Την ώρα που η σεισμική ακολουθία στη θαλάσσια περιοχή ανάμεσα σε Σαντορίνη και Αμοργό συνεχίζεται, χωρίς ωστόσο να δώσει τις τελευταίες ώρες κάποια μεγάλη δόνηση, οι επιστήμονες παραμένουν σε επιφυλακή.

Τόσο γιατί μπορεί να μην έχει σημειωθεί κάποιος μεγάλος σεισμός όσο και γιατί ελλοχεύει πάντα ο κίνδυνος της έκρηξης του ηφαιστείου. Ακόμη πιο μεγάλη ανησυχία, ωστόσο, αναπτύσσεται για τις κατολισθήσεις.

Στο πλαίσιο αυτό πραγματοποιήθηκε στη Σαντορίνη ευρεία σύσκεψη με θέμα τη σεισμική δραστηριότητα στην περιοχή, στην οποία συμμετείχε και ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Ο πρωθυπουργός κάλεσε σε ψυχραιμία, κάτι που συστήνουν και οι επιστήμονες μέχρι την αποκλιμάκωση του φαινομένου. Οι εκτιμήσεις των ειδικών συγκλίνουν στο ότι απομακρύνεται το σενάριο να συμβεί ένας μεγάλος σεισμός.

Μητσοτάκης: Πρέπει να είμαστε έτοιμοι για κάθε ενδεχόμενο

Ο πρωθυπουργός τόνισε ότι το κράτος είναι υποχρεωμένο να δρα προληπτικά και σημείωσε ότι οι επιστήμονες υποστηρίζουν πως «δεν υπάρχει κάποιο σενάριο να γίνει κάτι αντίστοιχο με αυτό το οποίο έγινε, ας πούμε, το 1956 στην Αμοργό».

«Υπάρχει μία δραστηριότητα στη Νέα Καμένη, όχι ασυνήθιστη για τα δεδομένα της Σαντορίνης και δεν είναι κάτι το οποίο, οι επιστήμονες μας λένε, φαίνεται να εγκυμονεί κάποιον άμεσο, ιδιαίτερο κίνδυνο. Είναι η σταθερή δραστηριότητα του υποθαλάσσιου ηφαιστείου του Κολούμπο, που κι αυτή την παρατηρούμε και τη μελετούμε», ανέφερε ο κ. Μητσοτάκης και πρόσθεσε:

«Ούτε αυτό το γεωλογικό γεγονός μάς είναι άγνωστο. Και έχουμε όντως μία πολύ έντονη σεισμική, τεκτονική δραστηριότητα, αυτή τη σμηνοσειρά την οποία την αισθάνεστε τις τελευταίες ημέρες με έντονο τρόπο. Αυτή είναι που μας προκαλεί την ανησυχία, γι’ αυτό ο κρατικός μηχανισμός βρίσκεται σε πλήρη κινητοποίηση. Όχι γιατί πιστεύουμε ή μας λέει κάποιος, γιατί πρέπει να το πω και αυτό, ότι θα συμβεί κάτι καταστροφικό, αλλά γιατί πρέπει να είμαστε έτοιμοι για κάθε ενδεχόμενο».

Όπως υπογράμμισε ακόμη ο Κυριάκος Μητσοτάκης: «Οι επιστήμονες έχουν τοποθετηθεί, μας έχουν πει την άποψή τους για το ποιο μπορεί να είναι ενδεχομένως το χειρότερο σενάριο. Μας τα έχουν πει αυτά, τα έχουν εξηγήσει με απλό τρόπο και ευχόμαστε ότι αυτή η ακολουθία θα εκτονωθεί χωρίς να δώσει κάποιο μεγαλύτερο σεισμό.

»Σε κάθε περίπτωση, και διορθώστε με και πάλι, οι επιστήμονες μας λένε ότι δεν υπάρχει κάποιο σενάριο να γίνει κάτι αντίστοιχο με αυτό το οποίο έγινε, ας πούμε, το 1956 στην Αμοργό. Πάλι, μεταφέρω με πολύ μεγάλη προσοχή αυτά τα οποία μας λένε οι επιστήμονες. Πρέπει, όμως, να είμαστε έτοιμοι. Άρα, αυτό το οποίο βλέπετε εδώ είναι ένα κράτος το οποίο δρα προληπτικά, γιατί νομίζω ότι αυτό οφείλουμε να κάνουμε».

