Καταρρέουσες αγορές, δασμοί, προβλέψεις ύφεσης και η κωλοτούμπα των κωλοτούμπων. Μετά από μια εβδομάδα γεμάτη χαοτικές εξελίξεις, ο Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, Ντόναλντ Τραμπ, κήρυξε προσωρινή εκεχειρία στον παγκόσμιο εμπορικό του πόλεμο. Ελπίζουμε να καταφέρατε να παρακολουθήσετε τις εξελίξεις.

Ενώ μεγάλο μέρος του κόσμου (εκτός φυσικά από την Κίνα, που έχει δεχθεί το μεγαλύτερο πλήγμα από τους δασμούς) αναστέναξε με ανακούφιση μετά την παύση των πιο έντονων οικονομικών πιέσεων από τον Τραμπ, όλοι παρακολουθούν στενά για να δουν αν θα τηρήσει τον λόγο του.

Λοιπόν, αν δεν καταφέρατε να παρακολουθήσετε, ας δούμε πως καταγράφει το Politico τα πάντα. Πώς εξελίχθηκε η «κωλοτούμπα» του Τραμπ για τους δασμούς, τι σήμαινε, γιατί συνέβη — και, το σημαντικότερο, τι πρόκειται να ακολουθήσει.

Tι συνέβη τελικά;

Με μια αιφνιδιαστική μεταστροφή την Τετάρτη, ο Τραμπ ανακοίνωσε προσωρινή εκεχειρία στον εμπορικό του πόλεμο, με τους λεγόμενους «ανταποδοτικούς δασμούς» σε όλες τις χώρες εκτός της Κίνας να «παγώνουν» για 90 ημέρες.

Η απότομη αλλαγή πορείας ήρθε μετά από χάος στις χρηματαγορές και διπλωματικές διαμαρτυρίες — από το Βερολίνο μέχρι το Πεκίνο — σχετικά με τα σχέδιά του να επιβάλει επώδυνους παγκόσμιους δασμούς, από 10% έως και 50%.

Αν και δεν παραδέχθηκε ρητά ότι η χρηματοοικονομική αναστάτωση ήταν ο λόγος για την αναστροφή της πολιτικής του, ο Τραμπ παραδέχτηκε την Τετάρτη ότι οι αγορές έμοιαζαν «αρκετά κακόκεφες» και ότι ο κόσμος είχε αρχίσει να «ανησυχεί λιγάκι».

Παρότι υποχώρησε από τους περισσότερους σχεδιαζόμενους δασμούς προς το παρόν, δήλωσε σε ανάρτησή του στο Truth Social ότι θα διατηρήσει έναν βασικό δασμό 10% σε όλες τις χώρες — κάτι που παραμένει υψηλότερο από σχεδόν οποιοδήποτε άλλο δασμολόγιο στην ιστορία.

Και… κατέρρευσαν οι αγορές

Οι «άνθρωποι του χρήματος» δεν πήραν καθόλου καλά την αρχική επιβολή δασμών από τον Τραμπ — για να το θέσουμε κομψά.

Καθώς προχωρούσε η εβδομάδα, ο δείκτης S&P 500, που παρακολουθεί την απόδοση 500 από τις μεγαλύτερες εισηγμένες εταιρείες στις ΗΠΑ, υποχώρησε σχεδόν κατά 13%. Αυτό μεταφράστηκε σε απώλεια τρισεκατομμυρίων δολαρίων από τη συνολική χρηματιστηριακή αξία, ενώ μετοχές εμβληματικών εταιρειών, όπως η Apple και η Meta (θα επανέλθουμε σε αυτές με άλλο αστείο τρόπο αργότερα), κατέρρευσαν.

Οι διευθύνοντες σύμβουλοι μεγάλων επενδυτικών τραπεζών άρχισαν να εκπέμπουν σήμα κινδύνου για επικείμενη ύφεση, και ο πανικός εξαπλώθηκε στα χρηματιστήρια του Λονδίνου, του Παρισιού και του Τόκιο, όλα τους βυθισμένα στο κόκκινο.

Στο τέλος, όμως, δεν ήταν οι μετοχές που έκαναν τον Τραμπ να αλλάξει στάση, αλλά τα αμερικανικά κρατικά ομόλογα — τα εμπορεύσιμα «σου χρωστάω» της αμερικανικής κυβέρνησης.

