«Αφού οι κυβερνητικοί εκπρόσωποι παρακολουθούσαν, πώς τα άφησαν όλα να εξελιχθούν τόσο λάθος;». Με αυτά τα λόγια σχολίασε μεταξύ άλλων το πόρισμα του Εθνικού Οργανισμού Διερεύνησης Αεροπορικών και Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων και Ασφάλειας Μεταφορών (ΕΟΔΑΣΑΑΜ), ο ειδικός πραγματογνώμονας και μέλος της επιτροπής διερεύνησης ανεξάρτητων πραγματογνωμόνων των οικογενειών των θυμάτων στα Τέμπη, Κώστας Λακαφώσης.

Ο ίδιος αναφέρεται στα όσα αναγράφονται στο πόρισμα, αναφορικά με τα έλαια σιλικόνης, το άγνωστο καύσιμο που μετέφερε η εμπορική αμαξοστοιχία, το μπάζωμα, τις ευθύνες, τη σύμβαση «717» και τον ελληνικό σιδηρόδρομο που εξακολουθεί να μην είναι ασφαλής.

«Όσα λέει ο ΕΟΔΑΣΑΑΜ, τα λέει το επίσημο ελληνικό κράτος»

Σχολιάζοντας στο iEidiseis όσο αναφέρονται στο πόρισμα του ΕΟΔΑΣΑΑΜ αναφορικά με την -μη- εμπλοκή των ελαίων σιλικόνης στην πυρόσφαιρα η οποία ακολούθησε τη σύγκρουση, ο κ. Λακαφώσης, ανέφερε πως «ο ΕΟΔΑΣΑΑΜ είναι ένας ανεξάρτητος κρατικός φορέας που ερευνά ένα τέτοιο ατύχημα, βάσει της ευρωπαϊκής νομοθεσίας. Όσα λέει ο ΕΟΔΑΣΑΑΜ, τα λέει το επίσημο ελληνικό κράτος. Είναι κρατικό πόρισμα. Επομένως, όταν ένας τέτοιος φορέας αναφέρει πως αποκλείονται τα έλαια σιλικόνης και οτιδήποτε άλλο βρισκόταν στα φορτία ή τον εξοπλισμό των δύο αμαξοστοιχιών, αυτό δεν αφήνει περιθώρια αμφισβήτησης».

Πάντως, το ότι τα έλαια σιλικόνης δεν προκάλεσαν την έκρηξη, δεν ήταν εξ αρχής σαφές σε όλους: «η έκθεση της Πυροσβεστικής ανέφερε πως φταίνε τα έλαια σιλικόνης. Την υπογράφουν τέσσερις πυρονόμοι, δηλαδή υπαξιωματικοί. Αυτοί οι άνθρωποι έχουν τρομερή εμπειρία από οικιακές φωτιές. Παρόλα αυτά, απαιτείται διαφορετική εμπειρία και επιστημονική επάρκεια προκειμένου να εξηγηθεί ένα τόσο σύνθετο και παράξενο φαινόμενο. Το γεγονός ότι κανένας αξιωματικός δεν έβαλε την υπογραφή του σε αυτό το πόρισμα, δείχνει ότι δεν ήταν και πολύ σίγουροι για όσα έγραφαν και προτίμησαν να μην μπλέξουν».

«Μετά από δύο χρόνια τι να βρουν;»

Μετά τη δημοσίευση του πορίσματος του ΕΟΔΑΣΑΑΜ, και την αναφορά σε αυτό πως έχει εξαφανιστεί ένα κομμάτι της δεύτερης μηχανής της εμπορικής αμαξοστοιχίας, ο ειδικός εφέτης ανακριτής Λάρισας, Σωτήρης Μπακαΐμης, έδωσε εντολή σε κλιμάκιο της Διεύθυνσης Αντιμετώπισης Εγκλημάτων Εμπρησμού (ΔΑΕΕ) να μεταβεί στο Κουλούρι για διερεύνηση. Βάσει όσων σχολίασε ο κ. Λακαφώσης, «το κλιμάκιο θα προσπαθήσει να διαπιστώσει όσα έπρεπε από την πρώτη εβδομάδα. Υπάρχουν ελάχιστες ελπίδες ότι θα βρουν κάτι αξιοσημείωτο. Μετά από δύο χρόνια τι να βρουν;».