«Αποδεικνύουμε ότι μία χώρα η οποία έχει, εν πάση περιπτώσει, ιστορία σεισμικότητας, έχει και την εμπειρία να μπορεί να αντιμετωπίζει αυτά τα φαινόμενα», διαπίστωσε ο πρωθυπουργός και συμπλήρωσε ότι «πρέπει και στη δημόσια επικοινωνία μας να ισορροπούμε μεταξύ της ανάγκης να είμαστε παρόντες και προληπτικά να δρούμε, χωρίς, όμως, ταυτόχρονα να αναπαράγουμε σενάρια καταστροφής, τα οποία ενδεχομένως μπορεί να τρομάξουν κάποιους επισκέπτες».

Τέλος, επισήμανε ότι ήδη υπάρχει, μια πρώτη χρηματοδότηση, 3 εκατομμύρια ευρώ για τις πύλες διαφυγής. «Θα κινηθούμε μέσω του υπουργείου Εθνικής Άμυνας, για λόγους μέγιστης δυνατής ταχύτητας, ώστε στο νότιο τμήμα του νησιού να μπορεί να φτιαχτεί μία πύλη διαφυγής, η οποία να μπορεί να μας καλύψει σε οποιοδήποτε έκτακτο σενάριο», επισήμανε και πρόσθεσε πως «χρηματοδοτούνται οι μελέτες για το βασικό νέο λιμάνι της Σαντορίνης, στον Μονόλιθο. Αυτό είναι ένα θέμα το οποίο είχαμε συζητήσει πολλές φορές, αλλά προφανώς αυτό είναι ένα μακροπρόθεσμο έργο το οποίο θα χρειαστεί χρόνο προκειμένου να ολοκληρωθεί».

Παπαζάχος: Όλο και πιο απίθανο το σενάριο ενός ισχυρότερου σεισμού

Από την πλευρά του, ο καθηγητής Κωνσταντίνος Παπαζάχος, μετά το τέλος της σύσκεψης του Κυριάκου Μητσοτάκη με τους αρμόδιους φορείς για τη σεισμική δραστηριότητα στην περιοχή, διευκρίνισε αρχικά ότι η ακολουθία συνεχίζεται με την ίδια ένταση. Ακόμη, ανέφερε ότι βάσει των χαρακτηριστικών, ακόμη και ένας πιο δυνατός σεισμός θα έχει σχετικά περιορισμένες επιπτώσεις στη Σαντορίνη.

Τόνισε όμως: «Έτσι θα πορευθούμε και το επόμενο χρονικό διάστημα. Είμαστε όλο και πιο αισιόδοξοι, γιατί βλέπουμε το κομμάτι του ρήγματος, το οποίο έχει πλέον πιο σαφή χαρακτηριστικά μετά την πύκνωση του δικτύου, να αρχίζει να “γεμίζει”, δηλαδή να απομακρύνονται οι πιθανότητες όλο και περισσότερο, να γίνεται όλο και πιο απίθανο το σενάριο μιας ισχυρότερης δόνησης».

«Έχουμε τρία διαφορετικά πράγματα σε σχέση με την ακολουθία», επισήμανε ο καθηγητής και ανέλυσε: «Η ακολουθία συνεχίζει σε αυτές τις τέσσερις μέρες με την ίδια ένταση. Δημιουργούνται ψευδαισθήσεις καμιά φορά ότι η ακολουθία ηρεμεί. Έχει έναν τρόπο η ακολουθία, έχει έναν μηχανισμό μάλλον, που οφείλεται σε ρευστά και δίνει μεγάλες εξάρσεις σεισμών, μαζεμένων σε κάποιες ώρες. Έτυχε προχθές το βράδυ να γίνουν όλοι μεταξύ 3:00 και 5:30 τα ξημερώματα. Όσοι ήσασταν εδώ το βιώσατε, δύσκολα κοιμηθήκαμε.

»Χθες το βράδυ δεν έγινε. Έτυχε να γίνει σήμερα το πρωί πάλι μια μικρή ομάδα. Έτσι θα πορευθούμε και το επόμενο χρονικό διάστημα. Είμαστε όλο και πιο αισιόδοξοι, γιατί βλέπουμε το κομμάτι του ρήγματος, το οποίο έχει πλέον πιο σαφή χαρακτηριστικά μετά την πύκνωση του δικτύου, να αρχίζει να “γεμίζει”, δηλαδή να απομακρύνονται οι πιθανότητες όλο και περισσότερο, να γίνεται όλο και πιο απίθανο το σενάριο μιας ισχυρότερης δόνησης».

