Η επίθεση, διά του βανδαλισμού, του βουλευτή της Νίκης, Νίκου Παπαδόπουλου, σε – «βέβηλα όπως ο ίδιος τα χαρακτήρισε – έργα τέχνης, στην Εθνική Πινακοθήκη, δεν ήταν το πρώτο χτύπημα λογοκρισίας που δέχεται η Τέχνη και ο Πολιτισμός στη χώρα μας. Και σίγουρα δεν θα είναι και το τελευταίο.

Πάντα θα υπάρχουν αυτοί που για δικούς τους λόγους προπαγανδίσουν την αφοσίωσή τους στα… χρηστά ήθη και στο τρίπτυχο πατρίς – θρησκεία – οικογένεια και πάντα θα υπάρχει εκείνο το θρησκόληπτο κοινό που τους ακολουθεί, πρόσφορο ακόμα και για άσκηση βίας.

Το iEidiseis.gr θυμάται έξι ακόμα περιπτώσεις που η Τέχνη και ο Πολιτισμός μπήκαν στο «στόχαστρο» κάποιων, έχοντας ως «όπλο» είτε την ελληνική σημαία, είτε την Ορθοδοξία.

Ξύλο και δακρυγόνα το 1988 για τον «Τελευταίο Πειρασμό» του Σκορσέζε

Τον Οκτώβριο του 1988 η πρεμιέρα της ταινίας «Ο τελευταίος πειρασμός» του Μάρτιν Σκορσέζε συνοδεύτηκε με ξύλο, δακρυγόνα, εισαγγελείς, απειλητικά μηνύματα και βάρβαρες επιθέσεις στις κινηματογραφικές αίθουσες που τόλμησαν να την προβάλουν.

Η ταινία, βασισμένη στο ομώνυμο βιβλίο του Νίκου Καζαντζάκη, απεικονίζει τη ζωή του Ιησού Χριστού και τον αγώνα του με διάφορες μορφές πειρασμών, όπως τον φόβο, την αμφιβολία, την κατάθλιψη, την απροθυμία και τη λαγνεία.

Η ταινία ξεσήκωσε κύμα οργής στις τάξεις των θρησκόληπτων μαζών για το «αιρετικό» περιεχόμενό της, προβαίνοντας σε συγκεντρώσεις και βανδαλισμούς.

Έγιναν και μεμονωμένοι βανδαλισμοί, όπως για παράδειγμα αυτής που κατέγραψε, τότε, η εφημερίδα «Τα Νέα». Ένας 35χρονου που έκοψε με ξυράφι την οθόνη, ενώ ετοιμαζόταν να βάλει φωτιά με τον αναπτήρα του σε ένα μπουκάλι οινόπνευμα.

Η Ιερά Σύνοδος είχε ζητήσει την απαγόρευσή της, ενώ αίτημα για ασφαλιστικά μέτρα κατέθεσαν 10 οργανώσεις και μεμονωμένα άτομα, όπως ο Ιερός Σύνδεσμος Κληρικών Ελλάδας, η Πανελλήνια Ένωση Θεολόγων, η Πανελλήνια Ένωση Γονέων «Χριστιανική Αγωγή», ο Σύλλογος Ορθοδόξου Ιεραποστολικής Δράσεως, η Πανελλήνια Ορθόδοξη Ένωση, ο Ορθόδοξος Χριστιανικός Σύλλογος, η Ένωση Πολυτέκνων Αθηνών, ο Σύνδεσμος Φοιτητών «Ασπίς της Ορθοδοξίας», ο κληρικός Νικόλαος Φίλιας και η Θεολόγος Ευσταθία Σωτηρίου.

Το Μονομελές Πρωτοδικείο Αθηνών πήρε τη σκανδαλώδη απόφαση να σταματήσουν οι προβολές της ταινίας στους κινηματογράφους. Όχι, όμως, πριν αυτή προλάβει να κόψει πάνω από 160.000 εισιτήρια, εκμεταλλευόμενη τη «διαφήμιση» που της έγινε.

Ο Έβερτ, ο Καρατζαφέρης και η απομάκρυνση του πίνακα «Asperges Me»

Το 2003, την εποχή των «παχιών αγελάδων» και λίγους μήνες πριν τους Ολυμπιακούς Αγώνες, ένας… βλάσφημος Βέλγος κόλασε τη χριστιανική υπερηφάνεια κάποιων. Ο Thierry de Cordier εξέθεσε στη διεθνή έκθεση OUTLOOK, στο Γκάζι, τον πίνακα «Asperges Me» που παρουσίαζε τον Εσταυρωμένο και εμπρός του έναν φαλλό να εκσπερματίζει.

Ο καλλιτέχνης δήλωσε πως με αυτόν τον τρόπο επιχείρησε να καταγγείλει την παιδοφιλία που και τότε ανθούσε στους κόλπους του καθολικού κλήρου. Μάταιος κόπος. Η πρόκληση είχε συντελεστεί και η δημόσια αντίδραση υπήρξε άμεση. Ο Μιλτιάδης Έβερτ αρχικά και στη συνέχεια ο Καρατζαφέρης και ο αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος κίνησαν μείζον σκάνδαλο και απαίτησαν να κατέβει το έργο. Στην απαίτηση αυτή συμμορφώθηκε το Υπουργείο Πολιτισμού και δεν εναντιώθηκε ο επιμελητής της έκθεσης.

Η εικαστική κοινότητα κατήγγειλε μαχητικά τη λογοκρισία. Έγινε λόγος επί μακρόν για την αυτονομία της τέχνης και την υποχρέωσή της να οριοθετεί τον δικό της πολιτικό χώρο.

Κατάσχεση του βίντεο – έργου τέχνης από τη διεθνή έκθεση Αrt Αthina

Το βίντεο – έργο τέχνης, «Εθνικός Ύμνος», της ντοκιμαντερίστριας και συγγραφέως, Εύας Στεφανή, κόρη του πρώην υπουργού Υγείας του ΠΑΣΟΚ, Κώστα Στεφανή, έπεσε θύμα λογοκρισίας το 2007 και κατασχέθηκε από τη διεθνή έκθεση Αrt Αthina, προκαλώντας έντονες αντιδράσεις.

Αστυνομικοί κατάσχεσαν το έργο από τον χώρο της Ηelexpo, μετά από ανώνυμη καταγγελία περί «προσβολής εθνικών συμβόλων». Φεύγοντας πήραν μαζί τους, εκτός από το «προσβλητικό» έργο, τον γενικό διευθυντή της έκθεσης, Μιχάλη Αργυρού, για να δώσει εξηγήσεις, βάσει νόμου του 1931!

Το έργο κατασχέθηκε ως αποδεικτικό υλικό, ο διευθυντής πέρασε τη νύχτα στο κρατητήριο μέχρι να αφεθεί την επόμενη μέρα ελεύθερος με εντολή εισαγγελέα για να παρουσιαστεί στο μονομελές πλημμελειοδικείο, όπου αθωώθηκε. «Η αφαίρεση έργου τέχνης από μια έκθεση είναι σε κάθε περίπτωση απαράδεκτη», είπε στα «Νέα» η Εύα Στεφανή.

Επεισόδια από Χρυσαυγίτες και μέλη παραθρησκευτικών οργανώσεων στο Χυτήριο

Τον Οκτώβριο του 2012 ομάδα περίπου 200 ατόμων, με πρωταγωνιστές βουλευτές της Χρυσής Αυγής, έκαναν «ντου» στο θέατρο Χυτήριο, στην Ιερά Οδό, διαμαρτυρόμενοι για την παράσταση «Corpus Christi». Κάποιοι εξ αυτών, καταφέρνοντας να «σπάσουν» την «αλυσίδα» που είχαν δημιουργήσει οι αστυνομικοί, ξυλοκόπησαν και χλεύασαν τους θεατές που περίμεναν να δουν τη δουν. Κάποιοι άλλοι συνεπλάκησαν με τους αστυνομικούς και έριξαν γιαούρτια στην είσοδο του «Χυτηρίου».

Τα επεισόδια και τους ξυλοδαρμούς πολιτών κατήγγειλαν η κυβέρνηση, ο ΣΥΡΙΖΑ, το ΠΑΣΟΚ, η ΔΗΜΑΡ, το ΚΚΕ και το Σωματείο Ελλήνων Ηθοποιών.

Ο, τότε, υπουργός Δικαιοσύνης, Αντώνης Ρουπακιώτης, με επιστολή του προς τον εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, Ιωάννη Τέντε, ζήτησε να ενημερωθεί εάν ειδοποιήθηκε ο εισαγγελέας υπηρεσίας για τα χθεσινά επεισόδια στο θέατρο «Χυτήριο» και, αν ναι, γιατί δεν παρενέβη. Παράλληλα, ο κ. Ρουπακιώτης ζήτησε από τον κ. Τέντε να αξιολογήσει «εάν συντρέχει περίπτωση διάπραξης του αδικήματος της παράλειψης καθήκοντος εκ μέρους των αστυνομικών οργάνων, σε σχέση με την απελευθέρωση συγκεκριμένου άνδρα, την ώρα που αστυνομικές δυνάμεις τον προσήγαγαν σε υπηρεσιακό λεωφορείο, από βουλευτή της Χρυσής Αυγής».