Για παράδειγμα, «ότι έχει απομείνει από το βαγόνι του κυλικείου, είναι πλέον λαμαρίνες, διασκορπισμένες σε διάφορα σημεία ενός χωραφιού, καθώς έχει τεμαχιστεί από προηγούμενες έρευνες πραγματογνωμόνων».

«Οι 2,5 τόνοι είναι η απαραίτητη ποσότητα καυσίμου»

Αναφορικά με το αν κρίνει ότι ορθώς στο πόρισμα εκτιμήθηκε πως απαιτούνται περίπου 2.500 κιλά καυσίμου υδρογονανθρακών για τις εκρήξεις τριών σταδίων που ακολούθησαν τη σύγκρουση, ο ίδιος ανέφερε πως «η συγκεκριμένη ποσότητα αποτελεί τάξη μεγέθους. Αυτό σημαίνει ότι είναι ένας μέσος όρος κι αυτό που εννοείται, είναι ότι η ποσότητα που υπήρχε δεν ήταν ούτε 300 κιλά, ούτε 20 τόνοι. Οι 2.5 τόνοι είναι η απαραίτητη ποσότητα καυσίμου για να προκαλέσει όσα είδαμε στις κάμερες και τα οποία δεν μπορούν να αμφισβητηθούν. Ακόμη και οι χημικές αναλύσεις μπορούν να μας δώσουν μόνο εκτιμήσεις για ορισμένα ζητήματα, καθώς τα δείγματα πάρθηκαν με καθυστέρηση».

Βάσει όσων σχολίασε σε συνέντευξή του μετά την παρουσίαση του πορίσματος ο πρόεδρος του σιδηροδρομικού τομέα του ΕΟΔΑΣΑΑΜ, Χρήστος Παπαδημητρίου, οι επίμαχοι 2.5 τόνοι του «άγνωστου καυσίμου» που φαίνεται πως μετέφερε η εμπορική αμαξοστοιχία, «θα έπρεπε να είναι μεταξύ της δεύτερης μηχανής και της πρώτης ανοιχτής φορτάμαξας που είχε τις ατσάλινες πλάκες». Σχολιάζοντας αυτή τη δήλωση, ο κ. Λακαφώσης υπογράμμισε πως «δεν υπάρχουν πολλά περιθώρια από γεωγραφικής άποψης να είναι κάπου αλλού. Ξέρουμε ότι δεν βρίσκονταν στα κοντέινερ, επειδή αυτά είναι 60 μέτρα πίσω τη στιγμή της ανάφλεξης και απαιτούνταν 1.5-2 δευτερόλεπτα ώσπου να φτάσουν σε εκείνο το σημείο».

Άλλωστε, «από τα ίχνη στο έδαφος και τον τριγωνισμό από τις εικόνες των καμερών, μπορούμε να πούμε με μεγάλη ακρίβεια από που ξεκίνησε το φαινόμενο κι όντως αυτή είναι η περιοχή που ψάχνουμε».

«Πώς είναι δυνατόν να τα αφήσουν να εξελιχθούν όλα λάθος;»

Σε πρόσφατη συνέντευξη του, ο κ. Χρήστος Παπαδημητρίου ανέφερε πως δεν υπήρχε κάποια κεντρική εντολή για το μπάζωμα που πραγματοποιήθηκε στο σημείο της τραγωδίας. Σχολιάζοντας αυτή τη δήλωση και το αν μπορεί να αποκλειστεί η πιθανότητα σχετικής προφορικής εντολής, ο κ. Λακαφώσης απάντησε πως «η προφορική εντολή δεν μετράει επίσημα. Αυτό που καταγράφεται και από το πόρισμα του ΕΟΔΑΣΑΑΜ, είναι αν υπάρχει πραγματική εντολή: ένα χαρτί, μια απόφαση, μια συνεδρίαση, ή μια επίσημη κατάθεση που κάποιος θα λέει ότι έλαβε την εντολή από κάποιο συγκεκριμένο πρόσωπο. Αυτό δεν υπάρχει».