«Παρακολουθούσα την αγορά ομολόγων», είπε ο Τραμπ. «Η αγορά ομολόγων είναι πολύ ύπουλη. Την παρακολουθούσα. Αλλά αν τη δείτε τώρα, είναι υπέροχη».

Κανονικά, όταν οι μετοχές πέφτουν, τα ομόλογα ανεβαίνουν — θεωρούνται ασφαλές καταφύγιο σε περιόδους αναταραχής. Αλλά κάποιες φορές, όταν τα πράγματα είναι πραγματικά άσχημα (το βάζουμε και με κεφαλαία, όπως στα social του Τραμπ: REALLY BAD), και οι μετοχές και τα ομόλογα πουλιούνται μαζικά. Αυτό συνέβη στο αποκορύφωμα της πανδημίας του Covid — και συνέβη ξανά τώρα.

Μια κατάρρευση στην αγορά των 29 τρισ. $ αμερικανικών ομολόγων θα μπορούσε να προκαλέσει μια καταστροφική χρηματοπιστωτική κρίση. Ήταν τα ομόλογα, άλλωστε, που «γονάτισαν» την σύντομη πρωθυπουργία της Λιζ Τρας στο Ηνωμένο Βασίλειο — και ήταν τα ομόλογα που ανάγκασαν και τον Τραμπ να κάνει πίσω.

Η Ε.Ε. αντεπιτίθεται — ή μήπως όχι;

Μετά τη λεγόμενη «Ημέρα Απελευθέρωσης» του Τραμπ, η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, υπενθύμισε στον Τραμπ ότι η Ε.Ε. «ολοκλήρωνε ήδη το πρώτο πακέτο αντιμέτρων ως απάντηση στους δασμούς στον χάλυβα».

Στις 7 Απριλίου, ο Επίτροπος Εμπορίου της Ε.Ε., Μαρός Σέφτσοβιτς, συναντήθηκε με υπουργούς της Ένωσης στο Λουξεμβούργο για να συζητήσουν το προσχέδιο της λίστας με τα αντίμετρα. Τόνισε ότι η απάντηση του μπλοκ ήταν «πολύ σταδιακή, περιορισμένη μόνο στον χάλυβα και το αλουμίνιο».

Με βάση όσα συνέβησαν στη συνέχεια, αυτή φαίνεται να ήταν μια σοφή προσέγγιση.

«Το σημαντικό εδώ είναι να αντιδράσει η Ευρώπη με ψυχραιμία και σύνεση», δήλωσε ο Υπουργός Εξωτερικών της Ιρλανδίας, Σάιμον Χάρις, στη συνάντηση. «Ο χρόνος είναι κάπως με το μέρος μας. Πρέπει να κινηθούμε βήμα-βήμα. Και αυτό θα κάνουμε.»

Δύο μέρες αργότερα, οι χώρες-μέλη της Ε.Ε. ενέκριναν σχεδόν ομόφωνα την επιβολή ανταποδοτικών δασμών σε αμερικανικά προϊόντα αξίας σχεδόν 21 δισεκατομμυρίων ευρώ. Ανάμεσά τους περιλαμβάνονται και πολιτικά ευαίσθητα προϊόντα, όπως σόγια από τη Λουιζιάνα.

Όλα για την Κίνα;

Στην ίδια ανάρτηση στο Truth Social, όπου ανακοίνωσε ότι χαλαρώνει τους παγκόσμιους δασμούς, ο Τραμπ δήλωσε επίσης ότι θα αυξήσει τους ήδη εξαιρετικά υψηλούς δασμούς στην Κίνα στο 125%, κατηγορώντας τη χώρα για «εκμετάλλευση των ΗΠΑ».
Προσφέροντας αναστολή στους υπόλοιπους κόσμους ενώ «πιέζει» το Πεκίνο, ο Τραμπ φαίνεται να προετοιμάζει το έδαφος για έναν πιο στοχευμένο εμπορικό πόλεμο, αυτόν που θέτει τις δύο μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου απέναντι η μία στην άλλη.

Ένα από τα κίνητρα του Τραμπ για να χαλαρώσει τους απειλούμενους δασμούς ήταν ότι οι περισσότερες χώρες δεν αντέτειναν. Μοναδική εξαίρεση ήταν η Κίνα, η οποία νωρίτερα είχε ανταπαντήσει με δασμούς 84% στα αμερικανικά προϊόντα, κάτι που ο Τραμπ χαρακτήρισε «αποκορύφωμα ασέβειας».