Παράλληλα, δεν παρέλειψε να τονίσει ότι κινούνται βάσει στοιχείων, δίχως να αποκλείουν το απρόβλεπτο της φύσης. Συγκεκριμένα τόνισε: «Να πούμε, όμως, ότι εκεί όπου βρίσκεται το επίκεντρο, και πλέον τα χαρακτηριστικά που έχει, ακόμα και μια ισχυρότερη δόνηση θα είχε σχετικά πλέον περιορισμένες επιπτώσεις στο νησί. Τα σενάρια που έχουμε “τρέξει” δεν δείχνουν κάτι το σημαντικό».

Βέβαια, ξεκαθάρισε πως «τίποτα δεν μπορεί να αποκλείσει τη φύση και εκπλήξεις. Κινούμαστε πάντα με στοιχεία, δεν κινούμαστε με υποθέσεις. Όπως είπα, δεν “ψυχανεμιζόμαστε” στην επιστήμη. Στοιχεία θέλουμε, και θέλω να σας διαβεβαιώσω πως κάνουμε ό,τι μπορούμε. Ήδη απέναντι, στη Νέα Καμένη, εγκαθίστανται νέοι σεισμογράφοι. Το απόγευμα στο Γαβρίλο θα μπει ένας νέος σεισμογράφος. Στη Θηρασιά θα μπει νέος σεισμογράφος το Σάββατο. Κάνουμε ό,τι μπορούμε, και άλλοι συνάδελφοι, από διάφορα κέντρα, να βελτιώσουμε την παρακολούθηση για να σας δίνουμε και πιο αξιόπιστες πληροφορίες».

«Όμως», επισήμανε, «πιστεύω πως τις επόμενες ημέρες θα παραμείνουμε σε σχετικά συντηρητικά σενάρια. Είναι μια προσωπική άποψη. Η Επιτροπή, όμως, είναι πολυμελής και η μεσότητα κατά τον Αριστοτέλη είναι μάλλον η καλύτερη προσέγγιση. Γι’ αυτό και οι εθνικές επιτροπές, όπως πολύ σωστά είπατε, βγάζουν μια μέση άποψη η οποία είναι ψύχραιμη και ώριμη, και συμφωνώ απόλυτα μαζί σας ότι δεν πρέπει ο κόσμος να ακούει τις φήμες που αναπτύσσονται».

Καταληκτικά ο κ. Παπαζάχος τόνισε: «Δεν έχει αλλάξει κάτι δραματικά. Κάθε μέρα, νομίζω, πηγαίνουμε ελαφρά προς το καλύτερο, αλλά δεν θα είναι τόσο γρήγορη η απεμπλοκή μας. Θα πρέπει να κάνουν οι κάτοικοι εδώ μια μικρή υπομονή, ίσως και την επόμενη εβδομάδα. Ελπίζω τα πράγματα να πηγαίνουν προς το καλύτερο».

Λέκκας για Καλντέρα: «Κίνδυνος κατολισθήσεων στο τελεφερίκ»

Επίσης, την Παρασκευή (7/2) μικτό κλιμάκιο του Οργανισμού Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας (ΟΑΣΠ) και της Ελληνικής Αρχής Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών (ΕΑΓΜΕ ) με επικεφαλής τον Ευθύμιο Λέκκα, πραγματοποίησαν αυτοψία στην Καλντέρα της Σαντορίνης.

«Έχουμε πει επανειλημμένα ότι η ομορφιά της Σαντορίνης οφείλεται στην εκδήλωση φυσικών, γεωδυναμικών φαινομένων, όπως οι σεισμοί, οι κατολισθήσεις, είναι το ηφαίστειο, που δημιούργησαν αυτό το μοναδικό, πανέμορφο τοπίο. Όμως αυτά τα φαινόμενα που δημιουργούν αυτή τη μοναδική ομορφιά εγκυμονούν κινδύνους.

»Ένας κίνδυνος που υπάρχει εδώ στο τελεφερίκ, στο πιο όμορφο σημείο της Καλντέρας είναι αυτός των κατολισθήσεων. Και ο κίνδυνος των κατολισθήσεων συντίθεται από τις έντονες μορφολογικές κλίσεις που υπάρχουν, τα ηφαιστειακά πετρώματα που εναλλάσσονται, αλλά και τις διεργασίες που γίνονται από σεισμούς και την ηφαιστειακή δραστηριότητα», ανέφερε ο κ. Λέκκας.

Σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΟΑΣΠ: «Εδώ έχουμε ένα πεδίο ανάπτυξης κατολισθήσεων. Πριν από είκοσι χρόνια είχαμε κάνει συγκεκριμένες παρεμβάσεις εδώ για τα έργα τα οποία βλέπετε. Περιλαμβάνουν τοίχους παγίδευσης, τοίχους αντιστήριξης, δίκτυα, φράκτες παγίδευσης. Ήταν έργα που μελετήθηκαν τη δεκαετία του 2010. Όμως, πλέον έχουν περάσει 15 χρόνια και όπως είναι σαφές σε αυτό το περιβάλλον έχουμε έντονες διεργασίες που αναπτύσσονται. Έτσι, μετά από μια εντολή του κ. Κικίλια και ο ΟΑΣΠ και η ΕΑΓΜΕ θα κάνουμε μια ταχεία επέμβαση που αφενός θα έχει σαν στόχο να πιάσουμε όλα τα σημεία στα οποία άμεσα μπορούμε να παρέμβουμε, στις ζημιές των φραχτών, τις αστοχίες των τοίχων και άλλα».

Ζεληλίδης: Όλα δείχνουν έκρηξη ηφαιστείου στη Σαντορίνη

Από την πλευρά του, ο καθηγητής Γεωλογίας του Πανεπιστήμιου Πατρών, Αβραάμ Ζεληλίδης, υποστήριξε πως όλα τα δεδομένα που έχει στη διάθεσή του τον κάνουν 99% βέβαιο πως θα έχουμε έκρηξη του ηφαιστείου της Σαντορίνης.

«Για μένα η έκρηξη είναι σίγουρη, αποκλείεται ένας μεγάλος σεισμός», τόνισε με δηλώσεις του στον ΣΚΑΪ και συνέχισε: «Είπαν χθες κάποιοι ειδικοί σεισμολόγοι πως το ρήγμα το έχουμε μετρήσει και έχουμε δει πάνω στη σεισμική επιφάνεια πολλούς κρατήρες. Αυτό λοιπόν δείχνει ότι αυτό το ρήγμα είναι σε μεγάλη σχέση με τα ηφαίστεια. Από την στιγμή που ανεβαίνει η λάβα και δημιουργεί κρατήρες, θεωρώ ότι συνδέεται με ηφαιστειακή δραστηριότητα».

«Για να έχουμε την εξέλιξη ενός ηφαιστείου, την ενεργοποίηση ενός ηφαιστείου, προηγούνται κάποιοι χαρακτήρες που δείχνουν την ενεργοποίησή του, αλλά έχω και πέντε στάδια που δείχνουν την εξέλιξη του ηφαιστείου. Όταν δεν έχουμε δραστηριότητα στο ηφαίστειο, λέμε πως “κοιμάται”. Όταν ξεκινά η σεισμική δραστηριότητα με αραιούς και μικρής έντασης σεισμούς, είμαστε στο στάδιο 2. Στο στάδιο 3 οι σεισμοί πυκνώνουν και μεγαλώνουν σε ένταση – αλλά ποτέ δεν συνδέονται με τεκτονικό γεγονός, ώστε να περιμένουμε κάποιο μεγάλο σεισμό, τύπου 6άρι, 7άρι», τόνισε ακόμη ο καθηγητής.

«Επειδή λοιπόν η σεισμική ακολουθία έχει πυκνώσει και έχει ανέβει -αλλά έχει σταθεροποιηθεί τις τελευταίες 4 ημέρες- δείχνει να συνδέεται με το ηφαίστειο. Αν όμως δεν είχα και τα υπόλοιπα στοιχεία, θα έλεγα πως είναι ένας τεκτονικός σεισμός. Ποια είναι τα υπόλοιπα στοιχεία;», είπε και συνέχισε:

«Ότι ακουμπάει το Κολούμπο, ότι ο κρατήρας του Κολούμπου μεγάλωσε, ότι στη Νέα Καμένη αυξήθηκε η θερμοκρασία, ότι στη Νέα Καμένη αυξήθηκε η θολερότητα. Όλα αυτά τα κριτήρια δείχνουν προς τα πού πάμε.Συνδυάζοντας αυτά που είπαν όσοι είναι εκεί με άλλα αντικείμενα, καταλήγω ότι κατά 99% πρόκειται για έξαρση του ηφαιστείου. Ποιο από τα δύο; Όλα δείχνουν ότι είναι το Κολούμπο».

Καταληκτικά ο καθηγητής επισήμανε ότι το καλύτερο σενάριο είναι να γίνουν 2-3 σεισμοί περί τα 5,5 Ρίχτερ να εκτονωθεί η πίεση μέσα στο Κολούμπο και να σταματήσουν όλα. Όπως τονίζει, η χημική σύσταση του ηφαιστείου καθορίζει τον τύπο της έκρηξης. Για μένα έκρηξη θα γίνει, μακάρι να είναι ήσυχη, να εκτονωθούν οι πιέσεις μέσα στο ηφαίστειο και να έχουμε ήσυχες ροές λάβας που δεν θα τις καταλάβει κανένας».