Αυτό που υπάρχει όμως και αναγράφεται στο πόρισμα είναι ότι «οι κυβερνητικοί εκπρόσωποι ήταν σε ρόλο παρατηρητή και δεν έδιναν οδηγίες. Σε αυτό το γεγονός μπορούν να δοθούν δύο ερμηνείες. Η πρώτη είναι πως είναι αθώοι επειδή δεν έδωσαν οδηγίες. Η δεύτερη όμως είναι πως είναι ένοχοι, επειδή παρακολουθούσαν τα γεγονότα. Πώς είναι λοιπόν δυνατόν να τα αφήσουν να εξελιχθούν όλα λάθος και να μην κάνουν αυτά που έπρεπε;».

«Η ευθύνη του χώρου δίνεται στο γ.γ. Πολιτικής Προστασίας»

Δεν είναι όμως μόνο αυτό: «σε αυτές τις περιπτώσεις, το σχετικό πρωτόκολλο που εφαρμόζεται, είναι το τέταρτο Σχέδιο Διαχείρισης Ανθρώπινων Απωλειών, το οποίο σύμφωνα με ανακοινώσεις του Πυροσβεστικού Σώματος είχε ενεργοποιηθεί από την πρώτη στιγμή. Αυτό πολύ ξεκάθαρα δίνει την ευθύνη του χώρου στον γενικό γραμματέα Πολιτικής Προστασίας. Και μάλιστα λέει πως σε έκτακτες περιπτώσεις, αν αυτός δεν βρίσκεται στο σημείο, μπορεί να αντικατασταθεί προσωρινά από τον οικείο Περιφερειάρχη, μέχρι να έρθει και να αναλάβει την ευθύνη του χώρο. Αν λοιπόν αυτό δεν έγινε, πρέπει κάποιος να μας πει γιατί δεν έγινε. Όλα αυτά θα αξιολογηθούν πλέον στη δικαστική αίθουσα».

Υπενθυμίζεται πως σε βάρος του πρώην γ.γ. Πολιτικής Προστασίας Βασίλη Παπαγεωργίου, ο οποίος υπέβαλε την παραίτησή του προ ολίγων ημερών, έχει ασκηθεί ποινική δίωξη για αλλοίωση του χώρου δυστυχήματος. Στην επιστολή παραίτησής του, ο ίδιος ανέφερε πως δεν φέρει καμία ευθύνη «ως προς τις τυχόν επιχειρησιακές πράξεις ή παραλείψεις που αφορούν το πεδίο του δυστυχήματος».

«Δουλειά των τεχνικών δεν είναι η εξέταση της “717” αλλά της επίδρασής της»

Απαντώντας στο ερώτημα αν θεωρεί πως ορθώς δεν εξετάστηκαν στο πόρισμα οι λόγοι μη υλοποίησης της σύμβασης 717, ο κ. Λακαφώσης ανέφερε πως «δεν είναι δουλειά των τεχνικών πραγματογνωμόνων να εξετάσουν την “717”, αλλά την επίδρασή της. Δηλαδή, αν υπήρχε σύστημα σηματοδότησης, σχεδόν σίγουρα θα είχε αποφευχθεί η σύγκρουση, επειδή θα απαιτούνταν και οι τέσσερις μηχανοδηγοί να αγνοήσουν και από τη μια και από την άλλη μεριά τη σύγκρουση. Αντίστοιχα, αν υπήρχε σύστημα τηλεδιοίκησης, που “πατάει” πάνω στο σύστημα σηματοδότησης, οι σταθμάρχες στο Κέντρο Ελέγχου Κυκλοφορίας Λάρισας θα είχαν αντιληφθεί εγκαίρως ότι κάτι δεν πάει καλά. Εάν πάλι είχαμε το σύστημα ETCS, το τρένο θα φρέναρε αυτόματα, ότι κι αν έκαναν όλοι οι υπόλοιποι εμπλεκόμενοι. Αν αυτά αποτελούν μέρος μιας σύμβασης, αυτό είναι θέμα των δικηγόρων. Οι τεχνικοί εξέτασαν τα επιμέρους κομμάτια που έχουν φτιαχτεί ή όχι».