Ωστόσο, λίγες ώρες πριν την αναδίπλωσή του, η Ε.Ε., η οποία είχε δεχτεί δασμό 20% στα προϊόντα της, αντέτεινε με δικούς της ανταποδοτικούς δασμούς — αλλά μόνο στον χάλυβα και το αλουμίνιο.

Όταν δημοσιογράφος πίεσε τον Τραμπ για τους δασμούς της Ε.Ε. την Τετάρτη, φάνηκε να εκπλήσσεται όταν έμαθε για την αντίποινα, χαρακτηρίζοντας την «άσχημο χρονισμό». Ο Υπουργός Εμπορίου, Χάουαρντ Λούτνικ, επενέβη γρήγορα για να προσθέσει ότι η Ε.Ε. δεν είχε ακόμα ενεργοποιήσει τους δασμούς της, κάτι που φάνηκε να ηρεμεί τον Τραμπ.

Έτσι, παραμένει κάποια σύγχυση σχετικά με το αν ο πρόεδρος τελικά θα αποφασίσει να γίνει πιο ελαστικός με τις Βρυξέλλες.
Η φον ντερ Λάιεν και η Κομισιόν επιβεβαίωσαν την Πέμπτη ότι τα αντίμετρα της Ε.Ε. θα παραμείνουν επίσης σε αναστολή για 90 ημέρες — δίνοντας και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού άφθονο χρόνο για διαπραγματεύσεις.

Υπάρχει και η ενέργεια

Την Τρίτη, ο Τραμπ κάλεσε την Ε.Ε. να δαπανήσει επιπλέον 350 δισεκατομμύρια δολάρια για αμερικανικά ορυκτά καύσιμα, προκειμένου να αντιμετωπιστεί η ανισορροπία στο διατλαντικό εμπόριο — ποσό που ισοδυναμεί με την ετήσια παραγωγή πετρελαίου των ΗΠΑ με τις τρέχουσες τιμές.

Διπλωμάτες και αξιωματούχοι από την Ευρώπη έχουν πραγματοποιήσει επανειλημμένα ταξίδια στην Ουάσινγκτον τους τελευταίους μήνες, προσπαθώντας να πείσουν τον Λευκό Οίκο να προχωρήσει στην αγορά περισσότερου αερίου ώστε να αποφευχθεί ένας εμπορικός πόλεμος. Αξιωματούχοι που συμμετείχαν στις συνομιλίες δήλωσαν στο POLITICO ότι ένιωσαν απογοητευμένοι από την προφανή αδιαφορία της κυβέρνησης να καταλήξει σε συμφωνία.

Σε συνέντευξή του την περασμένη εβδομάδα, ο Υπουργός Εξωτερικών της Τσεχίας, Γιάν Λιπάβσκι, είπε ότι η ομάδα του Τραμπ είχε «πολιτικούς» λόγους για να επιβάλει δασμούς και ότι οι «διαπραγματεύσεις πριν την ‘Ημέρα Απελευθέρωσης’ δεν κατάφεραν να αλλάξουν αυτή την απόφαση». Τώρα, με την αναστολή των δασμών για 90 ημέρες, η Ε.Ε. εντείνει τις προσπάθειές της να εξασφαλίσει συμφωνία για την αγορά περισσότερου αερίου.

Έχει αντίκτυπο και στη δουλειά της Ε.Ε. σε άλλους τομείς

Η εμπορική σύγκρουση έχει επηρεάσει και άλλες κρίσιμες πολιτικές περιοχές.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καθυστερεί τις αποφάσεις για την επιβολή προστίμων σε αμερικανικούς τεχνολογικούς κολοσσούς, στο πλαίσιο των κανόνων για τον ψηφιακό ανταγωνισμό, κάτι που έχει πυροδοτήσει εικασίες ότι η εκτελεστική εξουσία της Ε.Ε. αναβάλλει τις κινήσεις της, προσπαθώντας να ξεπεράσει τις εμπορικές εντάσεις.

