Ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ άλλαξε στάση την Παρασκευή, δηλώνοντας ότι η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία και ότι το Κίεβο αναμένεται να υπογράψει σύντομα συμφωνία για ορυκτούς πόρους με τις Ηνωμένες Πολιτείες, στο πλαίσιο των προσπαθειών για τον τερματισμό του πολέμου.

Ο Τραμπ είχε δηλώσει την Τρίτη ότι η Ουκρανία «δεν έπρεπε ποτέ να ξεκινήσει» τον πόλεμο πριν από τρία χρόνια, προκαλώντας κύμα επικρίσεων τόσο στο εσωτερικό όσο και διεθνώς. Πιεζόμενος για το θέμα σε συνέντευξή του στο ραδιόφωνο του Fox News την Παρασκευή, αναγνώρισε ότι η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία με εντολή του Ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν.

«Η Ρωσία επιτέθηκε, αλλά δεν έπρεπε να τον αφήσουν να επιτεθεί», είπε ο Τραμπ, προσθέτοντας ότι ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, και ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, θα έπρεπε να είχαν λάβει μέτρα για να αποτρέψουν την εισβολή.

Αργότερα, ο Τραμπ προέβλεψε ότι σύντομα θα επιτευχθεί συμφωνία για τους ορυκτούς πόρους της Ουκρανίας.

«Ελπίζουμε να υπογράψουμε μια συμφωνία σύντομα», δήλωσε ο Τραμπ στους δημοσιογράφους στο Οβάλ Γραφείο, όταν ρωτήθηκε σχετικά.

Σε ξεχωριστή δήλωση την Παρασκευή, ο Ζελένσκι ανέφερε ότι ουκρανικές και αμερικανικές ομάδες εργάζονται πάνω σε ένα σχέδιο συμφωνίας. «Ελπίζω για ένα δίκαιο αποτέλεσμα», είπε σε βιντεοσκοπημένη ομιλία του, μετά από έντονες ανταλλαγές απόψεων αυτή την εβδομάδα μεταξύ των δύο ηγετών.

Ο Τραμπ χαρακτήρισε τον Ζελένσκι «δικτάτορα» την Τετάρτη και προειδοποίησε ότι πρέπει να κινηθεί γρήγορα για να εξασφαλίσει την ειρήνη με τη Ρωσία, η οποία εισέβαλε στην Ουκρανία πριν από σχεδόν τρία χρόνια, διαφορετικά κινδυνεύει να χάσει τη χώρα του.

Η αλλαγή στάσης από τις Ηνωμένες Πολιτείες, τον σημαντικότερο υποστηρικτή της Ουκρανίας, έχει θορυβήσει τους Ευρωπαίους αξιωματούχους και έχει εντείνει τους φόβους ότι το Κίεβο μπορεί να εξαναγκαστεί σε μια ειρηνευτική συμφωνία που θα ευνοεί τον Πούτιν.

Ο Ζελένσκι είχε δηλώσει ότι ο Τραμπ είναι παγιδευμένος σε ένα περιβάλλον παραπληροφόρησης, αλλά αργότερα μετρίασε τις δηλώσεις του, εκφράζοντας την ελπίδα για έναν πιο πραγματιστικό αμερικανικό χειρισμό.

Ο Ζελένσκι απέρριψε την Τετάρτη τις απαιτήσεις των Ηνωμένων Πολιτειών για 500 δισεκατομμύρια δολάρια σε ορυκτό πλούτο από την Ουκρανία ως αντάλλαγμα για τη στρατιωτική βοήθεια, λέγοντας ότι η Ουάσινγκτον δεν έχει παράσχει ούτε κατά διάνοια αυτό το ποσό μέχρι στιγμής και δεν έχει προσφέρει συγκεκριμένες εγγυήσεις ασφαλείας στη συμφωνία.

Η Ουκρανία διαθέτει πολύτιμα κοιτάσματα στρατηγικών ορυκτών που ενδιαφέρουν τις Ηνωμένες Πολιτείες. Σε αυτά περιλαμβάνονται ουράνιο, λίθιο, κοβάλτιο, σπάνιες γαίες και άλλα, τα οποία χρησιμοποιούνται σε εφαρμογές όπως οι μπαταρίες, η τεχνολογία και η αεροδιαστημική.

«Δεν έχουν διαπραγματευτικά χαρτιά, αλλά υιοθετούν σκληρή στάση»

Μιλώντας σε εκδήλωση του Λευκού Οίκου νωρίτερα την Παρασκευή, ο Τραμπ άσκησε κριτική στον Ζελένσκι, ενώ απέφυγε τα αρνητικά σχόλια για τον Πούτιν.

«Είχα πολύ καλές συνομιλίες με τον Πούτιν και όχι τόσο καλές με την Ουκρανία», είπε ο Τραμπ. «Δεν έχουν διαπραγματευτικά χαρτιά, αλλά υιοθετούν σκληρή στάση».

Παράλληλα, οι Ηνωμένες Πολιτείες πρότειναν την Παρασκευή ψήφισμα του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών για την τρίτη επέτειο της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία. Το αμερικανικό σχέδιο τριών παραγράφων, που περιήλθε στην κατοχή του Reuters, εκφράζει θλίψη για την απώλεια ανθρώπινων ζωών κατά τη διάρκεια της «σύγκρουσης Ρωσίας-Ουκρανίας» και καλεί για τον τερματισμό της.

Το Κίεβο και οι Ευρωπαίοι σύμμαχοί του επιδιώκουν τη Δευτέρα να υιοθετηθεί από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ το δικό τους κείμενο, το οποίο καλεί σε αποκλιμάκωση, άμεση παύση των εχθροπραξιών και ειρηνική επίλυση της σύγκρουσης.

Η γερμανική κυβέρνηση ανακοίνωσε την Παρασκευή ότι ο καγκελάριος Όλαφ Σολτς και ο Ζελένσκι συμφώνησαν, σε τηλεφωνική επικοινωνία, ότι η Ουκρανία πρέπει να έχει θέση στο τραπέζι των ειρηνευτικών συνομιλιών.

Ο Πολωνός πρόεδρος, Αντρέι Ντούντα, κάλεσε τον Ζελένσκι να διατηρήσει ήρεμη και εποικοδομητική συνεργασία με τον Τραμπ.

Ο Ντούντα, του οποίου η θητεία λήγει φέτος, ήταν ένας από τους πιο στενούς διεθνείς εταίρους του Τραμπ κατά τη διάρκεια της προεδρίας του (2017-2021) και έχουν χαρακτηρίσει ο ένας τον άλλο φίλο.

Ο Πολωνός πρόεδρος πρόκειται να συναντηθεί με τον Τραμπ στην Ουάσινγκτον το Σάββατο, σύμφωνα με το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων της Πολωνίας PAP.