Μερικές εβδομάδες πριν συμβούν όλα τα παραπάνω, τρεις ηθοποιοί είχαν συλληφθεί μετά από μήνυση δυο δικηγόρων που είχαν δώσει το «παρών» στη γενική πρόβα πριν την πρεμιέρα. Οι τρεις ηθοποιοί αφέθηκαν ελεύθεροι με παρέμβαση του εισαγγελέα. Δύο μέρες πριν, στις 7 Ιουνίου 2012, η Ιερά Σύνοδος είχε χαρακτηρίσει το έργο «βλάσφημο». Υποστήριζε ότι η παράσταση δυσφημίζει το «θεανδρικό πρόσωπο του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού» και προέτρεπε «τον λαό να το αποδοκιμάσει».

Μπογιές, αγιασμός και τελικά «αποκαθήλωση» για το άγαλμα Phylax, στο Π. Φάληρο

Αφού του έριξαν μπογιές, του έκαναν αγιασμό, τελικά ακραίοι Χριστιανοί «αποκαθήλωσαν» το δαιμόνιο άγαλμα «Phylax» του Κωστή Γεωργίου που τοποθετήθηκε τον Δεκέμβριο του 2017 στο Παλαιό Φάληρο. Η τοποθέτησή του βρήκε την άμεση αντίδραση ενοριτών της του Ιερού Ναού Παναγίας Μυρτιδιωτίσσης του Π. Φαλήρου, στέλνοντας μάλιστα σχετική επιστολή στον τότε δήμαρχο της πόλης, Διονύση Χατζηδάκη. Η συνέχεια; Ομάδα ατόμων, περίπου 10-15 τον αριθμό, πήγαν στο σημείο με δύο οχήματα, το ένα φορτηγό.

Αφού αποβιβάστηκαν, έδεσαν το γλυπτό με σκοινιά και το κατεδάφισαν. Ιδιοκτήτης καντίνας που βρίσκεται σε κοντινή απόσταση, εξέφρασε τη διαμαρτυρία του για τις κινήσεις τους και δέχτηκε απειλές. «Αν ειδοποιήσεις την αστυνομία, θα σου κάψουμε την καντίνα» τον προειδοποίησαν. Οι δράστες φορούσαν κουκούλες και τα οχήματα δεν έφεραν πινακίδες. Μόλις το γλυπτό έπεσε στο έδαφος, εξαφανίστηκαν.

Απόσυρση της ροζ ελληνικής σημαίας από το Προξενείο Νέας Υόρκης

Την απόσυρση του έργου που απεικόνιζε την ελληνική σημαία με ροζ χρώμα, η οποία είχε τοποθετηθεί σε χώρο του Γενικού Προξενείου, στο πλαίσιο της έκθεσης της Γεωργίας Λαλέ με θέμα την ενδοοικογενειακή βία και τα εγκλήματα με θύματα γυναίκες ζήτησε το Υπουργείο Εξωτερικών και ο Γιώργος Γεραπετρίτης τον Δεκέμβριο του 2023.

Επρόκειτο για ένα από τα έργα της έκθεσης, με τίτλο «Neighborhood Guilt» (Ενοχές της Γειτονιάς), το οποίο ήταν δημιούργημα με την χρήση κλινοσκεπασμάτων από γυναίκες – θύματα βίας, τα οποία είναι δωρεά δικών τους ανθρώπων, με κεντρικό άξονα τη στηλίτευση του φαινομένου των γυναικοκτονιών στην Ελλάδα, αλλά και της ενδοοικογενειακής βίας εις βάρος γυναικών που, σε πολλές περιπτώσεις, δεν γίνονται γνωστές.

Το θέμα ανακίνησε ο επικεφαλής του κόμματος «Νίκη», Δημήτρης Νατσιός κατά την ομιλία του στην Βουλή των Ελλήνων:  «Είναι δυνατόν να παρουσιάζεται η σημαία μας με ροζ χρώμα, να διακωμωδείται το εθνικό μας σύμβολο; Η σημαία αλλάζει χρώμα, μόνον όταν βαφτεί κόκκινη από το αίμα των αγώνων του λαού μας» είχε πει χαρακτηριστικά.

The post Όταν η Τέχνη προκαλεί θύελλες: Από τον «Πειρασμό» του Ν. Καζαντζάκη στα έκτροπα της Πινακοθήκης appeared first on ieidiseis.gr.