (2019), Onshore δεδομένα: Copernicus, Σεισμικά δεδομένα: NKUA – Τμήμα Γεωφυσικής, Στοιχεία για λάθη: NOA).

• Οι κίτρινες κουκκίδες αντιπροσωπεύουν τα πρόσφατα σεισμικά γεγονότα από τις 25 Ιανουαρίου μέχρι και χθες (5 Φεβρουαρίου 2025).
• Οι μπλε κύκλοι αντιπροσωπεύουν ιστορικά σεισμικά γεγονότα με μέγεθος μικρότερο από 6R.
• Οι κόκκινες κουκκίδες σηματοδοτούν ιστορικά σεισμικά γεγονότα μεγαλύτερα των 6 R, όπως ο σεισμός της Αμοργού το 1956, ένα από τα ισχυρότερα γεγονότα στην ιστορία της περιοχής.
• Οι κόκκινες γραμμές αντιπροσωπεύουν ρήγματα με υψηλό κίνδυνο και οι κίτρινες γραμμές σφάλματα με μεσαίο κίνδυνο.

Δείτε το βίντεο: