Πληθαίνουν οι εικασίες σχετικά με το ποιος θα αναδειχθεί υποψήφιος για να διεκδικήσει την Προεδρία από τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι στην Ουκρανία μετά την αμφιλεγόμενη δήλωση του Αμερικανού Προέδρου, Ντόναλντ Τραμπ, ότι η χώρα θα πρέπει να προχωρήσει σε εκλογές.

Καλώντας την Ουκρανία να προσέλθει στις κάλπες παρότι βρίσκεται υπό στρατιωτικό νόμο, την Τρίτη (18/2) ο Ντόναλντ Τραμπ επέμεινε ότι ο Ουκρανός ομόλογός του έχει χάσει την υποστήριξη του λαού του, λέγοντας: «Το ποσοστό αποδοχής του έχει πέσει στο 4%». Αυτό το στατιστικό στοιχείο διαψεύστηκε κατηγορηματικά ύστερα από δημοσκόπηση που διεξήχθη από το σεβαστό Διεθνές Ινστιτούτο Κοινωνιολογίας του Κιέβου (KIIS) και, σύμφωνα με την Daily Mail, ανέφερε ότι το ποσοστό αποδοχής του Βολοντίμιρ Ζελένσκι βρισκόταν στο 57%.

Απαντώντας στον Αμερικανό Πρόεδρο, ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι δήλωσε, την Τετάρτη (19/2), ότι ο Ντόναλντ Τραμπ έπεσε θύμα ρωσικής εκστρατείας παραπληροφόρησης, καθώς αξιωματούχοι από την Ουάσινγκτον και τη Μόσχα συναντήθηκαν για να αρχίσουν διαπραγματεύσεις για μια εκεχειρία μεταξύ της Ρωσίας και της Ουκρανίας – εν τη απουσία Ουκρανών εκπροσώπων.

Οι προεδρικές εκλογές αναμενόταν να διεξαχθούν στην Ουκρανία τον Μάρτιο ή τον Απρίλιο του 2024, αλλά αναβλήθηκαν λόγω του εν εξελίξει πολέμου. Σύμφωνα με το Σύνταγμα της Ουκρανίας, ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι πρέπει να παραμείνει στη θέση του μέχρι να εκλεγεί νέος ηγέτης. Η Ουκρανία βρίσκεται υπό στρατιωτικό νόμο από την ημέρα που άρχισε η εισβολή της Ρωσίας, δηλαδή από τον Φεβρουάριο του 2022, με το Κοινοβούλιο να παρατείνει έκτοτε το μέτρο κάθε 90 ημέρες.

Από την πλευρά του, ο Νταβίντ Αρακάμια, επικεφαλής του κόμματος «Υπηρέτης του Λαού» του Βολοντίμιρ Ζελένσκι, επεσήμανε ότι όλα τα πολιτικά κόμματα έχουν συμφωνήσει ότι οι επόμενες εκλογές θα γίνουν έξι μήνες μετά την άρση του στρατιωτικού νόμου. Εν τω μεταξύ, δημοσκόπηση που διενεργήθηκε από τον διαπιστευμένο ουκρανικό οργανισμό κοινωνικοπολιτικών ερευνών SOCIS, τον Δεκέμβριο του 2024, αποκάλυψε τους υποψηφίους που ενδέχεται να αναδειχθούν για να διεκδικήσουν την Προεδρία της Ουκρανίας από τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι σε μια μελλοντική εκλογική αναμέτρηση, εκτιμώντας και τις πιθανότητες που έχουν να νικήσουν.

Οι 4 πιθανοί διάδοχοι του Ζελένσκι

Βάλερι Ζαλούζνι

Ο 51χρονος Βάλερι Ζαλούζνι είναι μια από τις πιο αξιοσημείωτες προσωπικότητες του πολέμου. Γνωστός ως ο «Σιδερένιος στρατηγός», κατείχε τη θέση του Αρχιστράτηγου των Ενόπλων Δυνάμεων της Ουκρανίας από τον Ιούλιο του 2021 και ήταν υπεύθυνος για τον συντονισμό της πολεμικής προσπάθειας του Κιέβου μέχρι την αποπομπή του από τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι, που έγινε τον Φεβρουάριο του 2024.

Η άνοδός του στην κορυφαία στρατιωτική θέση της χώρας προήλθε από την καριέρα του στις Ένοπλες Δυνάμεις της Ουκρανίας με διάφορες ιδιότητες, μεταξύ των οποίων ήταν διοικητής της 51ης Μηχανοκίνητης Ταξιαρχίας Φρουράς από το 2009 έως το 2012, αρχηγός του Επιτελείου και πρώτος αναπληρωτής διοικητής της Δυτικής Επιχειρησιακής Διοίκησης το 2017 και αρχηγός του Κοινού Επιχειρησιακού Επιτελείου των Ενόπλων Δυνάμεων της Ουκρανίας το 2018.