«Γνωρίζουμε τι συνέβη σε κάθε σημείο του τρένου»

Σχετικά με το αν ορθώς δόθηκε στο πόρισμα η εκτίμηση πως 5-7 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους από τη φωτιά, ο κ. Λακαφώσης απάντησε πως «έχουμε κάνει κι εμείς αναλυτική έρευνα στο ζήτημα. Γνωρίζουμε με πολύ συγκεκριμένα στοιχεία που δεν πρέπει να συζητούνται δημόσια πως πέντε άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους από τη φωτιά, ενώ είχαν επιζήσει και είχαν αντίληψη αυτού που τους ερχόταν. Γνωρίζουμε τι συνέβη σε κάθε σημείο του τρένου. Σε πολλά σημεία του τρένου, δεν υπήρχε κανένα περιθώριο επιβίωσης. Τώρα αν σε ένα συγκεκριμένο σημείο 2-3 άνθρωποι παραπάνω έχασαν τη ζωή τους με τον ίδιο τρόπο, αυτό ενδεχομένως να μην το αποδείξουμε ποτέ».

«Τα χρήματα δεν ήταν διαθέσιμα από τον κρατικό προϋπολογισμό»

Στο πόρισμα του ΕΟΔΑΣΑΑΜ αναγράφονται επίσης οι πολλές παθογένειες που εξακολουθούν να υφίστανται έως σήμερα στον ελληνικό σιδηρόδρομο. Είναι άλλωστε ενδεικτικό ότι, όπως αναγράφεται, «ο ΟΣΕ λειτουργεί σήμερα με περίπου το 45% του προσωπικού που θα έπρεπε να διαθέτει σύμφωνα με το οργανόγραμμά του».

Υπό αυτό το πρίσμα ο κ. Λακαφώσης σχολίασε ότι ακόμη και σήμερα, «ο ΟΣΕ δεν μπορεί να είναι ασφαλής. Γνωρίζω ότι η προηγούμενη διοίκηση του ΟΣΕ είχε κάνει μια μελέτη για το ελάχιστο ετήσιο κόστος προκειμένου να κινείται ο σιδηρόδρομος με ασφάλεια. Αυτά τα χρήματα όμως δεν ήταν διαθέσιμα από τον κρατικό προϋπολογισμό. Όταν αρχίζεις και κόβεις όμως, αυτό έχει ως αποτέλεσμα την υποβάθμιση της ασφάλειας».

«Τα τρένα πάνε με την ελπίδα ότι έχει γίνει σωστά η συνεννόηση»

Ειδικά σε ότι αφορά το προσωπικό, «οι βάρδιες δεν έβγαιναν κι αυτός είναι ο λόγος που ένας νέος σταθμάρχης βρέθηκε εκείνο το βράδυ να κάνει βάρδια στον κεντρικό σταθμό Λάρισας. Εάν κάποιος κοβόταν έπειτα από αξιολόγηση, επειδή θα κρινόταν ότι δεν ήταν καλός, την επόμενη ημέρα δεν θα υπήρχε κάποιος να μπει στη θέση του. Πώς να αξιολογήσεις λοιπόν όταν δεν έχεις αντικαταστάτες;».

Άλλωστε, «υπάρχουν ακόμη σημεία στο σιδηροδρομικό δίκτυο, -λιγότερα από το 2023 αλλά υπάρχουν-, όπου τα τρένα εξακολουθούν να πηγαίνουν με 160 χλμ/ώρα, χωρίς φωτοσήματα, χωρίς τηλεδιοίκηση, χωρίς τίποτα. Πάνε μόνο με την ελπίδα ότι έχει γίνει σωστά η συνεννόηση μεταξύ των σταθμαρχών και δεν θα γίνει κάποιο λάθος. Επίσης, οι μηχανοδηγοί όταν πάρουν πλέον μια οδηγία από τον σταθμάρχη, θα καλέσουν τον συνάδελφό τους που έρχεται από την άλλη μεριά για να τον ρωτήσουν που βρίσκεται. Δηλαδή, επιβεβαίωση της διαχείρισης της κυκλοφορίας με κινητά τηλέφωνα. Αυτός όμως δεν είναι τρόπος λειτουργίας ενός σιδηροδρόμου κι ενός κράτους».

The post Κ. Λακαφώσης στο iEidiseis.gr: «Αφού ήταν παρατηρητές, πώς τα άφησαν όλα να εξελιχθούν λαθος»; appeared first on ieidiseis.gr.