Τα πρόστιμα κατά της Apple και της Meta, η οποία κατέχει το Facebook και το Whatsapp, σίγουρα θα προκαλούσαν σημαντική αντίδραση από τη διοίκηση των ΗΠΑ και τους συμμάχους της στο Κογκρέσο.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναμενόταν να εκδώσει αποφάσεις για τρεις έρευνες διάρκειας ενός έτους σχετικά με παραβιάσεις του ψηφιακού νόμου της Ε.Ε. (Digital Markets Act) από το τέλος Μαρτίου, μια προθεσμία για την οποία η Επίτροπος Ανταγωνισμού, Τερέσα Ριμπέρα, είχε δεσμευτεί νωρίς φέτος.

Αυτή η προθεσμία έχει περάσει και τα πρόστιμα δεν έχουν ακόμη επιβληθεί.

Merci, από το Παρίσι

Θα έδειχνε αδυναμία αν η Ευρώπη στείλει ένα ευχαριστήριο σημείωμα στον Ντόναλντ Τραμπ, αναρωτιέται η Ευρώπη;

Αν όχι, ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν θα πρέπει να σκεφτεί να στείλει ένα στον «καλό του φίλο». Η Γαλλία δεν μπορεί να αντέξει έναν εμπορικό πόλεμο, καθώς αντιμετωπίζει μια σειρά από κρίσεις που έχουν αποκαλύψει θεμελιώδη ρωγμές στη 66χρονη Πέμπτη Δημοκρατία — το όνομα του τρέχοντος συστήματος διακυβέρνησης της χώρας.

Ωστόσο, το χάος στο εσωτερικό της χώρας δεν σημαίνει ότι ο Μακρόν, ο οποίος δεν φοβήθηκε ποτέ να αναλάβει επικίνδυνες πολιτικές κινήσεις, δεν είναι έτοιμος να πολεμήσει τη φωτιά με τη φωτιά. Ως μία από τις πιο ηχηρές φωνές στην Ευρώπη που πιέζει για μια ενωμένη και πιο δυναμική απάντηση στις εμπορικές απειλές, το να επιστρέψει ήσυχα στην Ουάσινγκτον δεν θα ήταν το χαρακτηριστικό του Γάλλου προέδρου.

Στις ώρες που ακολούθησαν την «Ημέρα Απελευθέρωσης», ο Μακρόν συγκέντρωσε τα ενδιαφερόμενα μέρη στο Μέγαρο των Ηλυσίων για να συζητήσουν την κατάσταση και στη συνέχεια κάλεσε δημόσια όλες τις εταιρείες εντός της Ε.Ε. να σταματήσουν τις επενδύσεις στις ΗΠΑ «μέχρι να ξεκαθαρίσουμε τα πράγματα».

Ακόμα και μερικοί από τους δασμούς να έχουν καθυστερήσει, ο Μακρόν πιθανότατα θα συνεχίσει να κηρύττει το ευαγγέλιο της ενότητας στις Βρυξέλλες, ενώ η κυβέρνησή του εργάζεται για να διαμορφώσει μια συμφωνία πιο ευνοϊκή για τη Γαλλία (ρίξτε μια ματιά σε ό,τι συνέβη με το αμερικανικό μπέρμπον).

Για την ώρα, όμως, η κρίση αποφεύχθηκε.

«Λοιπόν, Εμανουέλ, φαίνεται ότι ήρθε η ώρα να στείλεις ένα μπουκάλι από το καλύτερο κρασί σου στον Λευκό Οίκο (ακόμα κι αν ο τρέχων ένοικος είναι νηφάλιος) και να αναλάβεις τα άμεσα προβλήματα που αντιμετωπίζει η χώρα σου. Αλλά μην ξεχάσεις να βάλεις μια υπενθύμιση 90 ημερών στο τηλέφωνό σου, γιατί αυτός ο εμπορικός πόλεμος παραμένει στον ορίζοντα», σχολιάζει το POLITICO.

Οι Βρετανοί θέλουν να «διαπραγματευτούν ψύχραιμα»

Στο Λονδίνο, ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ — ο οποίος έχει αποφεύγει επιμελώς να επικρίνει τον Τραμπ από τότε που ανέλαβε τα καθήκοντά του — άρχισε την εβδομάδα προειδοποιώντας ότι η εποχή της παγκοσμιοποίησης έχει τελειώσει, υποσχόμενος να προστατεύσει τη βρετανική βιομηχανία από τις συνέπειες των δασμών και συζητώντας για ενδεχόμενες εμπορικές συμφωνίες με χώρες όπως η Ινδία και η Αυστραλία.