Επισημαίνεται ότι η απόφαση για την απομάκρυνση του Βάλερι Ζαλούζνι ύστερα από σχεδόν δύο χρόνια πολέμου, τον Φεβρουάριο του 2024, ακολούθησε πληροφορίες ότι ο «Σιδερένιος στρατηγός» είχε έρθει σε ρήξη με τον Πρόεδρο της Ουκρανίας λόγω των διαφορετικών απόψεών τους σχετικά με τον τρόπο αύξησης του αριθμού των στρατιωτών. Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι φέρεται, επίσης, να δυσανασχέτησε με μια συνέντευξη που έδωσε ο Βάλερι Ζαλούζνι στον «Economist», στην οποία δήλωσε ότι ο αγώνας κατά της Ρωσίας είχε φτάσει σε αδιέξοδο – κάτι που ο Ουκρανός Πρόεδρος φοβόταν ότι θα μπορούσε να αποθαρρύνει τη Δύση από την παροχή περισσότερης βοήθειας.

Μετά την αποπομπή του, ο Βάλερι Ζαλούζνι διορίστηκε πρέσβης της Ουκρανίας στο Ηνωμένο Βασίλειο. Πλέον, θεωρείται ως πιθανός επικρατέστερος υποψήφιος σε μελλοντικές προεδρικές εκλογές. Έρευνα του οργανισμού SOCIS, τον Δεκέμβριο του 2024, σε 2.000 Ουκρανούς σε όλη την – ελεγχόμενη από την Ουκρανία – επικράτεια διαπίστωσε ότι το 36,1% των ερωτηθέντων θα ψήφιζε τον «Σιδερένιο στρατηγό» αν διεξάγονταν προεδρικές εκλογές στο εγγύς μέλλον.

Από την πλευρά του, ο Βάλερι Ζαλούζνι δεν έχει επιβεβαιώσει αν θα είναι υποψήφιος, αλλά δήλωσε στα μέσα ενημέρωσης αυτή την εβδομάδα: «Για να απαντήσουμε σε αυτό το ερώτημα, ας αποκτήσουμε πρώτα τις συνθήκες υπό τις οποίες ένα τέτοιο ερώτημα θα ήταν απολύτως κατάλληλο. Προς το παρόν, έχουμε μόνο ένα καθήκον – να επιβιώσουμε και να διατηρήσουμε τη χώρα μας. Και μετά από αυτό, θα σκεφτούμε άλλα πράγματα».

Πέτρο Ποροσένκο

Ο 59χρονος Πέτρο Ποροσένκο ήταν ο πέμπτος Πρόεδρος της Ουκρανίας μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης και εξελέγη το καλοκαίρι του 2014, μήνες μετά το ξέσπασμα του πολέμου στην ανατολική περιοχή του Ντονμπάς της Ουκρανίας.

Μάλιστα, ο Ουκρανός ολιγάρχης που συχνά αναφέρεται ως ο «βασιλιάς της σοκολάτας», αφού έκανε την περιουσία του ως επικεφαλής της εταιρείας ζαχαροπλαστικής Roshen, μεταξύ άλλων επιχειρήσεων στον τομέα της γεωργίας και της μεταποίησης, μεταπήδησε από τις επιχειρήσεις στην πολιτική κατά τα τέλη της δεκαετίας του 1990 και χάραξε μια πορεία προς την κορυφή, παρά τις κατηγορίες για διαφθορά.

Έτσι, ο Πέτρο Ποροσένκο εξελέγη πρόεδρος τον Ιούνιο του 2014 με αφορμή τις διαδηλώσεις στην Πλατεία Ανεξαρτησίας του Κιέβου, που είναι γνωστή και ως «Μαϊντάν», κατά του προκατόχου του Βίκτορ Γιανουκόβιτς, ο οποίος τον Νοέμβριο του 2013 υπαναχώρησε από την υπογραφή συμφωνίας σύνδεσης με την Ε.Ε. υπό την πίεση του Κρεμλίνου. Τα πρώτα χρόνια της Προεδρίας του Ποροσένκο χαρακτηρίστηκαν από τη φιλοευρωπαϊκή και φιλοδυτική του στάση, μαζί με τις προσπάθειές του να ενισχύσει τον στρατό της Ουκρανίας, και να επιφέρει δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις. Αυτά συνέβησαν αφού η Ρωσία προσάρτησε την Κριμαία και οι – υποστηριζόμενοι από τη Ρωσία αυτονομιστές – προκάλεσαν πόλεμο στην περιοχή του Ντονμπάς,  μια σύγκρουση που τελικά αποδείχθηκε το προοίμιο ενός πολέμου πλήρους κλίμακας που άρχισε το 2022.

Οι κατηγορίες για διαφθορά δεκαετιών κατά του Πέτρο Ποροσένκο, ο οποίος έχασε τις εκλογές του 2019 από τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι. Πλέον, ο Πέτρο Ποροσένκο είναι επικεφαλής ενός από τα κορυφαία κόμματα της ουκρανικής αντιπολίτευσης, του «EuroSolidarity», και θεωρείται ο τρίτος πιο πιθανός υποψήφιος για να εκλεγεί Πρόεδρος στις μελλοντικές ουκρανικές εκλογές – αν και υπολείπεται τόσο του Βολοντίμιρ Ζελένσκι όσο και του Βάλερι Ζαλούζνι με μεγάλη διαφορά.

Σύμφωνα με την έρευνα του οργανισμού SOCIS, που έγινε τον Δεκέμβριο του 2024, είναι πιθανό να συγκεντρώσει το 9,4% των ψήφων. Ο Πέτρο Ποροσένκο δήλωσε, την περασμένη εβδομάδα, ότι η Ουκρανία προετοιμάζεται για εκλογές τον Οκτώβριο – ένας ισχυρισμός που αποκρούστηκε αμέσως από το κόμμα του Βολοντίμιρ Ζελένσκι. Η δήλωσή του ήρθε λίγες ημέρες αφότου η Υπηρεσία Ασφαλείας της Ουκρανίας ανακοίνωσε ότι το Κίεβο είχε επιβάλει κυρώσεις στον Πέτρο Ποροσένκο, μεταξύ των οποίων και του «παγώματος» περιουσιακών στοιχείων και της απαγόρευσης απόσυρσης κεφαλαίων από την Ουκρανία. Από την πλευρά του, ο Πέτρο Ποροσένκο ισχυρίστηκε ότι οι κυρώσεις είχαν πολιτικά κίνητρα.

Γιούλια Τιμοσένκο

Η 64χρονη Γιούλια Τιμοσένκο είναι μια από τις πιο διαχρονικές πολιτικές προσωπικότητες της Ουκρανίας αλλά, παρά τη δημοτικότητά της, δεν κατάφερε ποτέ να διεκδικήσει την Προεδρία της χώρας με αξιώσεις. Είναι η μόνη γυναίκα που έχει διατελέσει ποτέ πρωθυπουργός της χώρας, ηγήθηκε της κυβέρνησης δύο φορές – πρώτα το 2005 και ξανά από το 2007 έως το 2010 – και υπήρξε επί μακρόν ένθερμη υποστηρίκτρια της ένταξης της Ουκρανίας στην Ε.Ε.

Επισημαίνεται ότι η Γιούλια Τιμοσένκο άρχισε την καριέρα της ως οικονομολόγος και επιχειρηματίας στη βιομηχανία φυσικού αερίου της Ουκρανίας αλλά, όπως πολλοί επιτυχημένοι επιχειρηματίες, χρησιμοποίησε τον πλούτο της για να οργανώσει τη μετάβασή της στην πολιτική. Μάλιστα, κατείχε ηγετικό ρόλο στην «Πορτοκαλί Επανάσταση» της Ουκρανίας, η οποία έγινε το 2004 και ήταν ένα κύμα διαδηλώσεων υπέρ της δημοκρατίας που τελικά ανέτρεψε την εκλογή του Βίκτορ Γιανουκόβιτς εν μέσω ευρέως διαδεδομένων υποψιών για εκλογική νοθεία.

Ωστόσο, ο Βίκτορ Γιανουκόβιτς πήρε την εκδίκησή του στις εκλογές του 2010, επικρατώντας της Γιούλια Τιμοσένκο για την Προεδρία της Ουκρανίας με μόλις 3,5 ποσοστιαίες μονάδες. Το 2014, αφού πέρασε τρία χρόνια στη φυλακή με κατηγορίες που θεωρήθηκαν ευρέως ως πολιτικά υποκινούμενες υπό την εξουσία του Βίκτορ Γιανουκόβιτς, η Γιούλια Τιμοσένκο έθεσε ξανά υποψηφιότητα, αλλά κατετάγη μακράν δεύτερη πίσω από τον Πέτρο Ποροσένκο.