Η κεντροαριστερή κυβέρνηση του Στάρμερ — που γλίτωσε τα χειρότερα από τους αμοιβαίους δασμούς, αλλά επηρεάστηκε από τις αυξήσεις στους δασμούς αυτοκινήτων και χάλυβα, καθώς και τον καθολικό 10% δασμό — προσπαθεί απεγνωσμένα να καταλήξει σε οικονομική συμφωνία με την Ουάσινγκτον. Ο πρωθυπουργός υπαινίχθηκε την Τρίτη ότι είναι ακόμη πρόθυμος να «ξεφορτωθεί» τις σκληρές πλευρές της βρετανικής τεχνολογικής νομοθεσίας για να επιτύχει αυτόν τον στόχο.

Ενώ η αναδίπλωση του Τραμπ έχει γίνει δεκτή με ικανοποίηση στο Λονδίνο, εκπρόσωπος του γραφείου του Στάρμερ δήλωσε την Τετάρτη το βράδυ ότι ένας εμπορικός πόλεμος δεν είναι «προς το συμφέρον κανενός», και υποσχέθηκε ότι η κυβέρνηση θα «διαπραγματευτεί ψύχραιμα και ήρεμα» για τους υπόλοιπους δασμούς.

Ένας κυβερνητικός αξιωματούχος, που του δόθηκε ανωνυμία για να μιλήσει για έναν ευαίσθητο τομέα πολιτικής, δήλωσε στο POLITICO ότι ο κύριος στόχος των διαπραγματεύσεων, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα, θα είναι οι υψηλοί τομεακοί δασμοί στον χάλυβα και τα αυτοκίνητα.

Υπάρχει κάποια αισιοδοξία για τις προοπτικές της Βρετανίας να πετύχει συμφωνία για τους τομεακούς δασμούς — αλλά αυτές οι ελπίδες μπορεί εύκολα να διαψευστούν, δεδομένης της τάσης του Τραμπ να αλλάζει γνώμη.

Η δύστυχη Γερμανία δεν έχει καν κυβέρνηση

Ο παλαιός και νέος, εμπορικός πόλεμος του Τραμπ έθεσε μεγάλη πίεση στον νέο συντηρητικό καγκελάριο της Γερμανίας, Φρίντριχ Μερτς, να σχηματίσει γρήγορα μια κυβέρνηση ικανή να βοηθήσει στο να διαμορφωθεί μια ευρωπαϊκή απάντηση.

Μια από τις βασικές υποσχέσεις του Μερτς στις εκλογές ήταν να αναζωογονήσει την καταπονημένη γερμανική οικονομία, η οποία συρρικνώθηκε για δύο συνεχόμενα χρόνια. Αλλά οι απειλές του Τραμπ για δασμούς συνιστούν ιδιαίτερο κίνδυνο για την εξαγωγική οικονομία της Γερμανίας, με τον κίνδυνο να εξουδετερώσουν πολλές από τις οικονομικές πρωτοβουλίες του Μερτς, πριν καν προλάβει να τις εφαρμόσει.

Ο Μερτς τώρα υποστηρίζει μια προσέγγιση «καρότου και μαστιγίου» απέναντι στον Τραμπ, υποστηρίζοντας σκληρές αντεκδικήσεις για νέους δασμούς, ενώ παράλληλα πιέζει για μια συμφωνία ελεύθερου εμπορίου με τις ΗΠΑ.

«Είμαστε αποφασισμένοι να αντεπιτεθούμε, και μπορείτε να δείτε από αυτό το παράδειγμα ότι η [ευρωπαϊκή] ενότητα βοηθά», δήλωσε ο Μερτς σε συνέντευξή του στην γερμανική τηλεόραση. Ωστόσο, πρόσθεσε, «το καλύτερο που μπορούμε να κάνουμε είναι όλοι μαζί να συμμετέχουμε στο διατλαντικό εμπόριο και να επιβάλλουμε δασμούς 0%, και τότε το πρόβλημα θα λυθεί».

The post Στο φως τα μυστικά του παγκοσμίου «πολέμου των δασμών» – Ο Τραμπ και οι ΗΠΑ, η Ευρώπη, η Κίνα appeared first on ieidiseis.gr.