Η Γιούλια Τιμοσένκο είχε πολλές πιθανότητες να εκλεγεί Πρόεδρος της Ουκρανίας στις εκλογές του 2019 και εθεωρείτο από καιρό μία από τις επικρατέστερες υποψήφιες, αλλά αποκλείστηκε στον πρώτο γύρο της ψηφοφορίας και τελικά κατετάγη τρίτη πίσω από τον Πέτρο Ποροσένκο και τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι. Πάντως, η ίδια παραμένει μέλος του ουκρανικού κοινοβουλίου και ηγέτης του κόμματος «Πατρίδα» – αν και οι πιθανότητές της να διεκδικήσει τελικά την ανώτατη θέση της χώρας φαίνονται μικρότερες από ποτέ. Σύμφωνα με την έρευνα του οργανισμού SOCIS, η Γιούλια Τιμοσένκο θα μπορούσε να συγκεντρώσει μόλις το 6% των ψήφων σε μελλοντικές προεδρικές εκλογές.

Βιτάλι Κλίτσκο

Από όλα τα ονόματα σε αυτή τη λίστα, ο Βιτάλι Κλίτσκο είναι ίσως ο πιο γνωστός στο δυτικό κοινό εκτός από τον νυν Πρόεδρο, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, αν και όχι για την πολιτική του επιρροή. Ο σημερινός δήμαρχος του Κιέβου ήταν ένας παγκοσμίου φήμης πυγμάχος, κερδίζοντας πολλαπλά παγκόσμια πρωταθλήματα βαρέων βαρών μαζί με τον αδελφό του Βλάντιμιρ.

Το 2005, ο Βιτάλι Κλίτσκο – που εξακολουθούσε να είναι ενεργός πυγμάχος βαρέων βαρών – άρχισε τη μετάβασή του στην πολιτική, χρησιμοποιώντας την πλατφόρμα του με μεγάλη επιτυχία εν μέσω της παρθενικής του προσπάθειας να θέσει υποψηφιότητα για τον δημαρχιακό θώκο του Κιέβου. Έμεινε οριακά εκτός στις δημαρχιακές εκλογές του 2006, αλλά ίδρυσε ένα νέο πολιτικό κόμμα με την ονομασία «Ουκρανική Δημοκρατική Συμμαχία για τη Μεταρρύθμιση» το 2010, ενώ συνέχισε να αγωνίζεται στο υψηλότερο επίπεδο. Ο τελευταίος αγώνας του Βιτάλι Κλίτσκο έγινε το 2012, δηλαδή την ίδια χρονιά που εξελέγη στο ουκρανικό κοινοβούλιο ως μέλος του κόμματος που ίδρυσε.

Στη συνέχεια, ο Βιτάλι Κλίτσκο αναδείχθηκε σε βασικό ηγέτη της αντιπολίτευσης κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων το 2014, υποστηρίζοντας δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις και στενότερους δεσμούς με την Ε.Ε. Τον Μάιο του 2014, εξελέγη δήμαρχος του Κιέβου και έχει κερδίσει τη διαρκή υποστήριξη των κατοίκων του, επικρατώντας σε όλες τις επόμενες εκλογές. Έχει θεωρηθεί ως ανθεκτικός ηγέτης της πόλης απέναντι στη ρωσική επιθετικότητα. Ωστόσο, είναι και σφοδρός επικριτής του Βολοντίμιρ Ζελένσκι, τον οποίο έχει κατηγορήσει ότι εμφανίζει «αυταρχικές» τάσεις.

Η πλατφόρμα και η μακροχρόνια υποστήριξη του Βιτάλι Κλίτσκο ως δημάρχου του Κιέβου θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν σε μια μελλοντική προεδρική υποψηφιότητα, αλλά η έρευνα του οργανισμού SOCIS διαπίστωσε ότι ο πρώην πυγμάχος πιθανότατα θα λάμβανε μόνο το 2% των ψήφων σε μια εκλογική αναμέτρηση.

Ποιοι άλλοι είναι πιθανοί υποψήφιοι

Άλλοι πιθανοί υποψήφιοι στις επόμενες ουκρανικές προεδρικές εκλογές σύμφωνα με τον οργανισμό SOCIS περιλαμβάνουν τον ανεξάρτητο βουλευτή, Ντμίτρο Ραζούμκοφ, τον επικεφαλής της Κύριας Διεύθυνσης Πληροφοριών της Ουκρανίας, Κίριλο Μπουντάνοφ, τον ιδρυτή και πρώτο διοικητή του συντάγματος Αζόφ, Αντρίι Μπιλέτσκι, καθώς και τον βουλευτή της «Ευρωπαϊκής Αλληλεγγύης», Ολέξι Χοντσαρένκο.